Ser feta w ciąży – czy można go bezpiecznie jeść w ciąży?
Wokół odżywiania w czasie ciąży i w okresie laktacji istnieje wiele mitów, które często są powielane, mimo, że nie są prawdziwe. Ciąża jest okresem, kiedy szczególnie powinno się stosować zasady zdrowego odżywiania, dbając o odpowiednią ilość kalorii, białek, tłuszczów oraz węglowodanów. Niektóre sery należą do produktów wysokokalorycznych, ale przyjmowane w odpowiednich ilościach mogą być elementem zbilansowanej diety. Czy można jeść każdy rodzaj sera? Czy ser feta w ciąży jest bezpieczny?
Z tego artykułu dowiesz się:
Odżywianie w czasie ciąży
Ciąża to szczególny okres, kiedy ciężarne mając na uwadze dobro swojego dziecka stale dokonują wyborów. Obszarem wyborów często jest jedzenie. I jest to jak najbardziej prawidłowa postawa. Wiadomym jest, że to, co spożywamy ma realny wpływ na nasze zdrowie oraz samopoczucie. W przypadku kobiety ciężarnej dieta wpływa również na zdrowie rozwijającego się w macicy dziecka. Co więcej, duża różnorodność pokarmów spożywanych w czasie ciąży ma wpływ na kształtowanie się prawidłowych nawyków żywieniowych dziecka po urodzeniu.
Dieta powinna być racjonalna, pełnowartościowa, urozmaicona i zrównoważona. Istnieje niewielka część produktów, które jednak nie są zalecane kobietom w ciąży. Czy w diecie kobiety ciężarnej jest miejsce na różnego rodzaju sery, jak na przykład ser feta?
Ser feta – pochodzenie i właściwości
Ser feta to tradycyjny ser pochodzący z Grecji, o bardzo długiej historii produkcji. Feta to miękki, dojrzewający ser przechowywany w solance. Charakteryzuje się białym kolorem, słonym i pikantnym smakiem oraz strukturą, która pozwala na kruszenie go pomiędzy palcami. Jest źródłem białka, potasu, wapnia, magnezu, żelaza oraz witaminy B12. Wytwarzany jest albo wyłącznie z mleka owczego, albo z mleka owczego i domieszki mleka koziego. Od 2002 roku nazwa feta zarezerwowana jest wyłącznie dla sera, który wytwarzany jest w tradycyjny sposób na terenie Grecji.
Ser feta stał się popularnym produktem spożywczym i jest chętnie spożywany. W związku z dużym zainteresowaniem tym produktem, przemysł mleczarski zaczął produkcję serów typu feta. Produkty te posiadają zbliżony wygląd do oryginalnej fety, jednak różnią się od siebie. Sery typu feta produkowane są zazwyczaj z mleka krowiego. Posiadają zatem inny skład, smak oraz cechują się niższą ceną. Przykładem sera typu feta jest popularny w Polsce ser Favita.
Ser feta w ciąży - kontrowersje
Istnieją produkty, które spożywane w czasie ciąży wywoływać mogą kontrowersje. Dlaczego ser feta należy do tych produktów? Ponieważ ser ten, jako oryginalny ser grecki może być wytwarzany w dwóch formach: jako ser feta z mleka pasteryzowanego oraz z mleka niepasteryzowanego.
Czym jest pasteryzacja mleka? Jest to proces ogrzewania mleka do temperatury minimum 71 stopni Celsjusza przez co najmniej 15 sekund. Dzięki temu procesowi, spożycie mleka i jego produktów uznawane jest za bezpieczne. Pasteryzacja znacząco obniża liczbę drobnoustrojów, które naturalnie występują w mleku. Proces ten nie wpływa natomiast na obniżenie zawartości makroskładników oraz składników mineralnych, takich jak na przykład magnez, fosfor czy potas. Oprócz aspektu bezpieczeństwa, proces pasteryzacji przynosi dodatkową korzyść - wpływa na wydłużenie czasu przydatności mleka i jego produktów do spożycia.
Stosowanie pasteryzacji wpłynęło na poprawę wyników w walce z chorobami przenoszonymi drogą pokarmową. Zalecane jest zatem spożycie mleka pasteryzowanego, ponieważ mleko to jest bezpieczne do spożycia, a jednocześnie dostarcza potrzebne składniki odżywcze. Mleko niepasteryzowane natomiast oprócz składników odżywczych może zawierać drobnoustroje, które mogą być szkodliwe i chorobotwórcze. Dlatego spożywanie mleka niepasteryzowanego oraz jego przetworów nie jest zalecane kobietom w ciąży.
Jakie drobnoustroje mogą być niebezpieczne podczas ciąży?
