7 miesiąc ciąży krok po kroku – dolegliwości, badania, rozwój dziecka

Opublikowano: 01.12.2023Autor: Dominika SkupieńDrukujUdostępnij

7 miesiąc ciąży – rozwój dziecka

28 - 31 tydzień – najistotniejszy w tym okresie jest dalszy rozwój płuc dziecka, gdzie ciągle wzrasta liczba pęcherzyków płucnych – proces ten będzie kontynuowany przez całą ciąże oraz po porodzie. Płuca dziecka są uznawane za w pełni dojrzałe ok. 8 roku jego życia. To właśnie niedojrzałość płuc dziecka w pierwszych latach życia jest przyczyną wielu chorób układu oddechowego, przemijających wraz z wiekiem. Na tym etapie nie ma również wystarczającej ilości surfaktantu – substancji odpowiadającej na rozprężanie pęcherzyków płucnych podczas wdechu i niezapadanie się ich przy wydechu. Dlatego wcześniaki urodzone w 7 miesiącu ciąży często borykają się z zaburzeniami oddychania i wymagają wsparcia oddechowego. Aby zminimalizować ryzyko problemów oddechowych, w przypadku zagrożenia porodem przedwczesnym matka przyjmuje sterydy, przyspieszające rozwój płuc dziecka. Do rozwoju płuc przyczyniają się także czkawka oraz ruchy oddechowe płodu, obserwowane w USG jako rytmiczne poruszanie się klatki piersiowej. Ich obecność jest jedynie formą ćwiczenia (ma na celu pomoc w wykształceniu organu), ponieważ tlen cały czas jest przekazywany wraz z krwią przez pępowinę.

Dziecko w 7 miesiącu ciąży jest w dalszym ciągu bardzo aktywne – ma na to dużo miejsca w macicy. Ruchy dziecka mogą być nawet bardziej odczuwalne przez matkę, z powodu mniejszej ilości płynu owodniowego, który do tej pory część z nich amortyzował. Ilość płynu owodniowego jest monitorowana przy okazji badań USG, jeśli obawiasz się czy jest ona prawidłowa – nie bój się zapytać o to lekarza. Ruchy dziecka nie są powodem do obaw, świadczą o jego dobrostanie. Powodem do niepokoju może być natomiast ich brak.  Ciągle duża ilość wód płodowych sprawia, płód przybiera dowolne dla siebie pozycje. Ułożenie dziecka w 7 miesiącu ciąży nie warunkuje jego pozycji do porodu. Ułożenie dziecka główką do góry nie powinno Cię martwić, maleństwo jeszcze ma czas na przygotowanie się do urodzenia.

Dziecko w 7 miesiącu ciąży intensywnie przybiera na masie ciała, która może wzrosnąć nawet dwukrotnie w porównaniu do poprzedniego miesiąca. Waga dziecka na tym etapie przekracza już 1 kg, natomiast jego długość wynosi około 27 cm.

7 miesiąc ciąży – zmiany w ciele kobiety

• Wzrost ciśnienia tętniczego krwi,
• Wzrost piersi – piersi stają się widocznie większe i cięższe w odpowiedzi na ciążowe zmiany hormonalne. Na ich powierzchni mogą uwidocznić się naczynia krwionośne. Piersi przygotowują się do laktacji - może zdarzyć się, że zauważysz niewielkie ilości płynu wydobywającego się z brodawki sutkowej. U części kobiet pojawia się mleko przedporodowe, którego produkcja zaczęła się jeszcze w 16 tygodniu ciąży, na wypadek porodu przed terminem. Zarówno wypływ pokarmu w ciąży jak i jego brak nie są powodem do niepokoju. Brak wypływu mleka przedporodowego w ciąży nie świadczy o jego braku w gruczole piersiowym i nie wpływa na późniejszy przebieg laktacji.

Jeśli doświadczasz bólu pleców pomocna może okazać się zmiana biustonosza na bardziej stabilny. W tym celu udaj się do doświadczonej brafitterki, która dobierze biustonosz, biorąc pod uwagę nie tylko rozmiar Twoich piersi, ale również Twoje potrzeby i preferencje.

• Wzrost pigmentacji skóry – okolice brodawek sutkowych, miejsc intymnych, pachwin oraz piegi stają się coraz ciemniejsze,
• skurcze przepowiadające (skurcze Braxtona Hicksa oraz fale Alvareza) – ich celem jest przygotowanie macicy oraz płodu do silniejszych skurczów porodowych. Występują jako nieregularne napinania mięśnia macicy, czasami porównywalne do bólu miesiączkowego. U części ciężarnych są całkowicie niebolesne i zostają niezauważone.

Czym się różnią od skurczów porodowych?

