Czym są brodawki sutkowe w ciąży? Położna wyjaśnia
Od chwili zapłodnienia twój organizm wkracza w etap wielkich zmian, powodujących nie tylko powiększanie się brzucha, ale również wyglądu włosów, paznokci, skóry czy piersi. Skupimy się dzisiaj na tym, co dzieje się z piersiami w czasie ciąży. Odpowiemy sobie na pytania: jakie zachodzą zmiany w piersiach we wcześniej ciąży, w którym tygodniu ciąży powiększają się brodawki i dlaczego zachodzi zmiana kolorów sutków w ciąży.
- Jak powinny wyglądać sutki?
- Jak wyglądają brodawki w ciąży w pierwszych tygodniach?
- Powiększone sutki i duże brodawki – czy to normalne?
- Jak dbać o piersi w ciąży?
Jak powinny wyglądać sutki?
Zacznijmy może od samego początku – nazewnictwa piersi. Medycznie mówiąc, największy gruczoł skórny u człowieka to gruczoł piersiowy lub sutkowy. Czasami zamiennie używa się określenia gruczoł mlekowy, ze względu na jego funkcje. Słowem sutek można również określi cały gruczoł, które często używane jest zamiennie, jako nazwa samej brodawki sutkowej. Piersi to termin potoczny, aczkolwiek przyjął się w naszym języku już na stałe i nikogo to nie razi.
Gruczoły piersiowe mają zarówno kobiety, jak i mężczyźni, aczkolwiek jedynie nasze rozwijają się w pełni i mają określone zadania do wykonania. Składają się z:
- tkanki tłuszczowej,
- tkanki łącznej,
- tkanki gruczołowej,
- naczyń limfatycznych i krwionośnych,
- nerwów.
Najbardziej interesująca będzie dla was zapewne tkanka gruczołowa piersi, ponieważ to właśnie w niej odbywa się proces, prowadzący do pojawienia się mleka. Jest ona bardzo czuła na progesteron i estrogeny, co objawia się często tym, że przed miesiączką lub w jej trakcie możesz zaobserwować powiększone sutki i odczuć nawet ból sutków. Więcej na ten temat znajdziesz w artykule: Ból w piersiach przed okresem a ciąża – na co zwrócić uwagę?
Wydzielina z sutka, czyli mleko, płynie przez piersi siecią kanalików – tak zwanymi przewodami mlecznymi, które wydostają się na zewnątrz przez brodawki piersiowe (potocznie nazywane sutkami). Otoczka brodawki ma raczej okrągły kształt, a kolor brodawek i otoczki różni się od pigmentacji skóry – zawsze są ciemniejsze od całego gruczołu piersiowego.
Gruczoł piersiowy zaopatrzony jest również w wiele naczyń krwionośnych, dlatego nikogo nie powinny dziwić widoczne żyłki na piersiach. Brodawka i otoczka brodawki są bardzo unerwione i tworzą strefę na ciele kobiety, która należy do jednych z najbardziej wrażliwych na dotyk i najistotniejszych sfer erogennych.
Jak wyglądają brodawki w ciąży w pierwszych tygodniach?
Po zapłodnieniu dochodzi do wzrostu stężenia progesteronu i estrogenów, co niesie za sobą zmiany w piersiach we wczesnej ciąży, takie jak obrzęk przewodów wyprowadzających i gruczołów pęcherzykowych w piersiach.
Wpływ tych hormonów może być odczuwalny już na początku ciąży (około 6. tygodnia), kiedy pojawia się ból sutków, który mija po kilku tygodniach. Nie każda z nas jednak będzie odczuwać duży dyskomfort – możliwe, że u ciebie wystąpi lub wystąpiło tylko delikatne mrowienie. Pamiętaj – to, co się dzieje z piersiami na początku ciąży nie świadczy o dobrostanie ciąży, a o tym, że każda z nas jest inna i inaczej będzie przechodzić okres ciąży.
Nie zdziw się, jeżeli po kilku tygodniach zauważysz, że zmienia się kolor brodawek. W pierwszych tygodniach specjalny barwnik w naszej skórze – melanina– zwiększa swój nakład w newralgicznych miejscach, takich jak brodawki piersiowe, linia środkowa brzucha i krocze, przez co stają się one nieco ciemniejsze. Zmiana kolorów sutków w ciąży jest sprawą naturalną i bardzo indywidualną.
Powiększone sutki i duże brodawki – czy to normalne?
Gdy dotrzesz już do drugiego trymestru ciąży, zaczniesz gołym okiem zauważać zmiany zachodzące w twoich piersiach. Jest to czas, kiedy już powolutku twój organizm szykuje się do przyjścia nowego człowieka na świat, a więc do możliwości karmienia piersią go po porodzie.
Oczywiście nie z dnia na dzień, ale zaczniesz dostrzegać powiększone sutki, duże brodawki, bardziej widoczne żyłki na piersiach czy grudki na otoczce – o nic się nie martw, wszystko jest w jak najlepszym porządku.
