12 tydzień ciąży - objawy, dolegliwości, rozwój dziecka
Koniec pierwszego trymestru już za pasem! 12 tydzień ciąży niesie ze sobą sporo zmian dla przyszłej mamy. Płód rozwinął już większość najważniejszych struktur i zaczyna coraz szybciej rosnąć. Dotarłaś do etapu, w którym zaczniesz czuć się znacznie lepiej. Czytaj dalej, a poznasz zjawiska typowe dla dwunastego tygodnia ciąży. Dowiesz się także, jak prawidłowo zadbać o siebie i swoje dziecko.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Rozwój dziecka w dwunastym tygodniu ciąży
- 12 tydzień ciąży - typowe objawy
- Czy widać brzuch w 12 tygodniu ciąży?
- Jakie badania wykonać w 12 tygodniu ciąży?
- Czy 12 tydzień jest bezpieczny?
- 12 tydzień ciąży - jak prawidłowo dbać o siebie?
- Dieta w 12 tygodniu ciąży
- Czego unikać w dwunastym tygodniu ciąży?
- 12 tydzień ciąży - co może Cię niepokoić?
- Higiena intymna w dwunastym tygodniu ciąży
Rozwój dziecka w dwunastym tygodniu ciąży
12 tydzień ciąży to czas, w którym twarz płodu nabiera proporcji. Rozwojowi ulega układ pokarmowy. W jelitach pojawiają się ruchy perystaltyczne. Kształtują się trzustka i tarczyca, a płuca są już rozdzielone od siebie. Płód dalej wzmacnia swój szkielet, rozwijając też paznokcie.
Dziecko nie odbiera jeszcze bodźców słuchowych, ale stało się już wrażliwe na dotyk. Rozpoczęło trening mięśni niezbędnych do chwytania, ssania i oddychania. Płód staje się coraz bardziej ruchliwy. Nie poczujesz jeszcze jego ruchów. W macicy jednakże odbywa się już kopanie, zginanie nóg w kolanach, kręcenie głową i stopami oraz zamykanie i otwieranie ust. Długość dziecka w dwunastym tygodniu ciąży wynosi około 5,4 cm. Waga oscyluje w granicach 14 g. Jego gabaryty przypominają wielkością dorodną śliwkę.
Zastanawiasz się, jak wygląda dziecko w 12 tygodniu ciąży? Wygląd płodu oraz bardziej zbliża się do wizerunków i proporcji noworodka. Nadal ma drobne kończyny i nieproporcjonalną w stosunku do reszty ciała głowę. Jego skóra nabiera już jednak różowego koloru. Kształtuje się twarzyczka - drobne uszy i nos, a także powieki. Płód połączony jest z nadal kształtującym się łożyskiem poprzez pępowinę.
12 tydzień ciąży - typowe objawy
12 tydzień ciąży stanowi pewien przełom w obszarze samopoczucia kobiety. Większość nieprzyjemnych objawów, takich jak poranne mdłości, wymioty, niestrawność i przemęczenie, ustępuje. Z dużym prawdopodobieństwem poczujesz, że poprawia się Twój nastrój. Możesz również doświadczyć wzrostu libido. Wszystko to przez dużą ilość tzw. „hormonu kobiecości” - estrogenu. Sprawia on także, że poprawi się stan Twoich włosów, skóry i paznokci. Nie zdziw się, jeśli usłyszysz od znajomych lub rodziny, że „wyglądasz kwitnąco”.
Przechodzisz przez okres, w którym warto pomyśleć o przygotowaniu się do porodu i macierzyństwa. Warto zaplanować aktywność fizyczną dedykowaną dla ciężarnych - przede wszystkim pod postacią regularnych spacerów. WHO (World Health Organization) rekomenduje robienie minimalnie 5000 kroków dziennie.
Czas wolny wypełnij wartościową lekturą - na przykład naszego kalendarza ciąży, dzięki któremu zrozumiesz wszystkie procesy zachodzące w Twoim ciele. Wieczory spędzaj relaksując się – możesz zacząć uprawiać jogę lub oglądać ulubione filmy.
