Pyralgina w ciąży – czy jest bezpieczna? Wyjaśniamy
Pyralgina to lek istniejący na rynku od 100 lat. Istnieje w różnych formach. Jej najpopularniejszą formą są tabletki. Dostępna jest również pyralgina w zastrzyku, czy w syropie. Mimo, że od wprowadzenia tego leku do sprzedaży minęło już sporo lat, ilość danych dotyczących stosowania tego leku w czasie ciąży jest ograniczona. Czy pyralgina w ciąży jest bezpieczna?
Z tego artykułu dowiesz się:
Leki przeciwbólowe w ciąży
Leki w ciąży należy przyjmować tylko wtedy, kiedy zachodzi taka konieczność. Decyzję o ich zażyciu powinno się podjąć po przeanalizowaniu korzyści wynikających z zażycia leku oraz ryzyka jego ewentualnych niekorzystnych działań. Leki w czasie ciąży zawsze należy stosować zgodnie z aktualnymi doniesieniami naukowymi.
Pyralgina jest nieopioidowym lekiem przeciwzapalnym. W jej skład wchodzi metamizol, który jest substancją czynną. Substancja czynna to składnik leku, który odpowiada za działanie farmakologiczne. Pyralgina to najbardziej popularna nazwa tego leku w Polsce. Istnieje również pod nazwą taką jak: Pyralgin, Pyralginum, Gardan czy Xalgin.
Pyralgina została wprowadzona do sprzedaży w 1922 roku. W latach 70 odkryto, że choć co prawda rzadko, to jednak może powodować niebezpieczne skutki uboczne. W związku z tym odkryciem, Pyralgina w niektórych krajach została wycofana ze sprzedaży. W Polsce jest jednak stosowana od lat jako dosyć popularny lek przeciwbólowy oraz przeciwgorączkowy. Występuje w postaci tabletek doustnych, kropli czy czopków. W szpitalach podawana jest czasami pyralgina w zastrzyku oraz w kroplówce. Stosuje się ją zazwyczaj w leczeniu silnego bólu i gorączki, jednak nie jest lekiem pierwszego rzutu. Używać powinno się jej dopiero wtedy, kiedy nie pomagają inne leki przeciwbólowe. Wskazaniem do stosowania Pyralginy jest silny ból, szczególnie ból pooperacyjny, czy ból po doznaniu urazów, a także wystąpienie kolki.
Działanie Pyralginy
Pyralgina działa przeciwbólowo oraz przeciwgorączkowo, a dodatkowo posiada także działanie rozkurczające. Metamizol zmniejsza napięcie mięśni przewodu pokarmowego, układu dróg moczowych oraz mięśni gładkich naczyń krwionośnych. Poprzez zmniejszenie napięcia mięśni gładkich naczyń, lek ten może powodować spadek ciśnienia tętniczego krwi.
Pyralgina nie posiada silnego działania przeciwzapalnego. Jeśli potrzebne są leki przeciwzapalne, należy wybrać inny lek posiadający takie działanie. Jest nim na przykład Ibuprofen oraz wszystkie inne leki z grupy NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne).
Pyralgina dosyć rzadko powoduje działania niepożądane. Najważniejszym skutkiem ubocznym metamizolu jest agranulocytoza – choroba szpiku kostnego, która powoduje spadek odporności organizmu. Powikłanie to jest bardzo rzadkie, jednak ze względu na to, że jest niebezpieczne, lek ten został wycofany ze sprzedaży niektórych krajów. W niektórych państwach dostępny jest wyłącznie na receptę. Ryzyko agranulocytozy zwiększa stosowanie leku przez dłuższy czas, dlatego nie zaleca się stosowania go dłużej niż przez 7 dni. W związku z tym, że na rynku istnieją inne, bezpieczniejsze leki -Pyralgina nie jest lekiem pierwszego wyboru, tym bardziej dla kobiety w ciąży.
Dawkowanie i czas działania
Powinno się stosować najmniejszą dawkę, która daje efekt. W przypadku dorosłych i młodzieży powyżej 15 roku życia maksymalna jednorazowa dawka leku to 1000mg. Taką dawkę powtarzać można co 6 – 8 godzin. Maksymalna dawka dobowa to 4000mg leku. 1 tabletka zawiera 500mg metamizolu.
Jeśli chodzi o czas działania – Pyralgina zaczyna działać po 30 – 60 minutach od podania doustnego.
Pyralgina w ciąży
W 2018 roku agencja EMA (Europejska Agencja Leków) dokonała ponownej oceny produktów zawierających metamizol. Zaleciła także ujednolicenie zaleceń dotyczących stosowania leków w ciąży i w czasie karmienia piersią tak, aby w całej Unii Europejskiej zalecenia były jednakowe. Mimo tego, że Pyralgina istnieje na rynku od 100 lat, dane dotyczące wpływu metamizolu na płód do tej pory są ograniczone. Stwierdzono jednak, że pojedyncze dawki metamizolu w pierwszych 6 miesiącach ciąży są dopuszczalne, jeśli inne środki przeciwbólowe nie mogą być stosowane. Przyjmowanie metamizolu jest zakazane w ostatnim trymestrze ciąży ze względu na możliwy jego wpływ na nerki i krążenie płodu.