Jeżeli marzyłaś o powiększeniu swoich piersi, to teraz masz powód do radości, bo naturalnie powiększą ci się one wraz ze wzrostem ciąży. Waga piersi może zmienić się diametralnie, nawet o dodatkowe 1,5 kilograma! Robi wrażenie, prawda?
Żyłki na piersiach to sieć naczyń krwionośnych. Już w pierwszym trymestrze wzrasta unaczynienie piersi, a wraz z ich powiększaniem się i naciąganiem się skóry, żyłki stają się po prostu bardziej widoczne. Te tajemnicze grudki to nic innego, jak gruczoły Montgomery’ego, które stanowią ujście gruczołów łojowych. Czasami przez te gruczoły możesz mieć wrażenie, że zrobiły ci się białe sutki. Niektóre z nas mają je bardziej widoczne, inne mniej, ale ich obecność nie jest powodem do niepokoju.
W ostatnim trymestrze ciąży (czasami już nawet po 16. tygodniu ciąży) możesz zauważyć, że wydostaje się jakaś wydzielina z sutka. Jest to nic innego, jak słynna siara, czyli pierwsze wyprodukowane mleko, którym będziesz karmić swojego maluszka. Więcej o ostatnim trymestrze przeczytasz w artykule: Trzeci trymestr ciąży – dolegliwości, badania, zalecenia.
Siara jest dość gęstym płynem o żółtawym zabarwieniu, która zawiera wiele cennych składników odżywczych. Jeżeli wyciek siary sprawia, że czujesz się niekomfortowo, możesz śmiało zakupić specjalne wkładki laktacyjne, które zapobiegną plamom na bluzkach. Wyciek powinien być zawsze w jasnym kolorze – jeżeli zauważysz obecność krwi to zgłoś się na wizytę do swojego lekarza ginekologa.
Ostatnią zauważalną zmianą jest pojawienie się rozstępów skórnych. Spowodowane są on przerwaniem ciągłości włókien elastycznych i przybierają one początkowo barwę sinoczerwoną, aby po jakimś czasie zupełnie zblednąć. Aż 90% ciężarnych boryka się z rozstępami nie tylko na piersiach, ale również na biodrach, pośladkach, udach czy na rosnącym brzuchu. Polecam artykuł: Rozstępy w ciąży – czy można im zaradzić?
Jak dbać o piersi w ciąży?
Niezależnie, czy jesteś dopiero na początku ciąży, czy już zbliżasz się do porodu, musisz dbać o swoje gruczoły piersiowe. Wiadomo – czym szybciej zaczniesz, tym lepiej. Zapamiętaj tych parę wskazówek:
- wyszukuj w swojej szafie wygodnych, przewiewnych ubrań, które nie będą podrażniać bardzo wrażliwych brodawek sutkowych,
- zaopatrz się w dobrze dopasowany stanik, który nie będzie uciskał ci piersi oraz porządnie utrzyma ciężar piersi na ramionach, a nie na plecach,
- stosuj kosmetyki przeznaczone specjalnie dla kobiet w ciąży, których skład chemiczny podlega ścisłym restrykcjom (do nawilżenia i zabezpieczenia brodawek poleca się maści z lanoliną),
- zadbaj o profilaktykę rozstępów, zacznij stosowanie kremów lub balsamów dla kobiet w ciąży już na samym jej początku (zwracaj uwagę na skład danego produktu, aby nie zawierały w sobie pochodnych ropy naftowej, parabenów i silikonów),
- badaj piersi regularnie, przyglądaj się im i palpacyjnie sprawdzaj ich budowę – każdą wątpliwość konsultuj z lekarzem prowadzącym ciążę,
- bądź aktywna w ciąży, porozmawiaj z fizjoterapeutą o możliwości wykonywania ćwiczeń, które wzmocnią mięśnie klatki piersiowej.
Zapamiętaj: małe czy duże brodawki, ciemne czy białe sutki, z rozstępami czy bez – wszystkie piersi są fantastyczne i jedyne w swoim rodzaju. Niezależnie od wyglądu będą najwspanialszymi przyjaciółmi twojego maluszka.
Bibliografia:
- G. H. Bręborowicz, Położnictwo, tom 1, wydanie III, red. naukowa G.H. Bręborowicz, K. Czajkowski, Warszawa 2020.
- A. Bień, A. Turkosz, S. Stadnicka, J. Kasprzak, M. Jamróg, Zabiegi pielęgnacyjne i pielęgnacja skóry kobiety ciężarnej, European Journal of Medical Technologies, 2014, 2(3), str. 66–71.
- K. Urtnowska, Przegląd wybranych kosmetyków dla kobiet w ciąży i po porodzie dostępnych w drogeriach, Kosmetologia Estetyczna, 2016, 5(5), str. 451–457.
- https://www.pbkm.pl/pregnancy-zone-2/jak-dbac-o-siebie-w-ciazy/jak-zmienia-sie-piersi-podczas-ciazy dostęp: 15.10.2023.
- https://badaniaprenatalne.pl/ciaza/jak-zmieniaja-sie-piersi-w-ciazy/ dostęp: 15.10.2023.