Antygen HBs w ciąży - co to za badanie i kiedy je wykonać?

Opublikowano: 01.12.2023Autor: Kamila Pilawka - MazurekDrukujUdostępnij

Czym jest antygen HBs?

Antygen HBs, inaczej HBsAg to skrót od anglojęzycznego terminu "Hepatitis B surface antigen", co w tłumaczeniu na język polski oznacza “antygen powierzchniowy wirusa zapalenia wątroby typu B (HBV)”. Jest to białko znajdujące się na powierzchni wirusa HBV, które jest jednym z podstawowych markerów infekcji wirusem HBV.

Czym jest wirus HBV?

Wirus zapalenia wątroby typu B jest wirusem RNA z grupy Hepadnaviridae. Przenosi się przez kontakt z krwią, wymiotami, moczem, łzami i innymi płynami ustrojowymi zakażonej osoby. Wirus ten może również być przenoszony drogą płciową, poprzez narzędzia do tatuażu, przedmioty higieny osobistej (maszynki do golenia) i zanieczyszczone igły.

Zakażenie wirusem HBV może prowadzić do ostrego i przewlekłego zapalenia wątroby, marskości wątroby i raka wątroby. Wirus HBV jest szczególnie niebezpieczny dla kobiet w ciąży, ponieważ może prowadzić do przedwczesnego porodu, niskiej masy urodzeniowej u dziecka, a nawet do zgonu płodu.

Pamiętaj więc, aby wykonać badanie na obecność antygenu HBs w czasie ciąży.

Kiedy wykonać badanie na antygen HBs w ciąży?

Badanie na HBsAg jest jednym z podstawowych przesiewowych badań laboratoryjnych w ciąży, więc z pewnością będziesz miała z nim do czynienia. Test ten wykrywa obecność antygenu HBsAg we krwi, która może wskazywać na obecność wirusa HBV we krwi.

Badanie na obecność antygenu HBs powinnaś wykonać w pierwszym trymestrze ciąży, w ciągu pierwszych 12 tygodni. Lekarz lub położna prawdopodobnie zlecą Ci to badanie już przy pierwszej wizycie. Wykonanie badania jest bardzo ważne, ponieważ wczesne wykrycie zakażenia wirusem HBV pozwoli zapobiegać rozwojowi choroby u Twojego dziecka.

Jeśli należysz do grupy podwyższonego ryzyka zakażenia wirusem HBV, np. jesteś nosicielką wirusa HIV, masz tatuaże lub jesteś/byłaś uzależniona od narkotyków, powinnaś zbadać obecność antygenu HBs jeszcze przed rozpoczęciem ciąży.

Jak wykonywane jest badanie na antygen HBs?

Badanie krwi na obecność antygenu HBsAg w ciąży nie wymaga specjalnego przygotowania, takiego jak bycie na czczo. Możesz je wykonać w dowolnym momencie dnia, bez względu na posiłki wcześniej spożywane. Warto jednak, abyś przed badaniem wypiła szklankę wody, która nawodni Twój organizm i ułatwi pobranie krwi.

Badanie na antygen HBs zostanie przeprowadzone przez pobranie próbki krwi żylnej. Wynik testu jest zwykle dostępny w ciągu kilku dni.

Jak interpretować wynik? Jakie są normy dla badania HBsAg?

Normy badania na antygen HBs zależą od laboratorium oraz kraju, w którym wykonasz test. W większości przypadków uważa się, że wynik ujemny oznacza brak obecności antygenu HBs we krwi, a wynik dodatni oznacza obecność antygenu HBs. Jednakże, w celu uzyskania dokładniejszych informacji na temat wyników badań, zaleca się skonsultować się z lekarzem lub laboratorium, które wykonało test.

Dodatni wynik badania na antygen HBs

Jeśli wynik badania na antygen HBs jest dodatni, będziesz musiała poddać się dalszym badaniom, aby określić, czy jesteś zakażona wirusem HBV. Należą do nich: badanie poziomu wirusa HBV we krwi, badanie funkcji wątroby, a także badanie na obecność innych antygenów HBV, takich jak antygen HBe lub przeciwciała antyHBc.

Jeśli dalsze badania wykażą aktywne zakażenie, konieczna będzie konsultacja z lekarzem w celu określenia najlepszego sposobu leczenia i zapobiegania rozprzestrzenianiu się wirusa.

Ujemny wynik badania na antygen HBs

W przypadku, gdy wynik badania jest ujemny, oznacza to, że antygen HBs nie został wykryty w Twojej krwi. To dobra wiadomość, ponieważ oznacza to, że nie jesteś zakażona wirusem HBV. Jednakże, nawet jeśli wynik testu jest ujemny, powinnaś nadal stosować środki ostrożności, takie jak unikanie kontaktu z krwią i płynami ustrojowymi zakażonych osób, aby uniknąć zakażenia.

Wynik badania niereaktywny (negatywny)

Wynik badania na antygen HBs może być również niereaktywny. Oznacza to, że wynik jest negatywny, ale możesz być zakażona wirusem HBV, jednak Twój organizm nie wytworzył jeszcze odpowiedniej ilości przeciwciał. W takim przypadku powinnaś poddać się ponownemu badaniu na antygen HBs po upływie kilku tygodni lub miesięcy. Lekarz wskaże Ci odpowiedni moment na ponowne wykonanie testu.

