Co na przeziębienie w ciąży? Położna wskazuje, jakie leki stosować
Przeziębienie w ciąży, choć zwykle niegroźne, bywa bardzo nieprzyjemne. W normalnych warunkach, kaszel, gorączkę, katar i ból głowy leczymy stosując różnorodne specyfiki apteczne. W ciąży sytuacja jest jednak bardziej skomplikowana. Większość farmaceutyków jest niewskazanych, dlatego ciężarnym pozostają głównie naturalne metody walki z przeziębieniem. Zatem co na katar i ból gardła w ciąży? Jakie są domowe sposoby na przeziębienie? Jak przeziębienie wpływa na płód? Zapraszam do lektury.
Przeziębienie w ciąży
W trakcie ciąży przeziębienie nie stwarza przeważnie większego zagrożenia, zwłaszcza jeśli nie towarzyszy mu gorączka (o czym wspomnę w dalszej części artykułu). Okazuje się nawet, że niektóre z typowych objawów przeziębienia, takie jak kichanie czy katar, są często związane ze zmianami hormonalnymi zachodzącymi w organizmie przyszłej mamy. Musisz wiedzieć, że Twój organizm podejmuje ogromne wysiłki, by dostosować się do nowej sytuacji, jaką jest ciąża, co czasem może skutkować uczuciem osłabienia lub nawet objawami typowymi dla przeziębienia.
Ponadto, kobiety w ciąży są bardziej podatne na różnego rodzaju infekcje. Bądź więc na to gotowa, a jeśli przeziębienie zaatakuje, postaraj się uzbroić w cierpliwość. Znajomość bezpiecznych leków dostępnych dla kobiet w ciąży w przypadku przeziębienia lub wykorzystywanie domowych sposobów na złagodzenie objawów, które opiszę poniżej, może być bardzo pomocne w łagodzeniu przykrych dolegliwości. Ważne jest, abyś świadomie dbała o swoje zdrowie i zapewniła sobie komfort w tym wyjątkowym okresie życia.
Leczenie przeziębienia u ciężarnej
Pamiętaj, kiedy spodziewasz się dziecka, zawsze przed rozpoczęciem jakiejkolwiek terapii farmakologicznej powinnaś udać się na konsultację do lekarza prowadzącego twoją ciążę. A dlaczego? Wszelkie leki przyjmowane przez matkę mogą przenikać przez łożysko, a więc wywierają potencjalny wpływ na rozwijający się płód, co jest sprawą o kluczowym znaczeniu. Twój lekarz, mając dostęp do Twojej historii medycznej i informacji na temat Twojego stylu życia, jest w stanie ocenić, czy korzyści wynikające z leczenia przewyższają potencjalne ryzyko działań niepożądanych.
Szczególnie wrażliwym okresem w trakcie ciąży jest pierwszy trymestr, który obejmuje pierwsze 12 tygodni od poczęcia. W tym czasie następuje kluczowy etap rozwoju dziecka – organogeneza, podczas której kształtują się najważniejsze narządy i zachodzą istotne podziały komórkowe. Z tego powodu w tym okresie zaleca się unikanie wszelkich leków, chyba że lekarz wyraźnie zaleci inaczej.
Co na przeziębienie w ciąży?
Jak już wspomniałam, leczenie przeziębienia u ciężarnej kobiety powinno opierać się o wykorzystanie jak najmniejszej ilości środków farmakologicznych. Warto zastosować sprawdzone domowe sposoby, aby złagodzić nieprzyjemne objawy, takie jak katar, gorączka, ból głowy i gardła, czy kaszel. Poniżej przedstawiam, jak radzić sobie z każdym z wymienionych symptomów choroby.
Gorączka w ciąży
W przeciwieństwie do wcześniej omówionych objawów, gorączka w okresie ciąży może stanowić potencjalne zagrożenie, zwłaszcza w pierwszych etapach ciąży. Podwyższona temperatura ciała matki na wczesnym etapie ciąży, a także tuż przed zapłodnieniem, może zwiększać ryzyko wystąpienia wad wrodzonych u rozwijającego się płodu. W przypadku wystąpienia gorączki w trakcie ciąży, niezwłocznie skonsultuj się z lekarzem, aby podjąć odpowiednie kroki i zminimalizować potencjalne ryzyko. Dbałość o zdrowie i bezpieczeństwo w tym okresie jest kluczowa.
Jak radzić sobie z gorączką w ciąży?
