Picie pokrzywy w ciąży - czy jest bezpieczne? Jakich ziół unikać?

Opublikowano: 18.01.2024Autor: Kamila Pilawka - MazurekDrukujUdostępnij

Na co działa pokrzywa w ciąży? Właściwości lecznicze i zastosowanie rośliny

Pokrzywa (łac. Urtica dioica) to roślina lecznicza, ceniona od wieków za istne bogactwo składników odżywczych. 

Ze względu na wysoką zawartość żelaza, pokrzywa może wspierać walkę z anemią, która jest bardzo częstym problemem ciężarnych. Żelazo jest bowiem kluczowe dla produkcji czerwonych krwinek. Bogactwo w witaminę C pomaga wzmocnić układ odpornościowy, co jest istotne dla ciężarnych – w ciąży organizm przyszłej mamy jest bardziej podatny na wszelkiego rodzaju infekcje. Pokrzywa zawiera też witaminę K, która odgrywa ważną rolę w procesie krzepnięcia krwi.

Wiele przyszłych mam skarży się na osłabienie paznokci i wypadanie włosów w ciąży. Picie pokrzywy może przynieść w tej kwestii korzyści, ponieważ w jej liściach znajdziemy wapń, niezbędny dla zdrowia i wytrzymałości paznokci, który dodatkowo pozytywnie wpływa na zdrowie skóry. Ponadto, obecne w pokrzywie magnez i cynk wspomagają układ nerwowy i wpływają na komórkowe procesy regeneracyjne, a krzem pomaga w utrzymaniu elastyczności i wytrzymałości tkanki łącznej.

Kolejnym problemem, z którym można uporać się stosując pokrzywę są obrzęki. Ziele to ma działanie moczopędne, dzięki czemu pomaga usunąć nadmiar wody z organizmu. Składniki pokrzywy, które przyczyniają się do tego działania, to potas, który pomaga regulować gospodarkę wodną organizmu i wspiera wydalanie nadmiaru płynów.

Flawonoidy (kwercetyna i kaempferol) działają antyoksydacyjnie oraz wspomagają funkcjonowanie nerek, sprzyjając naturalnemu procesowi oczyszczania organizmu. Kwas kawowy i inne związki polifenolowe charakteryzuje łagodne działanie diuretyczne, przez co pomagają w eliminacji nadmiaru wody z organizmu. Należy jednak uważać – zbyt silne odwodnienie organizmu grozi utratą ważnych elektrolitów!

Co więcej, zawarte w liściach pokrzywy chlorofil i polifenole wspomagają detoksykację organizmu, a błonnik wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego, usprawniając ruchy robaczkowe jelit, dzięki czemu nie dochodzi do zaparć. Ponadto, zielę dostarcza kwasu gamma-linolenowego (GLA), rodzaju nienasyconego kwasu tłuszczowego, który może łagodzić stany zapalne komórek organizmu.

Opisane składniki czynią pokrzywę potencjalnie korzystną w ciąży, jednak musisz mieć na uwadze fakt, że wciąż brakuje badań na temat jej stosowania w ciąży. Jest to mocny argument za tym, aby przed jej zastosowaniem skonsultować się z lekarzem, który posiada dokładne informacje na temat twojego stanu zdrowia. Warto więc dowiedzieć się, jak pokrzywa wpływa na ciążę – zarówno w tym pozytywnym, jak i negatywnym znaczeniu. Przeczytasz o tym w kolejnych rozdziałach. Sprawdź także, czy można pić rumianek w ciąży.

Jakie są skutki uboczne picia pokrzywy w ciąży?

Choć pokrzywa może wydawać się istną skarbnicą zdrowia, istotne jest, abyś znała potencjalne ryzyko związane z jej stosowaniem, zwłaszcza w czasie ciąży. A więc na co szkodzi picie pokrzywy? Oto kilka kluczowych informacji na temat niekorzystnego wpływu, jaki może mieć picie pokrzywy na organizm ciężarnej.