W czasie ciąży nie powinno się spożywać produktów wytworzonych z mleka niepasteryzowanego. Zalecenia te powstały z konkretnego powodu. W mleku niepasteryzowanym znajdować się może między innymi bakteria z gatunku Listeria monocytogenes. Bakteria ta wywołuje chorobę zakaźną nazwaną listeriozą. Po spożyciu mleka niepasteryzowanego istnieje możliwość zakażenia się tą bakterią oraz zachorowanie na listeriozę.
Listerioza u kobiety ciężarnej zazwyczaj ma charakter grypopodobny (występują objawy takie jak: gorączka, zmęczenie oraz bóle mięśniowe). Wystąpić może także biegunka oraz wymioty. Objawy zazwyczaj pojawiają się kilka dni po zjedzeniu skażonego pokarmu. Choroba ta u osób w dobrym stanie zdrowia może także przebiegać zupełnie bezobjawowo.
Większa zagrożenie niż dla przyszłej mamy, listeria stwarza dla rozwijającego się w niej płodu. Do zakażenia dziecka może dojść albo w czasie ciąży – kiedy bakterie przenikną do organizmu płodu poprzez łożysko, albo w czasie porodu - podczas przejścia dziecka przez kanał rodny. Listerioza może przyczyniać się do poronienia, zapalenia płuc, zapalenia mózgu lub zapalenia opon mózgowo - rdzeniowych u noworodka. Aby uniknąć konsekwencji zakażenia – najlepiej do niej nie dopuścić lub zminimalizować ryzyko zachorowania. Dlatego kobietom ciężarnym zaleca się spożywanie produktów wytworzonych wyłącznie z mleka pasteryzowanego. Sprawdź także ten artykuł: Wątróbka w ciąży – można jeść czy nie? Ekspertka wyjaśnia.
Bezpieczeństwo spożywania serów
Obecnie prawie wszystkie produkty mleczne, które kupić można w sklepach produkowane są z mleka pasteryzowanego. Najlepiej jednak zawsze upewnić się i przed kupnem po prostu przeczytać skład produktu znajdujący się na jego etykiecie. Jeśli produkt został wytworzony z mleka pasteryzowanego – nie ma przeciwwskazań do spożycia w czasie ciąży i produkt ten uznawany jest za bezpieczny. Wśród produktów z mleka pasteryzowanego należy uważać na jeden wyjątek – miękki ser pleśniowy, np. brie lub camembert. Sery te przez to, że są wilgotne - stwarzają dobre środowisko do namnażania się bakterii. Jeśli chcemy zjeść ser pleśniowy, najlepiej poddać go najpierw dodatkowej obróbce cieplnej w kuchni i w ten sposób zabić szkodliwe bakterie.
Cenionym za swoje właściwości hipoalergiczne jest ser kozi. Spora część osób z alergią na białko mleka krowiego jest zwolennikiem sera koziego, który jest po prostu dobrym zamiennikiem. Zaletą sera koziego jest także lekkostrawność, duża ilość białka, wapnia, a także witamin A, E oraz K. Ser kozi wytworzony z mleka pasteryzowanego jest jak najbardziej bezpiecznym produktem w czasie ciąży.
Przy zakupie nabiału należy uważać na produkty regionalne, które wytwarzane są w domach czy gospodarstwach. Nie mamy wtedy pewności, że produkt został wytworzony z mleka pasteryzowanego. Najlepiej byłoby nie spożywać takich produktów i zastąpić je serem, który oznakowany jest etykietą. Uważać należy na ser wędzony – na przykład oscypek, który mógł zostać wyprodukowany z mleka niepasteryzowanego. Ser wędzony nie jest także polecany w ciąży ze względu na zawartość nitrozoamin – związków organicznych, które są rakotwórcze. Nitrozoaminy występują ogólnie w produktach wędzonych, dlatego w czasie ciąży powinno się ich unikać.
Ostrożność należy zachować także wybierając dania w restauracjach – zawsze można poinformować pracowników restauracji, że jest się w ciąży. Obsługa powinna wtedy szczególnie zwrócić uwagę na serwowane dania.
Podsumowując - ser feta z mleka pasteryzowanego jest bezpieczny w ciąży. Ser typu feta, np. favita również jest bezpieczny. To samo dotyczy się innych serów, które zrobione zostały z mleka pasteryzowanego. Należy jednak uważać na sery pleśniowe oraz unikać produktów wędzonych.
Bibliografia
- Iwanowicz – Palus G., Bień A.: Edukacja przeporodowa. PZWL Wydawnictwo Lekarskie. Warszawa 2020
- Galińska E., Knap J., Stroczyńska – Sikorska M.: Listerioza – mało znana, niebezpieczna choroba zakaźna. Medycyna ogólna 2010
- Molenda J.: Listerioza – patogeneza, perspektywy bezpieczeństwa żywności. Medycyna Wet, 2009
- Feta PDO. Agriculture and rural development.
- Listeriosis and Pregnancy. Florida Department of Health.