1. Zadbaj o nawodnienie swojego organizmu
W przypadku każdej choroby, szczególnie takiej, która wywołuje gorączkę, niezwykle istotne jest dostarczenie organizmowi odpowiedniej ilości płynów, co pomaga wspierać proces regeneracji. Woda odgrywa również istotną rolę w efektywnym obniżaniu podwyższonej temperatury ciała. Co więcej, utrzymanie odpowiedniego poziomu nawilżenia gardła może pomóc w łagodzeniu bólu i ułatwiać odkrztuszanie nagromadzonej wydzieliny.
2. Sięgnij po czosnek
Czosnek jest kolejnym znanym środkiem zarówno w łagodzeniu objawów przeziębienia, jak i w zapobieganiu chorobie. Oprócz tego, wykazuje korzystny wpływ w kontekście prewencji stanu przedrzucawkowemu, który charakteryzuje się podwyższonym ciśnieniem krwi podczas ciąży. Istnieje również teoria, że spożywanie czosnku może pomóc w ochronie przed przedwczesnym porodem. Nie ustalono jednak konkretnej maksymalnej bezpiecznej dawki czosnku w ciąży. Przyjmuje się, że ilości czosnku używane do przygotowywania potraw są ogólnie uznawane za bezpieczne.
Miej jednak na uwadze, że nadmierne spożywanie czosnku w ciąży może zwiększać ryzyko wystąpienia krwawienia oraz przyczynić się do problemów z trawieniem, szczególnie jeśli masz do czynienia z refluksem żołądkowo-przełykowym.
3. Paracetamol w ciąży
Paracetamol jest uważany za bezpieczny i skuteczny lek w łagodzeniu objawów przeziębienia w trakcie ciąży. Pomaga w obniżeniu gorączki oraz działa przeciwbólowo. Można go stosować w okresie ciąży od 4. miesiąca, czyli zarówno w 2 trymestrze, jak i w 3 trymestrze ciąży, a także podczas karmienia piersią. Paracetamol znajduje się w wielu dostępnych na rynku produktach, takich jak Apap, Fervex, czy Theraflu.
Mimo, że paracetamol
uchodzi za bezpieczny lek dla kobiet w ciąży, powinnaś skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą
przed jego zastosowaniem. Istotne jest ustalenie właściwej dawki pod nadzorem
specjalisty, ponieważ nadmierna ilość substancji czynnej może spowodować
uszkodzenie nerek i/lub wątroby.
Ponadto badania przeprowadzone na przestrzeni ostatnich lat sugerują, że
długotrwałe stosowanie paracetamolu (przez okres dłuższy niż 28 dni) może
negatywnie wpływać na rozwój psychomotoryczny dziecka. Dlatego stosuj ten lek
tylko zgodnie z zaleceniami lekarza lub farmaceuty, w odpowiednich dawkach i
przez niezbędny minimalny czas.
4. Katar w ciąży
Zaskakująco często w trakcie ciąży pojawia się problem z zatkanym nosem, zapewne już go doświadczyłaś. To zjawisko jest często wynikiem zmian hormonalnych zachodzących w organizmie przyszłej mamy, w szczególności tych związanych z zwiększoną produkcją estrogenu i progesteronu. Wahania wspomnianych hormonów mogą powodować obrzęk śluzówki nosa, co prowadzi do wystąpienia kataru. Jeśli zatkany nos nie jest konsekwencją przeziębienia, a jedynie zmianami hormonalnymi, niestety nie mam dobrych wieści. Prawdopodobnie objaw ten będzie towarzyszył Ci aż do porodu. Na ogół taki katar ustępuje w drugim tygodniu połogu. Sprawdź także ten artykuł: Ból głowy w ciąży - przyczyny, skuteczne metody leczenia.
Sposoby na katar w ciąży
Inhalacje w ciąży
Inhalacje stanowią bezpieczny sposób na złagodzenie kataru w ciąży, a także mogą okazać się pomocne przy bólu gardła lub kaszlu. Jeśli posiadasz nebulizator, warto go wykorzystać. W przypadku jego braku, możesz przeprowadzić inhalację, rozpuszczając niewielką ilość soli kuchennej w misce gorącej wody, a następnie nakryć się ręcznikiem i wdychać parę wodną unoszącą się nad naczyniem. Tego rodzaju inhalacje pomagają w rozrzedzaniu gęstej wydzieliny zgromadzonej w górnych drogach oddechowych.