1. Wpływ na poziom cukru we krwi. Pokrzywa zawiera substancje o działaniu podobnym do insuliny, które mogą wpływać na regulację gospodarki węglowodanowej organizmu. Jeśli zmagasz się z cukrzycą ciążową, ważne jest, abyś skonsultowała spożywanie pokrzywy ze swoim lekarzem, gdyż może ona wpływać na glikemię, a tym samym utrudniać kontrolowane leczenie cukrzycy ciążowej.
2. Reakcje nadwrażliwości. W ciąży twój organizm może reagować inaczej i bardziej gwałtownie na pewne alergeny. U niektórych kobiet pokrzywa może wywoływać lekkie dolegliwości żołądkowe, jak nudności czy nawet biegunka. Pojawić się mogą nawet skórne reakcje alergiczne. Bądź uważna i obserwuj swoje ciało po jej spożyciu, a w razie wystąpienia niepożądanej, silnej reakcji alergicznej, natychmiast przerwij spożycie i skonsultuj się z lekarzem.
3. Ryzyko poronienia i porodu przedwczesnego. Szczególną ostrożność w stosowaniu pokrzywy w czasie ciąży zaleca się kobietom będącym w pierwszym trymestrze. Pokrzywa może bowiem zwiększać ryzyko krwawień oraz stymulować mięśnie macicy do skurczów, przez co w skrajnych przypadkach może doprowadzić do poronienia lub w późniejszym okresie ciąży – do porodu przedwczesnego, szczególnie, jeśli dawkowanie było wysokie. Z tego powodu przed wprowadzeniem jej do swojej diety, skonsultuj się z lekarzem, aby upewnić się, że w twoim przypadku będzie to bezpieczne.
4. Herbata z pokrzywy a korzeń pokrzywy. Upewnij się, że wybierasz herbatę z liści pokrzywy, a nie z korzenia tej rośliny. Liście charakteryzują się łagodniejszym działaniem, które jest zwykle bezpieczniejsze dla ciężarnych.

Pamiętaj, każda ciąża jest inna i to, co jest dobre dla jednej kobiety, może być niewłaściwe dla innej. Twoje zdrowie i bezpieczeństwo są najważniejsze, więc zawsze konsultuj się ze swoim lekarzem, zanim wprowadzisz jakiekolwiek zmiany w swojej diecie.

Ile pić herbaty z pokrzywy w ciąży? Dawkowanie jest istotne!

Jak już wspomniałam, spożywanie pokrzywy podczas ciąży wymaga szczególnej ostrożności i umiaru. W przypadku herbaty z pokrzywy, zaleca się ograniczenie jej ilości do jednej, maksymalnie dwóch filiżanek dziennie. Taka ilość pozwoli ci na skorzystanie z dobrodziejstw zioła, jednocześnie minimalizując potencjalne ryzyko dla zdrowia. Ważne jest, aby każda przyszła mama słuchała sygnałów wysyłanych przez swoje ciało i obserwowała, jak reaguje na pokrzywę. Jeśli wystąpią jakiekolwiek niepokojące objawy, takie jak reakcje alergiczne, dolegliwości żołądkowe czy inne niekorzystne zmiany w samopoczuciu, należy natychmiast zaprzestać jej spożywania i skonsultować się z lekarzem.

Kiedy nie wolno pić pokrzywy? Przeciwwskazania do jej stosowania w ciąży

Napar z pokrzywy w ciąży nie jest odpowiedni dla kobiet, które w przeszłości poroniły lub urodziły dziecko przed terminem. Ponadto, z uwagi na nieprecyzyjność pomiaru glikemii, nie zaleca się picia przetworów, takich jak susz, czy sok z przykrzywy wszystkim pacjentkom chorującym na cukrzycę ciężarnych (GDM – ang. gestational diabetes mellitus) – zarówno GDM1, czyli typ leczony dietą, oraz typ GDM2, w którego leczeniu poza zdrowym odżywianiem stosuje się insulinę.

Czy poparzenie pokrzywą w ciąży jest groźne?

