Czy lek Monural jest bezpieczny w ciąży?
Wraz ze wzrostem płodu dochodzi do rozciągania się mięśnia macicy, a co za tym idzie, wielu zmian w obrębie całego brzucha. Fizjologia zmienia się również w układzie moczowym, co często niesie za sobą uporczywe skutki uboczne pod postacią zakażeń. Jakie są to zmiany? Co zrobić w przypadku pojawienia się zakażenia układu moczowego? Jakie leki stosować?
Z tego artykułu dowiesz się:
Wpływ ciąży na drogi moczowe
Okres ciąży jest stanem fizjologicznym, a więc zmiany, zachodzące w tym czasie w ciele kobiety, również. Proces „przeobrażania” organizmu rozpoczyna się w momencie zagnieżdżenia się zapłodnionej komórki jajowej i kończy się w momencie porodu, aby po kilku tygodniach po porodzie wrócić do stanu sprzed ciąży. Na początku chcę, abyś zapoznała się z podstawowymi zmianami w układzie moczowym, które są nieodzowną częścią okresu ciąży.
Zaczniemy od nerek, które potrafią zwiększyć swoją długość o 1,5 cm oraz objętość o 30%! Moczowody poszerzają się najczęściej po prawej stronie, gdyż w tym kierunku skręca się macica, wypychana przez esicę, czyli część jelita grubego. Poszerzone moczowody oraz miedniczki nerkowe sprzyjają niestety sytuacji, kiedy dochodzi do zastoju moczu, a to zwiększa ryzyko gromadzeniu się bakterii.
Pod wpływem progesteronu (żeński hormon płciowy) dochodzi do relaksacji pęcherza moczowego, a to powoduje jego łatwiejsze i mocniejsze powiększanie się. Czy to znaczy, że będziesz mogła dłużej utrzymać mocz i rzadziej chodzić do toalety? Ha! Wszystkie byśmy tego chciały, ale to nie jest takie proste ;)
Z tygodnia na tydzień macica powiększa się, przesuwając pęcherz moczowy wyżej i ku przodowi. Efektem tych przeprowadzek jest spłaszczenie się pęcherza, a więc ostatecznie zmniejszenie jego objętości. Dodajmy do tego kopnięcia rosnącego maluszka i częste wizyty w toalecie murowane ;)
Zakażenia układu moczowego
Zmiany anatomiczne w układzie moczowym mają na celu stworzenie maksymalnie korzystnych warunków dla twojego maluszka, jednak niosą za sobą większe ryzyko zaburzeń, takich jak:
- bezobjawowa bakteriuria,
- kamica układu moczowego,
- ostre zapalenie pęcherza moczowego,
- ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek.
Dzisiaj zajmiemy się tematem bakteriurii, tej bezobjawowej oraz dającej dokuczające objawy. Czym w ogóle jest bakteriuria? Jest to stan, kiedy w twoim moczu występują bakterie, np.: E. coli, Klebsiella, Streptococcus czy paciorkowce.
My, kobiety, jesteśmy tak zbudowane, iż nasza cewka moczowa (niestety!) predysponuje do infekcji dolnych dróg moczowych, a zmiany zachodzące w ciąży zwiększają ryzyko kolonizacji bakterii. Podwyższone stężenie glukozy, obniżone pH moczu i jego zastój w pęcherzu dodatkowo przyczyniają się do wystąpienia bezobjawowej bakteriurii, która wykryta zbyt późno, może przejść w pełnoobjawowe zakażenie układu moczowego.
Częstość występowania bezobjawowej bakteriurii w grupie kobiet ciężarnych to zaledwie od 2% do 10%, jednak nieleczona, może nieść za sobą poważniejsze komplikacje pod postacią zapalenia nerek u mamy, zmniejszenia masy urodzeniowej u płodu, a nawet może doprowadzić do porodu przedwczesnego. Dlatego pamiętaj, nie możesz pomijać żadnych badań przesiewowych, zleconych ci przez lekarza prowadzącego ciążę. Szybko wykryta i wyleczona bakteriuria nie niesie za sobą żadnych konsekwencji dla ciebie czy dziecka.
