Dieta po porodzie - co należy jeść po urodzeniu dziecka?
Dieta po porodzie musi uwzględniać produkty bogate w składniki odżywcze po to, aby uniknąć niedoborów żywieniowych i wspomóc regenerację organizmu zarówno po porodzie naturalnym jak i po cesarce. Początkowo, kobieta może mieć trudności w przygotowywaniu pierwszych posiłków, ze względu na brak czasu i zmęczenie, dlatego warto odpowiednio się przygotować do powrotu do domu ze szpitala z dzieckiem. Dobrym rozwiązaniem będzie zorganizowanie posiłków przed porodem, aby się zabezpieczyć na czas po wyjściu ze szpitala. Kolejną korzystną opcją jest zaplanowanie posiłków i listy zakupów, które będą pomocne w tym czasie. W dzisiejszym artykule zostaną poruszone najważniejsze kwestie związane z dietą po porodzie.
Z tego artykułu dowiesz się:
Dieta po porodzie - podstawowe informacje
Odpowiednia dieta po urodzeniu dziecka jest podstawowym elementem, o który musi zadbać każda mama w tym wyjątkowym czasie. Warto mieć na uwadze, że kobiety w trakcie laktacji powinny zwiększyć kaloryczność diety. Wartość energetyczna powinna wzrosnąć o 500 kcal na dobę, przez pierwsze 6 miesięcy laktacji. W późniejszym etapie, czyli w kolejnym półroczu laktacji kaloryczność diety nieco się zmniejsza i wynosi 400 kcal na dobę.
Jadłospis dla mamy po porodzie podobnie jak dla zdrowej osoby, musi zawierać wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Dieta powinna być prawidłowo zbilansowana i urozmaicona. Szczególnie, dla matki karmiącej ważne jest dostarczenie pełnowartościowego białka, węglowodanów złożonych, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, witamin i składników mineralnych.
Najlepiej, aby posiłki były regularnie spożywane, a przede wszystkim nie były zbyt duże objętościowo. Warto uwzględnić 3 podstawowe posiłki, czyli śniadanie, obiad i kolacje oraz wdrożyć dodatkowe 2 posiłki np. przekąskę i podwieczorek.
Co to połóg? - ważne informacje
Połóg jest to czas, który trwa około 6-8 tygodni po urodzeniu dziecka. W tym okresie następuje cofanie się szeregu zmian, które powstały w organizmie matki w trakcie przebiegu ciąży i porodu. Okres ten składa się z 3 etapów, a dokładnie:
- I etap to bezpośredni, który trwa pierwsze 24 godziny po urodzeniu dziecka
- II etap to wczesny, który trwa pierwszy tydzień po urodzeniu dziecka
- III etap to późny połóg, który trwa 6 tygodni po urodzeniu dziecka
W czasie połogu kobieta może odczuwać gorsze samopoczucie, które często spowodowane jest zmęczeniem i niedosypianiem. Oprócz tego, dochodzi do pewnych nieprzyjemności bólowych m.in mięśnia macicy, rany po cesarskim cięciu lub zszycia krocza. Ciało kobiety w czasie połogu potrzebuje regeneracji, dlatego należy zadbać o to, aby się nie przemęczać i nie wykonywać intensywnej aktywności fizycznej.
Co jeść w pierwszych dniach po porodzie?
Dieta po urodzeniu dziecka powinna dostarczać składniki odżywcze takie jak:
- Białko - np. mięso, ryby (pochodzenia zwierzęcego) lub nasiona roślin strączkowych (pochodzenia roślinnego)
- Zdrowe tłuszcze - np. oliwa z oliwek, awokado, orzechy lub tłuste ryby morskie
- Węglowodany złożone - np. produkty pełnoziarniste typu ciemne pieczywo, płatki owsiane lub makaron pełnoziarnisty
- Żelazo - np. jaja (pochodzenia zwierzęcego) lub pestki dyni, fasola, kakao (pochodzenia roślinnego)
- Wapń - np. mleko i produkty mleczne, orzechy lub zielone warzywa np. brokuły
- Kwas foliowy - np. nasiona roślin strączkowych lub zielone warzywa liściaste np. szpinak
Warto wspomnieć, że karmiąc piersią podobnie jak będąc w ciąży, należy zwrócić uwagę na kilka ważnych składników. Jeśli kobieta, nie przyjmuje odpowiedniej ilości określonego składnika wraz z dietą, konieczna będzie suplementacja, o której będzie mowa w kolejnym artykule związanym ściśle z dietą matki karmiącej.
