Dziwny kształt brzucha w ciąży - od czego zależy? Położna wyjaśnia
Kształt brzucha w ciąży zależy od wielu czynników. Niewątpliwie znaczenie mają czynniki genetyczne, ale także nasza sylwetka oraz położenie dziecka w macicy. Właściwie trudno określić czym jest dziwny kształt brzucha w ciąży, gdyż nie ma jednego, konkretnego wzoru kształtu brzuszka. Z poniższego artykułu dowiesz się od czego zależy kształt brzucha w ciąży, jaki powinien być brzuch w dotyku w ciąży, a także jak zmienia się kształt brzucha na początku ciąży oraz przed porodem. Czy jak mam mały brzuch w ciąży, to dziecko będzie małe? Czy powiązanie kształt brzucha – płeć dziecka jest prawdziwe? Czy tłuszcz na brzuchu w ciąży ma wpływ na kształt brzucha?
Od czego zależy kształt brzucha w ciąży?
Kształt brzucha zależy od etapu ciąży. Na początku ciąży brzuch jest płaski, a macica posiada kształt gruszki. W 12 tygodniu ciąży macica przyjmuje kształt spłaszczonej kuli, a jej wielkość można porównać do męskiej pięści. Od 13 tygodnia macica przyjmuje kształt stojącego na czubku jaja. W II trymestrze ciąży dziecko zaczyna intensywnie rosnąć i to zazwyczaj wtedy brzuszek staje się coraz bardziej okrągły i widoczny. Wraz ze wzrostem macicy zmienia się położenie niektórych narządów jamy brzusznej, co powoduje występowanie niektórych dolegliwości ciążowych, takich jak zgaga czy częstsza potrzeba oddawania moczu.
Na kształt brzucha w ciąży wpływać może ilość wód płodowych. Wody płodowe, czyli płyn owodniowy to płyn znajdujący się wewnątrz worka owodniowego. Wody płodowe otaczają dziecko i stanowią dla niego barierę ochronną. Ilość płynu owodniowego zmienia się w trakcie ciąży i jest mierzona w trakcie wykonywania badania USG. Ilość wód płodowych może jak najbardziej wpływać na kształt oraz wielkość brzucha – w przypadku wielowodzia, czyli zbyt dużej ilości wód płodowych brzuch ciążowy może być zbyt duży w stosunku do wieku ciążowego oraz bardziej napięty.
Czy tłuszcz na brzuchu w ciąży ma wpływ na jego kształt? Owszem, kobiety, które posiadają więcej tkanki tłuszczowej prawdopodobnie będą mieć większy i szerszy brzuszek - bardziej obszerny. Szczupłe kobiety częściej posiadają okrągły brzuch, który jest mniej obszerny i swoim kształtem przypomina piłkę. Kształt brzucha zależeć może również od stanu mięśni brzucha. U osób szczupłych brzuch w dotyku będzie bardziej napięty niż u osób z większą ilością tkanki tłuszczowej.
Na kształt brzucha wpływ mają także czynniki genetyczne, a także nasza masa ciała, wzrost oraz postawa ciała. Istotnym czynnikiem, który ma wpływ na wygląd brzuszka jest położenie i ułożenie dziecka w macicy, o czym szczegółowo przeczytasz w kolejnym akapicie.
Czy jak mam mały brzuch w ciąży, to dziecko będzie małe? Niekoniecznie. Istnieją różne rodzaje brzucha w ciąży – mniejsze, większe, bardziej okrągłe lub spiczaste. Warto zapamiętać, że na wielkość i kształt brzucha wpływ mają różne czynniki, nie tylko wielkość i masa ciała dziecka. Kobiety posiadające duże brzuchy ciążowe urodzić mogą zarówno duże, jak i małe dzieci. I odwrotnie, kobiety posiadające małe brzuszki ciążowe również urodzić mogą dzieci o całkiem sporej masie ciała.
Położenie, ustawienie oraz ułożenie dziecka w macicy
Rozróżniamy różne rodzaje położenia, ustawienia oraz ułożenia dziecka w macicy. Położenie mówi nam o tym, jaki jest stosunek długiej osi dziecka do długiej osi macicy. Wyróżniamy położenie podłużne – w tym przypadku dziecko położone jest w macicy pionowo - wtedy kobieta zazwyczaj posiada okrągły brzuch ciążowy.
Kolejnym rodzajem położenia jest położenie poprzeczne – wtedy dziecko w macicy ułożone jest poziomo (w poprzek). W tym przypadku kształt brzucha może być bardziej owalny niż okrągły i dosyć szeroki na boki. Ostatnim rodzajem położenia jest położenie skośne – dziecko znajduje się wtedy pomiędzy położeniem podłużnym, a położeniem poprzecznym.
Najczęstszym rodzajem położenia dziecka w macicy jest położenie podłużne. Wyróżnia się położenie podłużne główkowe – wtedy główka dziecka znajduje się na dole brzucha, a pośladki dziecka znajdują się u góry - w dnie macicy. Oraz położenie miednicowe – w tym przypadku na dole brzucha znajdują się pośladki dziecka, a u góry znajduje się główka. Najbardziej prawidłowym rodzajem położenia dziecka jest położenie podłużne główkowe. Dziecko jednak nie znajduje się w takim położeniu przez całą ciążę. Większość dzieci obraca się główką ku dołowi w okolicach 32 – 36 tygodnia ciąży. Tak więc rodzaj położenia dziecka ma znaczenie dopiero pod koniec ciąży.
