Gaviscon w ciąży – czy można go bezpiecznie stosować?
Zgaga to dolegliwość, której często doświadczają kobiety w ciąży. Jest objawem uciążliwym. Zazwyczaj występuje po posiłku, a także podczas snu. Istnieją metody, które mogą zminimalizować uczucie zgagi. Przede wszystkim jest to zmiana trybu życia oraz sprawdzenie tego, co może nasilać to nieprzyjemne uczucie. W przypadku, kiedy zmiana nawyków nie pomaga, istnieją również środki farmakologiczne, które przeznaczone są także dla kobiet ciężarnych. Występują w różnych formach – jako mleczko na zgagę dla ciężarnych, syrop czy tabletki. Czy można je stosować? Jak działają tabletki na zgagę w ciąży?
Zgaga jako dolegliwość ciążowa
Ciąża to czas, kiedy mogą wystąpić dolegliwości charakterystyczne dla okresu ciąży. Jedną z najczęściej zgłaszanych dolegliwości jest zgaga. Zgaga to objaw cofania się treści żołądkowej do przełyku. Powoduje to najczęściej uczucie pieczenia, które dochodzić może nawet do gardła. Uczucie to zazwyczaj jest nieprzyjemne, a bywa nawet bolesne.
Przyczyną zgagi w ciąży są przede wszystkim zmiany hormonalne. W organizmie ciężarnej zachodzi zmiana stężenia hormonu zwanego progesteronem, który powoduje między innymi rozluźnienie mięśni gładkich. Progesteron wpływa na rozluźnienie błony mięśniowej żołądka oraz zmniejszenie napięcia dolnego zwieracza przełyku, co sprzyja cofaniu się treści pokarmowej.
Inną przyczyną zgagi może być rosnąca z tygodnia na tydzień macica, która uciska narządy układu pokarmowego, powodując wzrost ciśnienia wewnątrz żołądka. Zgaga może być także spowodowana wskutek przyjmowania niektórych leków, na przykład leków przeciwwymiotnych. Występowaniu zgagi sprzyja również stres, zmęczenie oraz nerwowość.
Zgaga może występować w całym okresie ciąży, ale nie musi pojawiać się wcale. W II trymestrze ciąży zgłaszana jest przez około 50% ciężarnych. Zgaga zazwyczaj ustępuje po porodzie. Na szczęście rzadko powoduje powikłania.
Jakie są objawy zgagi?
- Uczucie pieczenia w klatce piersiowej, przełyku lub gardle
- Częste odbijania
- Trudności w przełykaniu
- Kwaśny posmak w ustach
Niefarmakologiczne metody minimalizowania zgagi
W celu zminimalizowania objawów zgagi pierwszym postępowaniem powinna być modyfikacja diety oraz stylu życia.
Istnieją czynniki, które mogą nasilać zgagę. Aby zmniejszyć szansę na wystąpienie objawów należy:
- stosować dietę lekkostrawną
- planować spożywanie posiłków w taki sposób, aby nie dopuścić do odczuwania głodu
- unikać spożywania nadmiernej ilości pokarmu, a zamiast tego jeść częściej mniejsze porcje
- pokarmy spożywać spokojnie i powoli, dbając o dokładne przeżuwanie
- unikać spożywania posiłków na krótko przed snem
- wybierać takie pozycje do snu oraz odpoczynku, w której klatka piersiowa jest nieco uniesiona
- unikać pozycji leżącej w ciągu trzech godzin po spożyciu posiłku
- nosić luźne ubrania, które nie uciskają okolicy brzucha
- spróbować żuć gumę do żucia, które zwiększa wydzielanie śliny, co może zmniejszać dolegliwości
- wypróbować picie szklanki mleka przed snem
Aby zminimalizować objawy zgagi należy unikać produktów takich jak:
- tłuste i/lub smażone potrawy
- ostre i intensywne przyprawy
- napoje gazowane
- kwaśne produkty bazujące na cytrusach (pomarańcze, grejpfruty, cytryny)
- pomidory
- kofeina
- czekolada
- węglowodany proste
- warzywa takie jak cebula, czosnek oraz por
- niesteroidowe leki przeciwzapalne
Kobiety ciężarne podają różne opinie co do skuteczności wymienionych metod, dlatego warto wypróbować je wszystkie, a następnie stosować tylko te, które okażą się pomocne. Tak samo warto sprawdzić które z wymienionych produktów nasilają zgagę w konkretnym przypadku, a następnie wyeliminować je z diety. Sprawdź także ten artykuł: Antygen HBs w ciąży - co to za badanie i kiedy je wykonać.
