Do jakiego wieku można zajść w ciążę? Fakty i mity na spokojnie

Płodność w liczbach

Zdrowe kobiety szczyt płodności osiągają w wieku 20 lat. Szansa na zajście w ciążę w jednym cyklu miesiączkowym w tej grupie wiekowej wynosi około 25%.

Po 30. roku życia zdolności reprodukcyjne kobiety zaczynają stopniowo spadać. W tym wieku w jednym cyklu w ciążę zajdzie ok. 15% kobiet, a po 40. - jedynie 5% pań starających się o dziecko.

Jednocześnie wraz z wiekiem rośnie prawdopodobieństwo wad płodu oraz poronienia. Typowa 40-latka ma około 40% szans na utratę ciąży. Dla porównania, u 20-latki ryzyko poronienia wynosi 15%.

Przyczyny spadku płodności

W momencie narodzin w Twoich jajnikach znajdowało się około 1-2 milionów komórek jajowych. W czasie dojrzewania płciowego większość z nich uległo degradacji, a zanim osiągnęłaś dojrzałość płciową ich liczebność spadła do około 300-400 tysięcy.

Około 37. roku życia pozostaje ich jedynie 25 000 — czyli 2,5% początkowej liczby. Ma to znaczenie, ponieważ im mniejsza liczebność jajeczek, tym mniejsze szanse na poczęcie w późniejszym wieku. Ponadto, kobiety po 35 roku życia są bardziej narażone na problemy, takie jak endometrioza i mięśniaki macicy, które utrudniają zajście w ciążę.

Po 50 roku życia, w Twoich jajnikach pozostanie już tylko 1000 komórek jajowych. Może wydawać się, że to nadal dużo, ale pamiętaj że wraz z wiekiem spada również ich jakość. Już w okolicach 35 urodzin w komórkach jajowych mogą pojawić się mutacje genetyczne predysponujące do poronień oraz zwiększające prawdopodobieństwo wad płodu.

U 30. letnich kobiet odsetek nieprawidłowych komórek jajowych dochodzi do 40%, a u kobiet po 40. roku życia sięga on nawet 80%. U dwudziestolatek natomiast aż 90% komórek jajowych jest chromosomalnie prawidłowych.

Czy istnieje idealny wiek, w którym najlepiej zajść w ciążę?

Technicznie rzecz biorąc, kobiety mogą zajść w ciążę i rodzić dzieci od okresu dojrzewania, kiedy zaczynają miesiączkować do menopauzy, czyli ostatniej miesiączki. Dla umiarkowanej strefy klimatycznej, w jakiej znajduje się Polska wiek rozrodczy kobiety wynosi 15-49 lat. Eksperci twierdzą, że najlepszy czas na zajście w ciążę to okres między późną dwudziestką a początkiem trzydziestki.

Czynniki, które należy wziąć pod uwagę planując ciążę to między innymi: Twoja gotowość psychiczna i fizyczna oraz relacja z partnerem, czy finansowa gotowość do założenia rodziny. Bardzo ważny jest również Twój stan zdrowia. W okresie planowania ciąży zaleca się zatem wykonanie szczegółowych badań krwi, wyrównanie niedoborów witaminowych i mineralnych, leczenie zębów oraz leczenie możliwych chorób podstawowych. Ciąża jest okresem, który obciąża organizm, dlatego też powinnaś się do niej dobrze przygotować.

Wczesne lata 20. (od 20 do 24 lat)

Szczyt płodności u kobiet przypada średnio na 24 rok życia.

Dziewczyny w wieku poniżej 25 lat mają 96% szans na poczęcie w ciągu roku, jeśli starają się co miesiąc. Jeśli partner ma mniej niż 25 lat, szanse spadają do 92%. Przyczyna problemów z płodnością wśród młodszych par leży bowiem często po stronie mężczyzny. Większość problemów jest jednak łatwa do opanowania i nie wymaga pomocy specjalisty, chyba że starania o dziecko trwają dłużej niż rok.

Późna dwudziestka (od 25 do 29 lat)

W wieku od 25 do 34 lat masz 86% szans na poczęcie po roku starań. Twoje szanse na poronienie wynoszą 10%. To nadal tylko trochę więcej niż w wieku 20 lat.