Ustawienie dziecka mówi nam o tym, po której stronie znajdują się plecki dziecka, jednocześnie po drugiej stronie znajdywać się będą rączki i nóżki. Wyróżnia się ustawienie prawe – kiedy plecki dziecka znajdują się po prawej stronie kobiety oraz ustawienie lewe – kiedy plecki znajdują się po lewej stronie brzucha kobiety.
Od czego nie zależy kształt brzucha w ciąży?
Na kształt brzucha nie ma znaczenia płeć dziecka. Kiedyś często powtarzany był pewien mit, że po kształcie brzucha można stwierdzić, czy dziecko jest płci męskiej czy płci żeńskiej. Zatem jak wygląda brzuch w ciąży z chłopcem? Uważano, że o płci męskiej świadczy bardziej spiczasty brzuszek lub brzuszek nisko osadzony. Natomiast bardziej okrągły brzuszek lub brzuszek osadzony wysoko oznaczać miał, że urodzi się dziewczynka. Na tezę tę nie ma żadnych dowodów i jest ona jednym z wielu mitów na temat ciąży.
Asymetryczny brzuch w ciąży – brzuch większy z jednej strony
Zdarza się, że brzuch ciążowy jest większy z jednej strony. Zaobserwować to można zazwyczaj u szczupłych kobiet. Maluszek w trakcie ciąży przyjmuje różne pozycje i może je często zmieniać. Stąd brzuszek czasami może być z jednej strony bardziej wypukły, a z drugiej strony bardziej płaski. Dopiero pod koniec ciąży dziecko jest na tyle duże, że w macicy ma już znacznie mniej miejsca na wykonywanie swobodnych ruchów. Wtedy zazwyczaj pozostałe w dosyć stałej pozycji, a jego ruchy przypominają bardziej przeciąganie się niż kopanie.
Brzuch układający się w stożek
Niektóre kobiet obserwują, że w trakcie ciąży ich brzuch układa się w charakterystyczny stożek. Objaw ten zazwyczaj nie jest prawidłowy. Ten dziwny kształt brzucha w ciąży świadczyć może o zbyt dużym rozejściu się mięśnia prostego brzucha.
Rozejście się mięśnia prostego brzucha w trakcie ciąży jest normalne i prawidłowe. To proces adaptacji brzucha do rosnącej macicy. Rozejście mięśnia prostego brzucha prawidłowo ma miejsce około 35 tygodnia ciąży. W niektórych przypadkach dochodzić może jednak do nadmiernego rozejścia się mięśnia prostego brzucha, co prawidłowe nie jest. W przypadku nadmiernego rozstępu mięśnia prostego brzucha może dochodzić do zaburzenia stabilizacji kręgosłupa oraz jamy brzusznej. W tym przypadku najlepiej pomoże fizjoterapeuta uroginekologiczny lub położna zajmująca się terapią uroginekologiczną.
Wysokość brzucha w ciąży, czyli wysokość dna macicy
Wraz z rozwojem ciąży, macica rośnie i unosi się ku górze. Dzieje się tak mniej – więcej do 36 tygodnia ciąży. Później dno macicy zaczyna się obniżać, ze względu na to, że dziecko powoli wstawia się do kanału rodnego. Za pomocą zbadania wysokości dna macicy ustalić można wiek ciążowy.
Wysokość dna macicy w poszczególnych tygodniach ciąży:
- 16 tydzień ciąży – dno macicy znajduje się na nisko, na wysokości 2 palców nad spojeniem łonowym
- 20 tydzień ciąży - dno macicy znajduje się na wysokości 2 palców poniżej pępka
- 24 tydzień ciąży - dno macicy znajduje się na wysokości pępka,
- 28 tydzień ciąży – dno macicy znajduje się na wysokości 2 palców powyżej pępka,
- 32 tydzień ciąży - dno macicy znajduje się w połowie odległości pomiędzy pępkiem, a wyrostkiem mieczykowatym,
- 36 tydzień ciąży - dno macicy znajduje się wysoko, zaraz poniżej łuków żebrowych,
- 40 tydzień ciąży – dno macicy znajduje się 2 palce poniżej łuków żebrowych
Brzuch ciążowy tuż przed porodem
W którym tygodniu ciąży brzuch robi się twardy? Brzuch staje się coraz bardziej napięty i twardy wraz z rozwojem ciąży. Brzuszek w okresie ciąży najbardziej twardnieje w momencie wystąpienia skurczów Braxtona – Hicksa, co często bywa nazywane twardnieniem lub stawianiem się brzucha. Skurcze te pojawić się mogą po 20 tygodniu ciąży i mają za zadanie przygotować macicę do porodu. Tuż przed porodem są bardziej nasilone i są nazywane skurczami przepowiadającymi.
Z reguły na około 2 – 3 tygodnie przed porodem dochodzi do obniżenia się dziecka w kanale rodnym, a więc również do obniżenia się całego brzucha. Brzuch zmienia wtedy również swój kształt – w okolicy dna macicy (czyli w jego górnej części) można postawić kubek, natomiast po bokach talii robi się nieco szerzej. U kobiet, które wcześniej już rodziły, do obniżenia się brzucha dochodzi zazwyczaj na kilka dni przed porodem lub dopiero na samym jego początku.
Bibliografia:
- Oleś K.: Poród naturalny. Natuli, 2021.
- Bręborowicz G.H. (red.): Położnictwo i ginekologia tom 1. PZWL, Warszawa 2019.