Farmakologiczne metody minimalizowania zgagi
Jeśli zmiana stylu życia oraz modyfikacja diety nie pomagają, konieczne może okazać się zastosowanie środków farmakologicznych, które z reguły zlecają lekarze. Zazwyczaj są to leki zobojętniające kwas żołądkowy.
Lekarstwa zobojętniające kwas żołądkowy zazwyczaj są bezpieczne i dopuszczone do stosowania w czasie ciąży. Istnieją różne opinie co do wyboru formy tych leków. Występują one formie stałej jako tabletki na zgagę w ciąży, a także w formie płynnej jako zawiesina (syrop) lub mleczko na zgagę dla ciężarnych. Wybór formy zależy od osobistych preferencji.
Popularnym lekarstwem stosowanym w leczeniu zgagi jest Gaviscon. Gaviscon jest lekiem na zgagę, który zawiera alginian sodu, węglan wapnia oraz wodorowęglan sodu. Substancje te reagują z kwasem solnym w żołądku i tworzą na powierzchni treści żołądkowej ochronną żelową warstwę. Warstwa ta zapobiega cofaniu się treści żołądkowej likwidując uczucie zgagi. Lek hamuje cofanie się treści żołądkowej już po 3 minutach i działa do 4 godzin. Lekarze mogą zalecić zażywanie tego leku w formie tabletek do rozgryzania i żucia, w formie zawiesiny doustnej w saszetkach lub w butelce jako zawiesina, która wygląda jak syrop. Gaviscon stosuje się po posiłkach oraz przed snem.
Gaviscon w ciąży a jego bezpieczeństwo
Zgodnie z charakterystyką produktu leczniczego, stosowanie leku Gaviscon w ciąży uznaje się za bezpieczne. Dane otrzymane w wyniku badań klinicznych na grupie ponad 500 ciężarnych nie wskazują, aby lek ten miał działanie szkodliwe na płód lub powodował wady rozwojowe u noworodka. Na podstawie wyników badań stwierdzono, że lek ten można stosować w czasie ciąży. Badania kliniczne nie wskazują także, aby produkt ten wpływał negatywnie na płodność.
Gaviscon zawiera dosyć dużą zawartość sodu, należy zatem wziąć to pod uwagę w przypadku stosowania diety ubogosodowej.
Produkt zawiera także substancje, które mogą powodować reakcje alergiczne. Gaviscon jest przeciwwskazany u osób z nadwrażliwością na którąkolwiek z wymienionych substancji czynnych: alginian sodu, wodorowęglan sodu, węglan wapnia lub na którąkolwiek substancję pomocniczą.
Bibliografia:
- Iwanowicz – Palus G., Bień A.: Edukacja przeporodowa. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2020
- Berghelli V.: Położnictwo według zasad EBM. Medycyna Praktyczna, Kraków 2016
- Bień A.: Opieka nad kobietą ciężarną. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2009
- Vazquez JC.: Constipation, haemorrhoids, and heartburn in pregnancy. BMJ Clin Evid. 2010
- Poradnik żywienia kobiet w ciąży. Instytut Matki i Dziecka
- Tylec – Osóbka E., Wojtuń S., Gil J.: Podstawowe zasady postępowania w przebiegu chorób układu pokarmowego u kobiet w ciąży. Pediatr Med Rodz 2012