Czego nie wolno jeść po porodzie?
Jadłospis kobiety w trakcie połogu nie ogranicza się do szczególnych zmian. Niemniej, należy zachować zasady zdrowego odżywiania i zadbać o to, aby jadłospis był bogaty w składniki odżywcze. Krąży wiele teorii dotyczących produktów, których nie wolno spożywać karmiąc piersią np. nasion roślin strączkowych, cebuli lub czosnku. Są to oczywiście powszechne mity, które nie zostały udowodnione naukowo i nie potwierdzają negatywnego wpływu na pokarm mamy.
Warto jednak, wyeliminować lub ograniczyć z diety:
- Tłuszcze nasycone/tłuszcze trans, które znajdują się w produktach przetworzonych takich jak np. słodycze, fast foody, słone i słodkie przekąski.
- Cukry dodane, które znajdują się w wielu produktach spożywczych np. słodyczach, słodzonych napojach, ciastach lub syropach.
- Produkty, które nie zawierają żadnych składników odżywczych, mają bardzo kiepski skład i zawierają wysoką zawartość soli i cukru np. niektóre gotowe produkty, parówki lub ciastka
Spożywanie w nadmiernych ilościach produktów z powyższej listy, wpływa negatywnie na zdrowie, gdyż może przyczynić się do rozwoju wielu chorób np. cukrzycy.
Mimo to, warto zwrócić uwagę na kofeinę zawartą w wielu produktach, a w szczególności w kawie. Dla matki karmiącej najlepszym rozwiązaniem będzie spożywanie 2-3 filiżanek kawy dziennie. Niemniej, warto obserwować dziecko i jeśli będą występować niepokojące objawy, to należy ograniczyć lub całkowicie wyeliminować spożywanie kofeiny.
Niewskazane jest dla kobiety w trakcie połogu spożywanie alkoholu, wówczas może to mieć wpływ na zaburzenia związane z produkcją mleka. Warto więc wstrzymać się od picia alkoholu, gdyż nie jest to jeszcze odpowiedni czas. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także ten artykuł: Zdrowa dieta w ciąży - co powinna jeść kobieta ciężarna?
Co można jeść po porodzie naturalnym, a co po cesarskim cięciu?
Kobieta po urodzeniu dziecka powinna zwrócić szczególną uwagę na odpowiednie żywienie, szczególnie po cesarce dieta musi być lekkostrawna. W tym czasie organizm potrzebuje regeneracji, dlatego najlepszym rozwiązaniem będzie ograniczenie produktów ciężkostrawnych, które obciążają układ pokarmowy.
Głównym założeniem diety lekkostrawnej jest wyeliminowanie produktów bogatych w błonnik pokarmowy. Należy zrezygnować m.in z tłustych przetworów mlecznych, wędlin, mięs, ostrych przypraw, nasion roślin strączkowych i słodkich przekąsek. Posiłki powinny być odpowiednio przygotowywane, najlepszą obróbką termiczną jest gotowanie na parze, w wodzie, miksowanie lub pieczenie w folii. Przykładowe propozycje posiłków na diecie lekkostrawnej to np.
- Na śniadanie: Kaszka manna na mleku z owocami
- Poznaj przepis: kasza manna na mleku
- Na obiad: Dorsz na parze z puree ziemniaczanym i gotowanymi warzywami
- Poznaj przepis: dorsz na parze
- Na podwieczorek: Koktajl owocowy
- Poznaj przepis: koktajl bananowy
- Na kolację: Zupa marchewkowa
- Poznaj przepis: zupa marchewkowa
Po porodzie naturalnym kobieta nie musi stosować specjalnej diety, ale należy zwrócić uwagę na to, aby jadłospis zawierał produkty bogate w białko, witaminy i składniki mineralne. Jadłospis nie może być restrykcyjny, gdyż może to mieć negatywny wpływ na stan zdrowia kobiety oraz doprowadzić do niedoborów pokarmowych.