Normalnymi zjawiskami w dwunastym tygodniu ciąży są zwiększony apetyt i delikatne zawroty głowy. Nie powinny Cię one niepokoić. Mogą zdarzać się także zaparcia i zgaga. Perystaltyka Twoich jelit zwolniła ze względu na rozwijające się łożysko, które produkuje progesteron.
Część mam zauważa u siebie tzw. „linea negra” (kresa czarna). To ciemna linia biegnąca od pępka do spojenia łonowego. Zjawisko to jest prawidłowym objawem ciąży i nie powinno Cię niepokoić. Zostanie ono z Tobą prawdopodobnie już do końca ciąży.
Czy widać brzuch w 12 tygodniu ciąży?
W 12 tygodniu ciąży nie widać jeszcze wyraźnego, charakterystycznego brzuszka. Twoja sylwetka jednak zaczęła się już zaokrąglać. Organizm przyszłej mamy gromadzi wokół bioder i ud zapasy tkanki tłuszczowej, które mają za zadanie zapewnić zdrowy rozwój dziecka i utrzymanie ciąży. „Zabezpiecza” się w ten sposób na wypadek wystąpienia sytuacji awaryjnej, w której nie dostarczysz mu wystarczającej ilości energii.
Nadchodzi czas wymiany biustonosza – intensywnie rozwijają się gruczoły mlekowe, przez co zwiększa się obwód Twoich piersi. To również dobry moment na zmianę garderoby - pomyśl o oddychających, zwiewnych kreacjach, które nie będą uciskały Twojego brzucha.
Sprawdź, kiedy widać brzuch w ciąży.
Zadajesz sobie pytanie czy można czuć ruchy dziecka w 12 tygodniu ciąży? Na odczuwanie ruchów Twojego dziecka będziesz musiała poczekać jeszcze kilka tygodni. Nie jest możliwe, aby czuć poruszanie się płodu na tym etapie. Długość dziecka jest jeszcze zbyt mała. Potrzebuje ono jeszcze trochę czasu na rozrost kończyn i mięśni. Bez obaw, już za chwilę delikatne kopniaki będą Twoją codziennością.
Jakie badania wykonać w 12 tygodniu ciąży?
Już od ukończonego 11. tygodnia ciąży możesz wykonać najważniejsze badanie pierwszego trymestru, czyli USG genetyczne. Zdjęcia USG pozwolą na ocenę rozwoju ciąży a także mogą wykryć niepokojące sygnały, mogące świadczyć o ewentualnej chorobie lub wadach płodu. Nie martw się jednak na zapas, jest to rutynowe badanie, które jest bardzo pomocne w diagnostyce.
Na badanie USG genetyczne zarezerwuj nieco więcej czasu, niż na zwykłą wizytę. Test trwa około 30-40 minut i jest całkowicie bezbolesny. Lekarz będzie informował Cię w trakcie o postępie badania i prawidłowości poszczególnych struktur płodu. Na wizycie ginekolog może zadecydować też o wykonaniu testu PAPP-A, czyli testu podwójnego. Na podstawie jego wyniku obliczy on ryzyko wystąpienia chorób, takich jak zespół Downa, zespół Patau oraz zespół Edwardsa.
W dwunastym tygodniu ciąży dobrze jest również wykonać pomiar ciśnienia tętniczego krwi oraz kontrolę masy ciała. O właściwej diecie i dobrych nawykach w ciąży przeczytasz w dalszej części naszego artykułu.
Czy 12 tydzień jest bezpieczny?
Koniec dwunastego tygodnia ciąży jest przełomowy nie tylko ze względu na ustąpienie części uciążliwych dolegliwości. To dobry moment na poinformowanie pracodawcy o tym, że spodziewasz się dziecka. Pamiętaj jednak, że nie masz takiego obowiązku - to wyłącznie Twoja decyzja. Polskie prawo w żaden sposób nie reguluje kwestii informowania pracodawcy o ciąży.