• nie powodują postępu porodu - skracania ani rozwierania szyjki macicy,
• nie ulegają nasileniu podczas dłuższej obserwacji – np. w ciągu powyżej 2 godzin,
• odczuwalne są jako delikatne bóle brzucha lub całkowicie niebolesne,
• związane z nimi dolegliwości bólowe ustępują po m.in. ciepłych okładach, kąpieli, lekach przeciwbólowych,

• stres – wraz ze zbliżających się terminem rozwiązania możesz odczuwać liczne obawy i lęk związane nie tylko z przebiegiem i formą porodu, ale również odnalezieniem się w nowej sytuacji. Jeśli to Twoja pierwsza ciąża, to macierzyństwo jest na razie dla Ciebie zagadką i wielką niewiadomą. Pamiętaj, że wszelkie wątpliwości możesz omówić ze swoją położną środowiskową,
• spadek samooceny – często jest spowodowany wzrostem wagi i zmianą wyglądu ciała. Nie zapominaj, że Twoje ciało z każdym miesiącem umożliwia prawidłowy rozwój Twojego dziecka. Dzięki niemu ono pojawi się na świecie, a Ty zostaniesz mamą. To sprawy warte tymczasowych niedogodności. Bez obaw, zbędnych kilogramów pozbędziesz się po ciąży.

7 miesiąc ciąży – dolegliwości, objawy

• Zgaga i niestrawność – waga dziecka i jego wielkość wzrasta, a macica coraz bardziej się powiększa przez co wywiera ucisk na narządy jamy brzusznej. Jelita i żołądek są ściśnięte i przesunięte wyżej, to powoduje wystąpienie lub nasilenie dolegliwości żołądkowych. Możesz zaobserwować zmniejszenie apetytu i uczucie zaspokojenia głodu po zjedzeniu mniejszej porcji pokarmu niż wcześniej,
• częste parcie na mocz – nacisk jamy brzusznej wywiera wpływ także na pęcherz moczowy, który będzie się szybciej przepełniał. Siódmy miesiąc ciąży to czas kiedy możesz zwrócić uwagę na konieczność częstszych wizyt w toalecie. Pamiętaj o regularnych ćwiczeniach mięśni Kegla, które pomogą zapobiec nietrzymaniu moczu. Popuszczanie niewielkiej ilości moczu podczas kaszlu lub wysiłku to dość częsta przypadłość u kobiet w zaawansowanej ciąży.

Jeśli w związku z oddawaniem moczu towarzyszą Ci któryś z wymienionych objawów:

• pieczenie,
• krew w moczu,
• ból,
• uczucie niemożności oddania moczu mimo takiej potrzeby,
• bóle brzucha,

to koniecznie zgłoś ten fakt lekarzowi – mogło dojść do infekcji dróg moczowych. Nieleczona infekcja może prowadzić nie tylko do dodatkowych dolegliwości bólowych, ale również spowodować zapalenie pęcherza moczowego oraz nerek. W niektórych przypadkach może przyczynić się do przedwczesnego porodu,

• trudności z oddychaniem – wynikają z nacisku macicy na przeponę, która przesunięta ku górze ogranicza całkowite rozprężenie płuc podczas wdechu. Brak tchu i szybsze męczenie się to objawy wynikające właśnie ze zmniejszonej pojemności płuc,
• obrzęki – w okresie ciąży najczęściej pojawiają się w obrębie dłoni i stóp. Są spowodowane nadmiernym nagromadzeniem chłonki oraz zwiększoną objętością krwi, której odpływ z kończyn dolnych jest utrudniony z powodu ucisku macicy na żyły biodrowe.

Aby ograniczyć obecność obrzęków należy:

• unikać pozostawania dłuższy czas w jednej pozycji – zwłaszcza stojącej i siedzącej,
• odpoczywać w pozycji leżącej z wyżej uniesionymi nogami,
• ograniczyć stosowanie soli w diecie,
• zakładać tylko wygodną odzież (brzuch nie powinien być uciskany),
• pomocne są także chłodne okłady w okolicy kończyn nóg oraz masaże w kierunku od stóp ku górze,

• hemoroidy – przyczynami żylaków (w tym hemoroidów) są zwiększona objętość krwi w ciąży, zwiększona elastyczność ścian naczyń krwionośnych oraz zaburzenia w domykaniu się zastawek.

Dodatkowo do wystąpienia hemoroidów predysponować mogą:

• niewielka ilość białka w diecie,
• przyjmowanie niewystarczającej ilości płynów,
• problemy z wypróżnieniem (zaparcia),
• brak aktywności fizycznej,

• zmęczenie i senność – przyszłe mamy w III trymestrze ciąży często doświadczają spadku energii. To czas kiedy należy bardziej zaangażować partnera w domowe. Jeśli w ciągu dnia towarzyszy Ci senność i zmęczenie to znak, że powinnaś odpocząć, spróbuj się przespać – najwyraźniej Twój organizm tego potrzebuje. Nie staraj się być „superwomen” na siłę, Twoje zdrowie jest w tej chwili najważniejsze. Z pewnością niektóre sprawy uda się odłożyć na później. Sprawdź także ten artykuł: 4 miesiąc ciąży krok po kroku – zalecenia, objawy, badania.