Dodatkowo, możesz urozmaicić inhalacje korzystając z naparów z ziół takich jak mięta, czy rumianek.
Ciepły okład na czoło
Ciepłe okłady na czoło to skuteczny i bezpieczny sposób na złagodzenie kataru w ciąży. Niwelują również ból głowy i zatok. Okłady nie tylko przynoszą chwilową ulgę, ale także usprawniają krążenie krwi, nawilżają błony śluzowe dróg oddechowych oraz pomagają w zmniejszeniu ciśnienia w zatokach. Co więcej, są bardzo proste do przygotowania.
Aby przygotować ciepły okład, wystarczy namoczyć kawałek czystego materiału w gorącej (ale nie wrzącej!) wodzie, odcisnąć go lekko, a następnie przyłożyć delikatnie do czoła. Okład przykładaj do czoła do momentu, kiedy odczujesz ulgę. Jeśli straci swoją temperaturę, możesz ponownie namoczyć go w gorącej wodzie.
Nawilżaj powietrze
Niezależnie od przyczyny kichania i kataru, właściwe nawilżenie powietrza może przynieść ulgę. Rozważ zakup nawilżacza do domu lub umieść mokre ręczniki na kaloryferach w pomieszczeniach, w których spędzasz najwięcej czasu. Dlaczego warto to zrobić?
Po pierwsze, nawilżacze powietrza pomagają unieszkodliwić drażniące substancje w powietrzu, takie jak pyłki roślin. Wilgotne powietrze sprawia, że te stają się one cięższe i nie dostają się do naszych dróg oddechowych.
Po drugie, wilgotne powietrze pomaga rozrzedzić wydzielinę, co ułatwia jej wydalanie. Stosując nawilżacz powietrza pamiętaj o częstej wymianie wody, ponieważ zalegająca przez długi czas w urządzeniu woda sprzyja namnażaniu mikroorganizmów.
Krople do nosa w ciąży
Oksymetazolina i ksylometazolina to aktywne składniki, które często znajdują się w aerozolach lub kroplach do nosa, jednak w ciąży należy ich unikać. Mimo że stężenie tych substancji w dostępnych bez recepty lekach jest zazwyczaj niskie, nie powinnaś używać ich bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem. W ciąży najlepszym wyborem będą krople na bazie soli morskiej.
Oczyszczaj nos
Powinnaś zadbać o regularne oczyszczanie nosa, ponieważ ciągłe zaciąganie wydzieliny może zwiększać ryzyko infekcji zatok oraz prowadzić do zalegania wydzieliny w oskrzelach.
Ból zatok w ciąży
W większości przypadków, dolegliwości związane z zatkaniem, bólem, czy zapaleniem zatok mogą być uciążliwe dla przyszłej mamy, ale nie wpływają negatywnie na rozwijające się dziecko.
Jak leczyć zatoki w ciąży? Oto sposoby, które poprawią Twój komfort
Płukanie zatok
Aby złagodzić dolegliwości związane z zatkaniem zatok, możesz rozważyć przepłukiwanie ich wodą z solą. Oto kroki, które możesz podjąć:
- Przygotuj roztwór soli. Rozpuść 1 łyżeczkę soli kuchennej w 500 ml wcześniej przegotowanej i ostudzonej wody (powinna mieć ok. 37 ℃). Alternatywnie możesz użyć soli fizjologicznej 0,9% dostępnej w aptekach – jest to metoda bardziej pewna, gdyż taki roztwór jest sterylny.
- Skorzystaj z gotowego zestawu do płukania zatok – zakupisz go w aptece.
- Pochyl się nad umywalką i zatkaj jedną dziurkę nosa. Następnie delikatnie wprowadź strumień soli wodnej do drugiej dziurki nosa. Podczas tego procesu, oddychaj przez usta, aby uniknąć przedostania się wody z solą do gardła, co może być nieprzyjemne.
- Kiedy przepłuczesz jedną stronę nosa, odetkaj drugą dziurkę, aby woda mogła swobodnie wypłynąć.
Komfortowy sen
Na czas snu podłóż pod głowę dodatkową poduszkę. Dzięki temu będzie ci łatwiej oddychać, ponieważ zalegająca wydzielina swobodnie wypłynie na zewnątrz nosa.