12 tydzień jest powszechnie uważany za „bezpieczny”. Jest to oczywiście uogólnienie. Ryzyko poronienia spada - nie oznacza to jednak, że w ogóle go nie ma. Nie oznacza to również, że od tej pory nie musisz o siebie dbać i jeść wszystko, na co tylko najdzie Cię ochota. Bynajmniej. Nie zaniedbuj wizyt u specjalistów. Ogranicz sytuacje stresowe i korzystaj z wolnego czasu. Sprawdź także ten artykuł z opisem ciąży tydzień po tygodniu.
12 tydzień ciąży - jak prawidłowo dbać o siebie?
Już za chwilę wejdziesz w drugi trymestr ciąży. Z pewnością obserwujesz już zmiany w swoim ciele. Twój organizm „zabezpieczył” już rozwijający się w nim płód i za chwilę zacznie przygotowywać się do porodu oraz czekającego Cię macierzyństwa.
Nic nie stoi na przeszkodzie, byś pozostała aktywna zawodowo. Wiele kobiet jednak ciężko znosi ciążę. Jest to przecież spore obciążenie dla Twojego organizmu. Pamiętaj, że nie ma w tym nic wstydliwego. Jeśli u Ciebie wygląda to podobnie, udaj się do lekarza, który wystawi Ci zwolnienie lekarskie z powodu dolegliwości ciążowych. Możesz przebywać na nim nawet do momentu porodu.
Bądź dla siebie wyrozumiała i oszczędzaj organizm. Wyczerpujący wysiłek fizyczny, taki jak np. podnoszenie ciężarów lub bieganie jest wykluczony. Dopasuj ćwiczenia fizyczne do stanu, w którym się znajdujesz - pomyśl na przykład o jodze dla ciężarnych. Pracujesz przy komputerze lub często jeździsz samochodem? Nie zapominaj o częstych przerwach. Długotrwałe przebywanie w pozycji siedzącej również może sprawiać Ci dyskomfort.
Rób sobie zdjęcia! Powiększający się brzuch z tygodnia na tydzień będzie przypominał Ci o zbliżającym się terminie porodu. Album z ciążowymi fotografiami z pewnością okaże się nietuzinkową pamiątką z tego czasu. Po porodzie często będziesz mogła do nich wracać, wspominając piękne chwile.
Dieta w 12 tygodniu ciąży
Prawidłowe odżywianie się jest kluczowe dla zapewnienia prawidłowego rozwoju płodu i ograniczenia dokuczliwych objawów ze strony układu pokarmowego. Postaw przede wszystkim na lekkostrawne posiłki, przygotowane na bazie świeżych składników wysokiej jakości. Rekomendowaną przez dietetyków praktyką jest spożywanie małych porcji w regularnych odstępach czasu. Sięgaj po nieprzetworzone owoce i warzywa, chude mięso i ryby gotowane na parze. Do jadłospisu warto włączyć także jaja, pełnoziarniste pieczywo, niektóre grzyby a także soczewicę, fasolę i orzechy.
Dowiedz się więcej o jedzeniu pieczarek w ciąży.
Pij wodę i świeżo wyciskane soki. Unikaj napojów gazowanych - często są one przyczyną wzdęć. Jeśli potrzebujesz kofeiny, nie musisz rezygnować z kawy. Nie przesadzaj jednak z ilością - ogranicz się do trzech filiżanek dziennie.
Czego unikać w dwunastym tygodniu ciąży?
Przede wszystkim pamiętaj, żeby pod żadnym pozorem nie sięgać po alkohol. Nawet najmniejsza dawka może być szkodliwa dla płodu. Spożywanie alkoholu powoduje upośledzenia i choroby, takie jak płodowy zespół alkoholowy, zaburzenia rozwojowe centralnego układu nerwowego, oraz defekty urodzeniowe obejmujące uszkodzenia serca, wzroku i słuchu.