Co to jest depresja poporodowa? Ogólne informacje
Warto wspomnieć, że coraz częściej u kobiet będących w ciąży i po porodzie można zauważyć zaburzenia nastroju, które mogą być uciążliwe w codziennym funkcjonowaniu. Należy zwrócić uwagę na to jak długo po porodzie utrzymuje się stan przygnębienia. Jeśli trwa to przez dłuższy czas, może to świadczyć o depresji poporodowej.
Depresja poporodowa wpływa na stan zdrowia mamy, dlatego w tym czasie niezwykle ważne jest wsparcie i pomoc najbliższych. Kobieta może odczuwać smutek i mieć niskie poczucie własnej wartości. W takich ciężkich sytuacjach, warto skonsultować się z lekarzem.
Podsumowanie
Dieta poporodowa jest bardzo ważna, dlatego należy zadbać o to, aby regularnie spożywać wartościowe posiłki, które wpływają pozytywnie na zdrowie i dobre samopoczucie. Po porodzie kobieta musi zadbać, także o prawidłowe nawodnienie organizmu, czyli regularne picie wody, które wspomaga proces regeneracji. Dla mamy jest to bardzo intensywny okres, dlatego wymaga czasu, aby przystosować się do wielu zmian. Ważne jest, aby w tym czasie kobieta skupiła się na potrzebach swoich i dziecka. Pamiętając o odpoczynku, swoim zdrowiu i dobrostanie psychicznym.
Bibliografia:
- https://www.ptgin.pl/sites/scm/files/2021-09/05.2008%20-W%20TRAKCIE%20AKTUALIZACJI%20-%20Ci%C4%99cie%20cesarskie.pdf
- Wielgoś M, Bomba-Opoń D, H. Bręborowicz G, Czajkowski K, Dębski R, Leszczyńska-Gorzelak B, Oszukowski P, Radowicki S, Zimmer M. Recommendations of the Polish Society of Gynecologists and Obstetricians regarding caesarean sections. Gin. Perinat. Prakt. 2018;89(11):644-657.
- Pomorski M, Woytoń R, Woytoń P, Kozłowska J, Zimmer M. Cięcia cesarskie a porody siłami natury – aktualne spojrzenie. Ginekol Pol. 2010;81:347-351.
- Burrows WR, Gingo AJ Jr, Rose SM i in. Bezpieczeństwo i skuteczność wczesnego pooperacyjnego spożycia pokarmów stałych po cięciu cesarskim. 1995;40(6):463-467.
- Wilson RD, Caughey AB, Wood SL, et al. Guidelines for Antenatal and Preoperative care in Cesarean Delivery: Enhanced Recovery After Surgery Society Recommendations (Part 1). Am J Obstet Gynecol. 2018;219(6):523.
- Macones GA, Caughey AB, Wood SL, et al. Guidelines for postoperative care in cesarean delivery: Enhanced Recovery After Surgery (ERAS) Society recommendations (part 3). Am J Obstet Gynecol. 2019;221(3):247.
- Schwedhelm C, Lipsky LM, Temmen CD, Nansel TR. Eating Patterns during Pregnancy and Postpartum and Their Association with Diet Quality and Energy Intake. Nutrients. 2022;14(6):1167.
- Borszewska-Kornacka M, Rachtan-Janicka J, Wesołowska A, Socha P, Wielgoś M, Żukowska-Rubik M, Pawlus B. Stanowisko Grupy Ekspertów w sprawie zaleceń żywieniowych dla kobiet w okresie laktacji. Stand Med, Pediatr. 2013;10:265-279.
- https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/dieta-lekkostrawna-2/
- Golec M, Rajewska-Rager A, Latos K, Kosmala A, Hirschfeld A, Molińska-Glura M. Ocena zaburzeń nastroju u pacjentek po porodzie oraz czynników predysponujących do występowania tych zaburzeń. Via Media. 2016;13(1):1-7.