Poparzenie pokrzywą jest dość powszechnym zjawiskiem, gdyż roślina ta zawiera włoski pokrywające liście i łodygi, które przy kontakcie z ludzką skórą uwalniają substancje chemiczne, takie jak histamina, kwas mrówkowy, acetylocholinq i inne związki drażniące. Poparzenie pokrzywą może zatem wywołać miejscowe swędzenie, pieczenie, zaczerwienienie lub pojawienie się pokrzywki na skórze. Reakcje te zwykle są łagodne i mijają w ciągu kilku godzin. Pamiętaj jednak, że twoja skóra w ciąży może być bardziej wrażliwa, co może prowadzić do intensywniejszych lub dłużej utrzymujących się reakcji skórnych.

Chociaż nie jest to częste, istnieje ryzyko wystąpienia reakcji alergicznej na poparzenie pokrzywą. W przypadku ciężarnych, każda nietypowa reakcja nadwrażliwości wymaga konsultacji lekarskiej.

Leczenie oparzeń pokrzywą obejmuje przemywanie dotkniętego obszaru chłodną wodą, zastosowanie środków łagodzących, takich jak maści z hydrokortyzonem lub z aloesem. Ważne jest, aby nie drapać miejsca oparzenia, aby uniknąć podrażnień.

Jakich ziół nie wolno pić w ciąży?

Podczas ciąży istnieje wiele ziół, których spożycie może być niebezpieczne dla zdrowia matki i rozwijającego się płodu. Oto kilka z nich, wraz z wyjaśnieniem, dlaczego powinnaś ich unikać:

• Aloes – Znany ze swoich właściwości przeczyszczających, może wywoływać skurcze macicy, co zwiększa ryzyko przedwczesnego porodu lub poronienia. Jego działanie stymulujące przekrwienie narządów rodnych czyni go szczególnie ryzykownym.
• Anyż – Olejek anyżowy może działać estrogennie. Badania na zwierzętach wykazały, że może to prowadzić do zmniejszenia płodności, co budzi obawy co do bezpieczeństwa jego spożywania w ciąży.
• Ginkgo Biloba – Powinnaś go unikać ze względu na potencjalnie pobudzające działanie związków chemicznych.
• Jałowiec Pospolity – Uważa się, że jałowiec ma właściwości poronne. Badania na zwierzętach potwierdziły jego negatywny wpływ na ciążę.
• Koper Włoski – Znany ze swoich właściwości poronnych, potwierdzonych w badaniach na zwierzętach, nie jest zalecany dla kobiet ciężarnych.
• Kozieradka Pospolita – Niektóre badania sugerują teratogenność tej rośliny, co oznacza, że kozieradka może prowadzić do wad rozwojowych płodu.
• Lukrecja – Ze względu na potencjalne działanie zwiększające ciśnienie tętnicze krwi i powodowanie obrzęków, jest niezalecana dla ciężarnych.
• Mącznica Lekarska – Może przyspieszać poród, co jest ryzykowne, zwłaszcza w ostatnich miesiącach ciąży.
• Pluskwica – Przypisywane jej działanie estrogenne może zaburzać równowagę hormonalną w ciąży.
• Rzewień – Jego korzeń może mieć działanie genotoksyczne, czyli uszkadzające DNA, co jest szczególnie niebezpieczne w ciąży.
• Senes – Podobnie jak rzewień, może działać genotoksycznie, a dodatkowo przeczyszczająco.
• Szałwia w ciąży – Nadmierne ilości olejku szałwiowego mogą być szkodliwe dla ciężarnych.
• Ziele Piołunu – Może wywoływać skurcze macicy i w efekcie zadziałać poronnie.

Dodatkowo, spożywanie dużych ilości cynamonu jest niewskazane w ciąży z uwagi na obecność kumaryny, mogącej wpływać na rozwój narządów wzroku i słuchu płodu. Chmiel także może działać teratogennie, przyczyniając się do wystąpienia wad rozwojowych u płodu.

Bibliografia:

1. Bazylko A.: Substancje roślinne, wskazania i przeciwwskazania do stosowania w czasie ciąży i przygotowania do porodu, Farm Pol, 2010, 66(7): 478-483.
2. A. Łuczak, M. Nowak, E. Szałek, Bezpieczeństwo leków roślinnych w ciąży, „Farmacja współczesna” 2017, nr 140-146 (10).
3. Kennedy D. A. i wsp.: Safety classification of herbal medicines used in pregnancy in a multinational study, BMC Complement Altern Med. 2016; 16: 102.