Podobnie wygląda kwestia palenia papierosów. Sięganie po tą używkę naraża płód na kontakt z substancjami rakotwórczymi. Podwyższa również jego tętno i może trwale uszkodzić serce. Palenie stwarza również ryzyko wystąpienia niedotlenienia mózgu i poronienia. Jest niezwykle szkodliwe również dla Twojego organizmu.
12 tydzień ciąży - co może Cię niepokoić?
Jeśli czujesz przedłużający się niepokój związany z przebiegiem ciąży, udaj się do swojego ginekologa lub położnej. Większość opisanych powyżej zjawisk nie stanowi powodów do zmartwień. Twoje zdrowie i samopoczucie oraz bezpieczeństwo rozwijającego się płodu są jednak najważniejsze. Wizyta u specjalisty Ci nie zaszkodzi.
Możesz doświadczyć jednak zjawisk, które powinny nakłonić Cię do pilnego poszukania pomocy. Szczególnie alarmujące jest krwawienie z dróg rodnych. Nie bagatelizuj go, gdyż może zwiastować poważne zaburzenie przebiegu ciąży. Silne bóle brzucha, wysoka gorączka, torsje lub problemy z widzeniem również wymagają pilnej interwencji lekarza.
Do niepokojących objawów należą również trudności w oddychaniu, apatia, przedłużający się, silny ból głowy i głęboki niepokój - zwłaszcza, jeśli pojawił się nagle. Pamiętaj jednak, by nie martwić się na zapas. „Overthinking” może skutecznie zaburzać Twoje samopoczucie, mimo tego, że przebieg ciąży jest prawidłowy.
Część ciężarnych doświadcza depresji. To zjawisko, które skutecznie potrafi obniżyć poziom funkcjonowania, a w skrajnych przypadkach bywa wręcz niebezpieczne. Nie bagatelizuj go - skorzystaj z pomocy psychologa i psychiatry. Depresja nie jest powodem do wstydu i wymaga leczenia - stwierdzona klinicznie nie przechodzi „sama z siebie”.
Higiena intymna w dwunastym tygodniu ciąży
Jednym z najważniejszych zagadnień dotyczących poprawnego przebiegu ciąży (obok diety i właściwych dla ciężarnych ćwiczeń fizycznych) jest odpowiednia higiena intymna. Możesz na ten temat znaleźć mnóstwo sprzecznych informacji. Prawda - jak to w życiu bywa, jest gdzieś „po środku”.
Przede wszystkim - używanie wody z dodatkiem mydła jest prawidłową praktyką. Wiele spośród płynów dedykowanych higienie intymnej może przynieść Ci więcej szkody, niż pożytku. Szczególne produkty perfumowane i barwione mogą zaburzać naturalną mikroflorę pochwy, co sprzyja zakażeniom bakteryjnym i grzybiczym.
Szkodliwa może być też nadgorliwość. Zbyt częste przemywanie okolic intymnych również nie jest wskazane, podobnie jak gorące kąpiele, oraz korzystanie z publicznych toalet, saun i basenów. Waginę wystarczy podmywać dwa razy dziennie. Jeśli czujesz taką potrzebę, możesz odświeżyć się także po skorzystaniu z toalety. Podczas podcierania się, zachowaj kierunek od pochwy do odbytu - ograniczysz w ten sposób możliwość wystąpienia zakażenia.
Nie bez znaczenia pozostaje także odpowiedni dobór garderoby i bielizny. Postaw na przewiewne, lekkie kreacje z oddychających tkanin oraz bawełnianą bieliznę. Dopasowana, obcisła odzież ze sztucznych materiałów musi poczekać na swój czas w szafie.
Bibliografia:
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej, Dziennik Ustaw, 2018
- Lesley Regan. Twoja ciąża tydzień po tygodniu; Esteri, 2016
- T. W. Sadler: Embriologia Langman. Red. Jacek Malejczyk, Marek Kujawa; Edra Urban & Partner; 2017
- Rekomendacje Sekcji Ultrasonografii Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników w zakresie przesiewowej diagnostyki ultrasonograficznej w ciąży o przebiegu prawidłowym — 2020 rok