Ból gardła w ciąży
Istnieje wiele przyczyn bólu gardła, w tym infekcje wirusowe lub bakteryjne, podrażnienia, alergie czy suche powietrze. W ciąży twój układ odpornościowy może być nieco osłabiony, co może dodatkowo wpłynąć na zwiększoną podatność na infekcje.
Jak leczyć ból gardła?
Płukanie gardła solą
Roztwór soli w wodzie do płukania gardła jest bezpieczną i skuteczną metodą łagodzenia bólu gardła podczas ciąży. Aby go przygotować rozpuść 1 łyżeczkę soli w szklance letniej wody.
Pomocny w bólu jest również roztwór proszku do płukania gardła - np. Gargarin.
Dobroczynny miód
Miód jest znany ze swoich właściwości przeciwgorączkowych, przeciwzapalnych i przeciwbólowych, co czyni go popularnym środkiem na łagodzenie objawów przeziębienia. Ponadto, miód zawiera naturalnie występujące antyoksydanty i ma działanie przeciwbakteryjne, co może pomóc wzmocnić układ odpornościowy.
Aby skorzystać z dobroczynnych właściwości miodu, spożywaj go w dowolnych ilościach (ale nie przesadzaj, to w końcu cukier!). Jednak zawsze pamiętaj o higienie i wybieraj miód z renomowanego źródła, aby uniknąć ryzyka związanego z zakażeniem bakterią Clostridium botulinum. Ponadto, unikaj dodawania miodu do gorących napojów lub potraw, ponieważ wysoka temperatura niweluje jego lecznicze właściwości.
Aby załagodzić miejscowy ból gardła, pij ciepłe mleko z masłem i miodem.
Kojące siemię lniane
Kisiel z siemienia lnianego łagodzi nie tylko problemy żołądkowe. Działa również kojąco na stany zapalne gardła i jamy ustnej. Przygotowanym roztworem płucz gardło kilka razy dziennie.
Kaszel w ciąży
Kaszel w ciąży, podobnie jak w przypadku zwykłego przeziębienia, nie stanowi zagrożenia dla płodu. Warto jednak zaznaczyć, że silny kaszel w 3 trymestrze może potencjalnie wywoływać skurcze macicy i zwiększać ryzyko przedwczesnego porodu. W trakcie ciąży kaszel może być mniej efektywny w usuwaniu wydzieliny z dróg oddechowych, ze względu na uniesienie kopuły przepony, które jest spowodowane rosnącą macicą. To w efekcie może skutkować dłuższym trwaniem kaszlu i większym dyskomfortem u kobiet w ciąży. W konsekwencji, objaw ten może towarzyszyć ci dłużej.
Leczenie kaszlu w ciąży
Syrop z cebuli
Syrop z cebuli to naturalny środek, który może pomóc w łagodzeniu kaszlu i bólu gardła oraz kataru w ciąży. Dodatkowo jest pełen witamin, więc wzmacnia odporność! Co więcej, cebula zawiera składniki, które działają antybakteryjnie, przeciwwirusowo i przeciwzapalnie. Oto jak go przygotować:
Składniki:
- 1 cebula
- Cukier lub miód
Przygotowanie:
- Posiekaj cebulę na drobne kawałki.
- Umieść posiekaną cebulę w naczyniu i posyp ją cukrem lub polej miodem.
- Pozostaw mieszaninę na około 24 godziny. W tym czasie cebula puści sok, a cukier lub miód rozcieńczą go, tworząc syrop.
- Po upływie 24 godzin możesz spożywać syrop. Pij 1 łyżeczkę syropu kilka razy dziennie.
Syrop na kaszel w ciąży
Unikaj aptecznych syropów na kaszel, ponieważ mogą zawierać gwajafenezynę, która może mieć szkodliwe działanie, szczególnie w pierwszym trymestrze. Ponadto wiele syropów zawiera alkohol, który również należy omijać w okresie ciąży. Przed użyciem skonsultuj się z farmaceutą, aby upewnić się, że wybrany środek jest bezpieczny dla Ciebie i dziecka.
Bibliografia:
- Mirzyńska L.; Pierwsza pomoc w nauce macierzyństwa. Sprawdzone rady położnej rodzinnej; ESPE Kraków 2018
- Krawczyk P.; Rola wybranych składników mineralnych w ciąży; Wybrane aspekty opieki pielęgniarskiej i położniczej w różnych specjalnościach medycyny TOM 6; Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa w Opolu 2018
- American Pregnancy Association. (2019). Colds and Pregnancy – Treatment and Prevention.