Jak widzisz bardzo ważne jest, aby wynik badania na antygen HBs był zawsze interpretowany przez lekarza, który ma pełen dostęp do informacji na temat Twojego stanu zdrowia oraz historii medycznej. Będąc w ciąży powinnaś zawsze konsultować się z lekarzem lub położną na temat wszelkich pytań lub obaw związanych z wynikami badań. Sprawdź także artykuł: Wątróbka w ciąży - można jeść czy nie? Ekspertka wyjaśnia.

Co zrobić, jeśli Twój wynik badania jest dodatni?

Dodatni wynik na obecność antygenu HBsAg we krwi może przyprawić Cię o niemały stres. Wiem, że w pierwszym momencie może być to trudne, ale nie martw się i postaraj się nie wpadać w panikę. Dzisiejsze metody leczenia pozwalają na zminimalizowanie niebezpieczeństwa dla dziecka praktycznie do zera. Co więcej, nosicielstwo wirusa HBV nie jest przeciwwskazaniem do karmienia piersią.

Lekarz prowadzący Twoją ciążę przepisze Ci leki przeciwwirusowe, które są bezpieczne dla Ciebie i Twojego dziecka, a ich skuteczność w zmniejszaniu ryzyka przeniesienia wirusa na dziecko wynosi około 90%. W przypadku kobiet z wysokim poziomem HBV we krwi, leczenie może być rozpoczęte już w trakcie ciąży, a po urodzeniu dziecka może być kontynuowane przez kilka miesięcy.

W celu zminimalizowania ryzyka zakażenia dziecka podczas porodu, będziesz poddana szczepieniu przeciw HBV, a Twój noworodek otrzyma immunoglobulinę anty-HBV w ciągu 12 godzin po urodzeniu, a następnie zostanie zaszczepiony przeciwko HBV.

Pamiętaj, że leczenie zakażenia HBV powinno być przeprowadzane pod ścisłą kontrolą lekarza prowadzącego ciążę i/lub specjalisty chorób zakaźnych. Leczenie zostanie dostosowane do Twoich indywidualnych potrzeb i będzie prowadzone z uwzględnieniem wszelkich ryzyk i korzyści związanych z podjęciem terapii. W razie wątpliwości lub pytań skontaktuj się ze swoim lekarzem.

Cena badania na obecność antygenu HBs w ciąży

W Polsce wykonasz je bezpłatnie! Badanie na antygen HBs jest refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia w ramach świadczeń opieki okołoporodowej dla kobiet w ciąży. Oznacza to, że nie musisz ponosić kosztów badania, gdy zostanie ono wykonane w ramach opieki prenatalnej.

Warto również pamiętać, że niektóre ubezpieczenia zdrowotne lub programy zdrowotne mogą pokrywać koszty badania na antygen HBs, zwłaszcza jeśli jest ono wykonywane w ramach opieki prenatalnej. W takim przypadku cena badania może być pokryta przez ubezpieczyciela lub program zdrowotny.

Badanie na antygen HBs to ważne narzędzie diagnostyczne dla zdrowej ciąży

Badanie krwi na obecność antygenu HBs jest ważnym testem, który powinien być wykonywany w pierwszym trymestrze ciąży, aby zidentyfikować zakażenie wirusem HBV. Wynik testu może być dodatni, ujemny lub niereaktywny. W przypadku wyniku dodatniego, konieczne jest podjęcie dalszych kroków w celu zidentyfikowania zakażenia i rozpoczęcia odpowiedniego leczenia. Wynik ujemny oznacza, że kobieta nie jest zakażona wirusem HBV, ale nadal powinna zachować ostrożność, aby uniknąć zakażenia. Wynik niereaktywny oznacza, że wynik testu jest negatywny, ale przyszła matka może być zakażona, a jej organizm nie wytworzył jeszcze wystarczającej ilości przeciwciał. W takim przypadku, konieczne jest ponowne badanie po upływie kilku tygodni lub miesięcy.

Wniosek jest taki, że badanie na antygen HBs w ciąży jest bardzo ważnym narzędziem diagnostycznym w wykrywaniu zakażenia wirusem HBV. Wynik badania powinien być zawsze interpretowany przez lekarza lub specjalistę w dziedzinie chorób wątroby, który ma pełen dostęp do informacji na temat stanu zdrowia pacjentki i jego historii medycznej.

Bibliografia:

1. Zielińska M, Korzeniowska-Kubacka I, Plisiecka-Hałasa J, Oszukowski P, Karowicz-Bilińska A. "Hepatitis B virus infection in pregnancy." Ginekol Pol. 2019;90(6):325-330. doi: 10.5603/GP.2019.0051.

1. Ściskalska M, Słotwiński R, Witczak-Malinowska K, Jabłonowska E, Woźniakowska-Gęsicka T, Zając M. "The importance of serological testing for HBV and HCV infections during pregnancy." Przegl Epidemiol. 2015;69(3):535-538, 631-634.

1. Ministerstwo Zdrowia. Standard opieki okołoporodowej. Warszawa; 2020. Link: https://www.gov.pl/web/zdrowie/standardy-opieki-okoloporodowej

1. Szymańska K, Maroszyńska I, Czajka H, et al. "The prevalence of hepatitis B virus infection among pregnant women in central Poland." Med Sci Monit. 2011;17(11):PH63-PH67.