Opublikowano: 19.04.2024 r., 17:03
Podczas ciąży niezwykle ważne jest dbanie o zdrową i zbilansowaną dietę. To dzięki niej można dostarczyć do organizmu wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Wpływa to na zdrowie zarówno przyszłej matki, jak i rozwijającego się dziecka. Co może jeść ciężarna i czego powinna unikać? Jak można dowiedzieć się w artykule opublikowanym na „Environmental International”, poważnym zagrożeniem jest wysoko przetworzona żywność będąca źródłem ftalanów.
Ftalany to szeroka grupa związków chemicznych, które są używane w różnych gałęziach przemysłu. Wykorzystywane są głównie jako plastyfikatory, a więc substancje poprawiające trwałość tworzyw sztucznych. Ftalany nadają im elastyczność. Przez powszechne stosowanie ftalanów doprowadziliśmy do tego, że związki chemiczne znajdują się obecnie w różnych artykułach codziennego użytku – zabawkach, opakowaniach, plastikowych naczyniach i wyrobach medycznych.
Badacze z Uniwersytetu Waszyngtońskiego udowodnili, że dla kobiet w ciąży wysoko przetworzona żywność jest ogromnym zagrożeniem. Chodzi nie tylko o wartość dietetyczną, ale o właśnie obecność ftalanów, których nie brakuje w tego typu pożywieniu. W badaniu wzięło udział ponad 1 tys. Amerykanek w drugim trymestrze ciąży. Najpierw przeprowadzono z nimi głęboki wywiad dietetyczny, a następnie pobrano próbki moczu, aby określić poziom ftalanów. Wyniki pokazały, że średni udział żywności przetworzonej w diecie badanych ciężarnych to prawie 39%. Naukowcom udało się oszacować, że zwiększenie odsetka udziału żywności przetworzonej w diecie o każde kolejne 10% spowoduje wzrost stężenia ftalanów w moczu nawet o 13%.
Skąd obecność tych szkodliwych plastyfikatorów w gotowej żywności? Badacze uważają, że ftalany nie pochodzą z samych składników, ale wytwarzane są w procesie produkcji i obróbki żywności – gdy produkty stykają się m.in. z materiałami do ich pakowania i przechowywania lub z jednorazowymi rękawiczkami. Z tego typu tworzyw ftalany przenikają do pożywienia.
Ftalany mogą przenikać do żywności z naczyń lub plastikowych opakowań, a wraz z pożywieniem do organizmu. Naukowcy udowodnili powiązanie między narażeniem na ftalany a m.in. zwiększoną zachorowalnością na alergię i astmę oraz zwiększonym ryzykiem zaburzeń neurologicznych oraz endokrynologicznych u ludzi. Ftalany są również bardzo niebezpieczne dla kobiet w ciąży. Związki potrafią przeniknąć przez łożysko, co stanowi bezpośrednie zagrożenie dla rozwijającego się płodu.
Jeśli kobieta w ciąży zostanie narażona na ftalany, skutkować to może przedwczesnym porodem, a także stanem przedrzucawkowym. U dzieci z kolei grozi to nieprawidłowościami w funkcjonowaniu układu rozrodczego, a także w rozwoju psychicznym. Poza tym narażone na plastyfikatory dzieci rodzą się z mniejszą masą urodzeniową.
Jak najbardziej można ograniczyć kontakt ze szkodliwymi ftalanami. Aby móc całkowicie ich unikać, konieczne będą jednak nowe rozwiązania administracyjne. Trzeba byłoby wprowadzić odpowiednie przepisy oraz regulacje dotyczące pracy zakładów przetwórstwa spożywczego – w tym oczywiście używania środków ochrony osobistej i wykorzystywania opakowań. Konieczne okazują się też kampanie edukacyjne i działania mające na celu zwiększyć dostępność zdrowej oaz świeżej żywności. Okazuje się bowiem, że po wysoko przetworzoną żywność najczęściej sięgają kobiety w ciąży, które mają trudną sytuację finansową lub niskie wykształcenie.
Co można zrobić jako świadomy konsument? Z całą pewnością unikać produktów gotowych, takich jak fast foody, ciasta, napoje w plastikowych butelkach i gotowe dania w pojemnikach. Zdecydowanie lepszym pomysłem jest kupowanie świeżych warzyw i owoców, zwłaszcza w sezonie.