7 miesiąc ciąży – badania

• Badanie podmiotowe i przedmiotowe
• Ocena czynności serca płodu
• Pomiar ciśnienia tętniczego krwi
• Pomiary masy ciała
• Ocena ryzyka ciążowego
• Morfologia krwi
• Badanie ogólne moczu
• Przeciwciała anty-D u kobiet Rh(-)
• Badanie USG

Konflikt serologiczny - może wystąpić w przypadku kiedy ciężarna posiada grupę krwi Rh – (minus), natomiast płód grupę Rh + (plus). W tej sytuacji w organizmie matki dochodzi do wytworzenia przeciwciał skierowanych przeciwko komórkom krwi płodu. To prowadzi do zniszczenia erytrocytów (krwinek czerwonych) płodu, a następnie może spowodować uszkodzenie narządów dziecka, niedotlenienie wewnątrzmaciczne, a nawet zgon. W przypadku kiedy dziecku uda się przeżyć zmaga się ono z poważną chorobą hemolityczną po porodzie i wymaga intensywnej terapii.

Konflikt serologiczny niesie za sobą liczne powikłania, aby im zapobiec każda kobieta z grupą krwi Rh (-) powinna otrzymać profilaktykę śródciążową w postaci immunoglobuliny anty-D między 28 a 30 tygodniem ciąży.

Rezygnacja z profilaktyki konfliktu serologicznego może nastąpić jedynie po otrzymaniu wyniku badań wolnego DNA płodu w osoczu ciężarnej, świadczącego o ujemnej grupie krwi płodu (Rh-).

Od 2018r. podanie immunoglobuliny anty-D jest refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

Badanie USG trzeciego trymestru

Celem badania USG w trzecim trymestrze ciąży jest powtórna, szczegółowa ocena poszczególnych narządów płodu pod kątem nieprawidłowości, ale również ocena wzrastania dziecka. Podczas USG lekarz zwraca szczególną uwagę na budowę mózgu, serca i jamę brzuszną. Określa prawdopodobną wielkość dziecka, ilość wód płodowych, a także dokonuje pomiaru długości szyjki macicy ciężarnej.

Pomiary dziecka podczas badania USG trzeciego trymestru:

• BPD – szerokość główki (wielkość dwuciemieniowa),
• HC – obwód główki,
• AC – obwód brzucha,
• FL – długość kości udowej,
• HL – długość kości ramiennej.

Kardiotokografia

Na etapie III trymestru ciąży z pewnością spotkasz się z badaniem KTG, będzie Ci ono towarzyszyć zwłaszcza w okresie okołoporodowym. Badanie to umożliwia monitorowanie tętna płodu oraz napięcia (skurczów) macicy równocześnie. Dzięki temu można zaobserwować reakcje dziecka na rozpoczynającą się akcję porodową.

Jak wygląda badanie?

Przed wykonaniem badania położna poprosi Cię o przyjęcie wygodnej pozycji, następnie przymocuje (najczęściej za pomocą rozciągliwych pasów) do Twojego ciążowego brzuszka dwie peloty. Jedna z nich – umiejscowiona wyżej – będzie monitorować czynność macicy (skurcze), druga zostanie pokryta żelem i umocowana w miejscu, gdzie najlepiej słyszalne będzie tętno dziecka. Badania KTG jest bezbolesne i całkowicie bezpieczne. Przed jego wykonaniem skorzystaj z toalety (jeśli czujesz taką potrzebę), ponieważ zapis kardiotokograficzny trwa około 30 min i nie należy go przerywać w trakcie.

7 miesiąc ciąży – zalecenia

Bibliografia:

• Położnictwo. Tom 2. Medycyna matczyno-płodowa. Red. Bręborowicz, Grzegorz H. . Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2012, 578 s. ISBN 978-83-200-6354-7
• Techniki położnicze i prowadzenie porodu. Red. Iwanowicz-Palus, Grażyna; Bień, Agnieszka . Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2022, 699 s. ISBN 978-83-01-22380-9, doi: https://doi.org/10.53270/2022.003
• Edukacja przedporodowa. Red. Iwanowicz-Palus, Grażyna; Bień, Agnieszka . : PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2020, 490 s. ISBN 978-83-200-6022-5
• Baczyńska- Strzecha M., Kalinka J. Profilaktyka śródciążowa i okołoporodowa konfliktu serologicznego. Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2018; 3, 2: 64-69.
• Regan L. Twoja ciąża tydzień po tygodniu. Esteri 2020.