Test Manninga krok po kroku - jak interpretować wynik badania?

Opublikowano: 01.12.2023Autor: Katarzyna Wiśniewska - ŚlepaczukDrukujUdostępnij

Co to jest test Manninga? Co ocenia test Manninga?

Test Manninga to profil biofizyczny płodu, czyli badanie, które polega na ocenie pięciu parametrów, świadczących o tym, że dziecku w macicy jest dobrze lub też istnieje możliwość niedotlenienia, co wymaga dalszej interwencji. Test Manninga wykonuje się przy okazji badania USG. Profil biofizyczny płodu nie istnieje jako odrębne badanie ciążowe, na które trzeba się zapisywać, które trzeba wykupywać. Podczas USG ultrasonografista obserwuje poszczególne cechy, wchodzące skład testu Manninga, a które tak czy inaczej są obserwowane podczas każdego USG. Test Manninga w oparciu jedynie o USG obejmuje ocenę 4 parametrów, natomiast pełen test to 5 parametrów – łącznie z KTG.

Wskazaniem do tego, by ocenić „test biofizyczny” jest podejrzenie lub też monitorowanie niedotlenienia wewnątrzmacicznego dziecka. Niektórzy lekarze określają także punktowo test Manninga nawet bez ryzyka niedotlenienia, rutynowo, choć rzadziej się to spotyka.

W skład testu Manninga wchodzą takie parametry jak:

1. Ruchy oddechowe płodu (czyli widoczne w USG ruchy przepony, mięśni międzyżebrowych – dziecko „ćwiczy” oddychanie).
2. Napięcie mięśni (w USG bardzo dobrze je widać po wykonywanych przez dziecko wyprostowaniach i napięciach mięśni).
3. Ruchy ciała (spontaniczne kopnięcia, ruchy rękami, obroty, zmiany pozycji).
4. Objętość płynu owodniowego (MVP, czyli największa kieszonka płynowa musi mieć minimum 2 cm – wartość niższa jest wskaźnikiem świadczącym o małowodziu, które ma  przyczynę wartą określenia).
5. Czynność serca płodu (to parametr oceniany w trakcie KTG, powinny obecne być przynajmniej dwie akceleracje - przyspieszenia tętna - w trakcie robionego zapisu kardiotokograficznego).

Kryteria profilu biofizycznego płodu

W tabeli wyszczególnione zostały kryteria profilu biofizycznego płodu. Profil biofizyczny co prawda jest przewidziany do oceny w ciągu mniej więcej 30 minut, ale często nie ma konieczności tak długiej oceny i udaje się wszystkie parametry określić w ciągu kilku minut.

Parametry wskazujące na możliwość niedotlenienia dziecka zostały zgrupowane pod nazwą „test Manninga”, czyli inaczej profil biofizyczny płodu. Badane parametry są czułymi wskaźnikami tego, czy układ nerwowy działa prawidłowo, czy zaczyna reagować na niedotlenienie. W oparciu o to dokonuje się, mówiąc fachowo, ocena dobrostanu płodu.

Jaki jest prawidłowy wynik testu Manninga?

Test Manninga składa się z 5 parametrów, a każdy z nich może być oceniony na maksymalnie 2 punkty. Jeśli dany parametr jest nieobserwowany lub nieprawidłowy to przyznawane jest 0 punktów.

Prawidłowy wynik podczas badania profilu biofizycznego płodu to:

• 8/8 punktów (jeśli test jest wykonywany podczas USG, bez uwzględniania KTG)
• 10/10 punktów (jeśli ocenia się USG i KTG)
• 8/10 punktów (jeśli ocenia się USG i KTG, przy czym musi być koniecznie prawidłowa ilość płynu owodniowego -  ten parametr musi mieć 2 punkty).

Powyższe wyniki z dużą pewnością wykluczają niedotlenienie u dziecka i problemy w ciągu przynajmniej następnych 7 dni. Gdy ciąża jest ciążą tzw. „wysokiego ryzyka” to test Manninga wykonuje się nawet co 2 tygodnie lub tydzień.

Co może wpłynąć na nieprawidłowy test Manninga?