Przed zażyciem każdego leku, zawsze należy zapoznać się z jego ulotką. Na ulotce znajdują się wszystkie ważne informacje: charakterystyka leku, dawkowanie, skład oraz działania niepożądane. Zgodnie z charakterystyką produktu leczniczego, ilość danych na temat stosowania metamizolu u ciężarnych jest ograniczona. Zalecenia oparte są między innymi na badaniu 568 kobiet ciężarnych, które przyjmowały metamizol w pierwszym trymestrze ciąży. W wyniku tego badania, nie znaleziono dowodów, które wskazywałyby na działanie teratogenne (działanie toksyczne powodujące wady u płodu) lub embriotoksyczne (działanie prowadzące do uszkodzenia zarodka). Nie zaleca się stosowania metamizolu w pierwszym oraz drugim trymestrze ciąży. Stosowanie go uważa się za dopuszczalne jedynie w pojedynczych dawkach, gdy nie ma innej możliwości leczenia. Metamizol jest przeciwwskazany w trzecim trymestrze ciąży w związku z negatywnym wpływem na płód. W przypadku zażycia metamizolu w trzecim trymestrze, zaleca się skontrolowanie płynu owodniowego oraz przewodu tętniczego w badaniu ultrasonograficznym i echokardiograficznym. Zalecenia takie powstały, ponieważ metamizol może powodować zaburzenia czynności nerek i zwężenie przewodu tętniczego u płodu. Sprawdź także ten artykuł: Plamienie na początku ciąży – rodzaje, przyczyny, skutki.
Pyralgina a karmienie piersią
Oprócz tego, że metamizol przechodzi przez barierę łożyska w ciąży, przechodzi także do mleka kobiecego. Zgodnie z charakterystyką produktu leczniczego, lek ten przenika do mleka w znaczących ilościach. Nie można wykluczyć ryzyka dla dziecka karmionego piersią, dlatego w przypadku zażycia metamizolu przez kobietę karmiącą piersią, zaleca się zbieranie i wylewanie pokarmu przez 48 godzin od podania leku.
Dobrym źródłem informacji na temat bezpieczeństwa leku w czasie karmienia piersią jest strona internetowa e – lactancia. Informacje zawarte w tej bazie tworzone są przez zespół medyczny, który opracowuje je na podstawie aktualnych publikacji naukowych. Jak wyszukać informacje? W odpowiednim miejscu na stronie internetowej należy wpisać nazwę substancji czynnej danego leku. Po wpisaniu ukaże się informacja do jakiej kategorii substancja należy.
Istnieją cztery kategorie:
- Very Low Risk – substancja o wysokim bezpieczeństwie dla laktacji oraz dziecka. Zalicza się do niej leki, które są kompatybilne z karmieniem piersią
- Low Risk – substancja niskiego ryzyka. Zalicza się do niej leki, które są umiarkowanie bezpieczne. Leki te mogą spowodować łagodne skutki uboczne u dziecka lub mogą wpływać w niewielkim stopniu na proces laktacji. Właściwości substancji leczniczej sugerują jednak, że jest to niskie ryzyko
- High Risk – substancja wysokiego ryzyka. Zalicza się do niej leki, które są mało bezpieczne. Zażycie leku może powodować umiarkowane lub poważne skutki uboczne. Stosowanie leku powinna uprzedzić analiza korzyści oraz ryzyka wynikających z zastosowania tego leku. Zaleca się zamianę leku na inny, bezpieczniejszy
- Very High Risk – substancja bardzo wysokiego ryzyka. Zalicza się do niej leki, które są przeciwwskazane w czasie laktacji. Dostępne dane lub charakterystyka leku wskazują na duże prawdopodobieństwo toksyczności leku. Zaleca się wybór innego leku lub przerwanie karmienia piersią
Zgodnie z bazą e – lactancia: metamizol należy do grupy High Risk. Mimo wysokiego ryzyka nie trzeba jednak przerywać karmienia piersią po zażyciu pojedynczej dawki metamizolu. Zgodnie z zaleceniami EMA – po zażyciu metamizolu należy wtedy zbierać i wylewać mleko przez 48 godzin po jego zażyciu.
Bibliografia:
- Krzyżak – Jankowicz M., Jankowicz R.: Metamizol i paracetamol – leki podobne, ale nie takie same. Medycyna Paliatywna w Praktyce, 2015
- Dathe K., Frank J., Padberg S., Hultzsch S., Beck E., Schaefer C.: Fetal adverse effect following NSAID or metamizole exposure in the 2nd and 3rd trimester: an evaluation of the German Embryotox cohort. BMC Pregnancy and Childbirth, 2022
- Bar – Oz B., Clementi M., Giantonio E., Greenberg R., Beer M., Merlob P., Arnon J., Ornoy A., Zimmerman D., Berkovitch M.: Metamizol (dipyrone, optalgin) in pregnancy, is it safe? A prospective comparative study. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology, 2005
- Dathe K, Padberg S, Hultzsch S, et al.Metamizole use during first trimester - A prospective observa-tional cohort study on pregnancy outcome. Pharmacoepidemiol Drug Saf. 2017
- EMA zaleca zharmonizowanie dawek leków zawierających metamizol i ich stosowania w czasie ciąży i karmienia piersią. EMA/191666/2019
- Stolarczyk M.: Bezpieczeństwo stosowania leków w ciąży. Biuletyn bezpieczeństwa produktów leczniczych nr 4/2020
- https://www.e-lactancia.org/breastfeeding/metamizole/product/