Co zrobić, gdy doszło do zakażenia?
W przypadku wystąpienia bezobjawowej bakteriurii, jak sama nazwa wskazuje, nie zauważysz sama żadnych zmian. Dopiero wyniki badań z moczu ukażą obecność bakterii. Lekarz prowadzący twoją ciążę powinien regularnie kierować cię na badania krwi oraz badanie ogólne moczu. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości, wykonuje się posiew moczu, z którego można dowiedzieć się, jaki rodzaj bakterii zaatakował twój układ moczowy.
Jeżeli między zaplanowanymi wizytami u lekarza zauważysz takie objawy, jak:
- częstsze oddawanie małej ilości moczu,
- oddawanie moczu w nocy (więcej niż dwukrotnie)
- ból w podbrzuszu,
- uczucie pieczenia podczas oddawania moczu,
- ból podczas oddawania moczu,
- krwiomocz,
nie wahaj się, tylko skieruj swoje kroki do lekarza pierwszego kontaktu, który zleci ci zestaw badań kontrolnych. Z wynikami możesz udać się do swojego lekarza ginekologa, który poprowadzi cię przez proces leczenia.
Antybiotyk – czy jest bezpieczny w ciąży?
Lek przeciwbakteryjny, antybiotyk na drogi moczowe, jest przepisywany pacjentom w oparciu o Rekomendacje diagnostyki, terapii i profilaktyki zakażeń układu moczowego u dorosłych (Narodowy Program Ochrony Antybiotyków). Wam, kobietom w ciąży, rekomenduje się podaż doustną takich antybiotyków, jak:
- amoksycylina (Amotaks, Duomox),
- amoksycylina z klawulanianem (Augmentin),
- cefaleksyna,
- fosfomycyna (Monural, Symural)
- trimetoprim (Biseptol, Bactrim).
Wyżej wymienione antybiotyki można stosować bezpiecznie w ciąży.
Czy Monural jest bezpieczny w ciąży?
Weźmy na tapet popularny lek Monural, jednorazowy antybiotyk w saszetce na zapalenie pęcherza. Jest to bardzo popularny lek na receptę, gdyż stosuje się go tylko raz. Jest to granulat do rozpuszczenia w wodzie, więc nie trzeba się męczyć z połykaniem jakichś ogromnych tabletek ;) Jednakże! Jeżeli na początku ciąży, przypuśćmy w 5 tygodniu ciąży, będziesz wymagała interwencji pod postacią antybiotyku, to pamiętaj! Wszystkich fosfomycyn, a więc i Monuralu, należy unikać w I trymestrze. Wczesna ciąża jest przeciwskazaniem do stosowania fosfomycyny. Twój lekarz prowadzący na pewno o tym wie, dlatego nie próbuj leczyć się na własną rękę. Wszystkie antybiotyki w Polsce są na receptę z jakiegoś powodu, prawda?
Czy Monural to mocny antybiotyk? Owszem, lek Monural to silny antybiotyk na drogi moczowe, w końcu działa po jednym użyciu! ;) Przyjrzyjmy się teraz wszystkim szczegółom stosowania tego preparatu.
Jak już wspominałam, Monural jest to antybiotyk w saszetce na zapalenie pęcherza. Obecnie w sprzedaży jest dostępny w dawce 3g jako granulat do rozpuszczenia i jednorazowego przyjęcia doustnego. Jak rozpuścić ten lek? Najlepiej w szklance czystej wody. Ile wody użyć do rozpuszczenia? Należy użyć około 50-75 ml płynu i wypić od razu po przygotowaniu.
Jak stosować, jakie jest dawkowanie? Zaleca się przyjęcie jednej dawki leku na 2-3 godziny przed posiłkiem, a najlepiej 2-3 godziny po posiłku, przed pójściem na nocny wypoczynek, z opróżnionym pęcherzem. Przyjmowanie leku razem z jedzeniem może opóźnić jego wchłanianie, a co za tym idzie, działanie bakteriobójcze.