Nie zawsze podczas USG udaje się uwidocznić ruchy oddechowe płodu, wyraźne cechy napięcia mięśniowego, ruchy ciała, a w KTG nie zawsze też podczas jednego konkretnego zapisu muszą być obecne minimum 2 przyspieszenia serca o więcej niż 15 uderzeń trwające 15 sekund. Dlatego w danej ocenie profilu biofizycznego płodu dziecko może nie uzyskać maksymalnej wartości punktowej. Brak obserwacji tych parametrów podczas badania może wynikać ze snu dziecka, pory dnia, w której jest mało aktywne lub z małej ilości glukozy dostarczonej od mamy (dawno przed badaniem zjedzony przez mamę posiłek). Jak widać nie ma się czym przerażać, jeśli coś w trakcie badania nie będzie widoczne, bo podczas badania dziecko np. może się nie ruszać, a godzinę po badaniu rozbudzi się na tyle, że będzie się non stop wierciło.

Jedyny parametr, który bez względu na aktywność, czy czuwanie dziecka może niepokoić i wymaga dalszej obserwacji to zmniejszona ilość płynu owodniowego. Zaleceniem lekarza będzie na pewno kolejne USG w terminie za kilka/ kilkanaście dni lub hospitalizacja, żeby sprawdzić czy dziecku jest jeszcze dobrze w macicy, czy jednak lepiej będzie, żeby przyszło już na świat.

Z reguły jeśli ciąża przebieg prawidłowo to ocena dobrostanu płodu może trwać zaledwie kilka minut i wszystko jest widoczne podczas nieprzedłużanego USG. Czasem USG wydłuża się, by ocenić profil biofizyczny w przypadku, gdy zazwyczaj dziecko śpi/ czuwa.

Mniej niż 8 punktów w teście Manninga to wynik nieprawidłowy, wymagający dalszej obserwacji, ale też należy uwzględnić dany konkretny przypadek ciąży i jej wielkość do podjęcia decyzji, co robić dalej. Czasem może okazać się, że niepokój i obawa nie jest potrzebna. W dużo rzadszych przypadkach potrzeba szybko udać się do szpitala i rozpocząć poród. Test biofizyczny płodu nie jest badaniem, które w 100 % dokładności pokaże nieprawidłowości i trzeba pamiętać, że wynik wynikiem, ale należy słuchać się zaleceń lekarza lub położnej prowadzących ciążę. Wskażą dokładnie, co robić dalej i czy sytuacja jest poważna, a może po prostu trzeba trzymać rękę na pulsie i przyjść na spokojnie na kolejną kontrolę. Sprawdź także ten artykuł: Jak przebiega poród naturalny – położna opowiada krok po kroku.

Kiedy wykonuje się profil biofizyczny płodu?

Profil biofizyczny płodu wykonuje się już od około 26 tygodnia ciąży. Najczęściej profil biofizyczny opisuje się po 30. tygodniu ciąży aż do końca ciąży, jednak nie jest to badanie rutynowe. W trakcie USG i tak i tak ocenia się wszystkie struktury, ruchy dziecka, ilość płynu owodniowego nie określając ich punktowo i nie pisząc nic o wykonanym teście Manninga, mimo że wszystkie parametry wchodzące w jego skład zostają ocenione. W związku z tym nie jest potrzebna obawa, że coś w ciąży nie zostało ocenione lub zaniedbane. Gdyby coś było nie tak to osoba wykonująca USG przekaże swoje obserwacje i zalecenia, ewentualnie poleci skonsultować się z osobą prowadzącą ciążę. Nigdy nie zostawia się pacjentki ze stanem poważnym samej sobie. Zawsze informuje się kobietę, gdy coś zagraża zdrowiu lub życiu dziecka.

Pewne jest to, że należy zaufać specjalistom i nie próbować interpretować wyniku na własną rękę. W razie wątpliwości, czy specjalista wydaje odpowiednie zalecenia, warto udać się do innej osoby i poprosić ją o poradę i wytłumaczenie wyniku. Warto wybierać osoby, które wyjaśniają dokładnie co, jak i dlaczego, bo może to przynieść uspokojenie, które wynika ze zrozumienia w pełni swojego stanu.

1. Położnictwo i ginekologia, tom 1. Bręborowicz G., Wydawnictwo Lekarskie PZWL, wydanie III, Warszawa 2020.
2. Ultrasonografia w położnictwie i ginekologii, tom 3. Scoutt L., Norton M., Feldstein V., Wydawnictwo Edra Urban & Partner, wydanie VI, 2020, str. 169 – 173.
3. Współczesne metody monitorowania dobrostanu płodu w ciąży powikłanej wewnątrzmacicznym zahamowaniem wzrostu (IUGR). Krzeszowski W., Janiak K., Kalinka J., i in., Ginekologia Polska, 2016, 87, str. 135 – 142.