Ile nie sikać po Monuralu? Ulotka sugeruje przyjęcie leku na noc, aby wydłużyć przerwę w oddawaniu moczu i pozwolić substancjom działać. Wiadome jest jednak, że w przypadku zapalenia pęcherza oddaje się mocz częściej, więc nie martw się, gdy poczujesz parcie na pęcherz po krótszym czasie. Fosfomycyna przenika do organów układu moczowego, więc nie działa wyłącznie po jej przyjęciu.
Ile utrzymuje się w organizmie? Najwyższe stężenie leku obserwuje się w czasie 24-48 godzin po zażyciu. Kiedy zaczyna działać? Właśnie po 2 lub 3 dniach powinnaś poczuć poprawę. Jeżeli po tym czasie dolegliwości utrzymują się, udaj się ponownie do swojego lekarza prowadzącego, aby mógł wprowadzić inny rodzaj terapii.
Jak każdy inny lek, również ten antybiotyk może nieść za sobą jakieś skutki uboczne. Ulotka przedstawia nam takie, jak:
- zapalenie sromu i pochwy,
- ból i zawroty głowy,
- biegunka,
- ból brzucha,
- nudności,
- dyspepsja (dyskomfort związany z trawieniem).
Jeżeli zauważysz u siebie jakiekolwiek skutki uboczne, skonsultuj się ze swoim ginekologiem, który zadecyduje o dalszym postępowaniu.
Odpowiedzmy sobie teraz na najważniejsze pytanie – czy jest bezpieczny? Dowiedziono już, że fosfomycyna, a więc lek Monural, przenika przez łożysko, jednak żadne badania nie wskazują na działanie teratogenne na płód. Wczesna ciąża jest okresem organogenezy (tworzenia się wszystkich najważniejszych organów dziecka) i skutki uboczne zaburzenia tego procesu mogą być katastrofalne, dlatego powinno ograniczać się ryzyko do minimum, a wszelkie wątpliwości konsultować ze swoim ginekologiem.
Dlaczego wycofano lek Monural?
Zapewne dotarły do Ciebie wieści o tym, iż wycofano lek Monural ze sprzedaży w Polsce. Główny Inspektor Farmaceutyczny w 2020 roku zadecydował o wycofaniu z obrotu leku Monural oraz Uromaste w dawce 2g, ale dopuszczono wszystkie leki, które zawierają fosfomycynę w dawce 3g.
Trochę to wszystko kołujące, czy jest bezpieczny, czy nie? Już wyjaśniam. Cała sprawa kręci się wokół leku podawanego dożylnie. Przeprowadzone badania wykazały, iż powinno się stosować fosfomycynę dożylnie tylko w przypadku infekcji trudnych do wyleczenia. Monural jako antybiotyk w saszetce na zapalenie pęcherza może być dalej stosowany u kobiet, kobiet w ciąży i dzieci.
Bibliografia:
- G. H. Bręborowicz, Położnictwo, tom 1, wydanie III, red. naukowa G.H. Bręborowicz, K. Czajkowski, Warszawa 2020.
- E. Szałek, H. Tomczak, A. Kamińska, K. Korzeniowska, E. Grześkowiak, Bakteryjne zakażenia układu moczowego u kobiet w ciąży, Farmacja współczesna, 2011; 4: 166-170.
- E. Szałek, Farmakoterapia w zakażeniach układu moczowego u kobiet w okresie ciąży i laktacji, Farmacja współczesna, 2020, 13: 18-28.
- https://www.medme.pl/leki/monural,1864.html#efekty-uboczne-zazywania-monuralu, dostęp: 10.06.2023.
- https://mgr.farm/aktualnosci/dlaczego-wycofano-leki-z-fosfomycyna-w-dawce-2-g-a-dawka-3-g-pozostaje-w-sprzedazy/ dostęp: 10.06.2023.