Od połowy do późnych lat 30. (od 35 do 39 lat)

Twoje szanse na zajście w ciążę w tym wieku nadal są dość wysokie, szczególnie zanim ukończysz 37 rok życia.

W wieku 35 lat większość kobiet ma od 15% do 20% szans na zajście w ciążę w danym miesiącu. Może to oznaczać 78% szans na poczęcie w ciągu roku.

W wieku 35 lat Twoja płodność zaczyna coraz szybciej spadać, ponieważ starzenie organizmu znacząco obniża jakość oocytów. Towarzyszące im zmiany neuroendokrynne mają decydujący wpływ na ograniczone możliwości rozrodu. Istnieje również nieco większe ryzyko poronienia, ciąży powikłanej nieprawidłowościami chromosomalnymi, takimi jak zespół Downa, lub nieprawidłowej ciąży ze stanem przedrzucawkowym i cukrzycą.

Około 30% kobiet w wieku 35 lat może potrzebować roku lub więcej, aby począć.  Nie powinnaś jednak czekać tak długo, gdyż czas jest tutaj bardzo cenny. Jeśli masz problemy z zajściem w ciążę po sześciu miesiącach starań, udaj się do ginekologa, najlepiej specjalizującego się w problemach z płodnością. Ty oraz Twój partner przejdziecie niezbędne badania oceniające Wasze zdolności reprodukcyjne, a na podstawie wyników zostanie dobrana odpowiednia metoda wspomaganego rozrodu.

Jeśli natomiast zbliżasz się do czterdziestki, ale uważasz, że to nadal nie jest dobry moment na posiadanie dziecka pamiętaj, że to ostatnia szansa na zamrożenie żywych komórek jajowych do wykorzystania w późniejszym terminie. Sprawdź także ten artykuł: Plamienie na początku ciąży – rodzaje, przyczyny, skutki.

Wczesne lata 40. (40 do 44)

Wraz z wiekiem spada jakość i ilość jajeczek. Na tym etapie staniesz przed kilkoma wyzwaniami, które mogą utrudnić poczęcie i utrzymanie ciąży.

Około 80% komórek jajowych u kobiet po 40 roku życia obarczone jest mutacjami chromosomalnymi. Endometrium wyściełające macicę jest cieńsze, a dopływ krwi do niej zmniejszony, co z kolei utrudnia zagnieżdżenie się zarodka .

Wkraczając w okres premenopauzalny zauważysz, że Twoje cykle menstruacyjne uległy skróceniu. Jest to ważne z punktu widzenia momentu wystąpienia owulacji,do której może dochodzić już 9 dnia cyklu. Praktyczną zasadą dotyczącą naturalnego poczęcia w tym wieku jest uprawianie seksu co drugi dzień w okresie owulacji. Oznaką zbliżającej się owulacji, jest zwiększone wytwarzanie klarownego, śliskiego i rozciągliwego śluzu szyjkowego (przypominającego konsystencją surowe białko jaj). Po 3 miesiącach nieskutecznych starań powinnaś skontaktować się z lekarzem w celu ustalenia dalszego postępowania.

W przypadku kobiet w wieku powyżej 40 lat leczenie za pomocą inseminacji domacicznej ma niski wskaźnik powodzenia; najlepszą opcją jest zapłodnienie in vitro.

Kobiety po 40. i po 50.

W wieku 45 lat prawdopodobieństwo zajścia w ciążę u kobiety wynosi nie więcej niż 3-4%. Nie oznacza to, że naturalne poczęcie jest niemożliwe. Zazwyczaj jednak konieczne jest zastosowanie technologii wspomaganego rozrodu (ART).

Najczęściej, u kobiet po 40 i po 50, stosuje się metodę IVF, czyli zapłodnienie pozaustrojowe. Większość klinik zaleca stosowanie komórek jajowych młodszych dawczyń. Zwiększa to wskaźnik sukcesu zabiegu do około 60%, ponieważ zdrowej kobiecie dość łatwo jest zajść w ciążę i ją utrzymać, jeśli komórka jajowa pochodzi od zdrowej 25- lub 30-latki.

Po 50 większość kobiet wkracza w okres menopauzy. Naturalne zapłodnienie jest więc niemal niemożliwe, zazwyczaj wymagane jest zastosowanie leczenia wspomagającego płodność. Odsetek jakościowych komórek jajowych u pięćdziesięciolatki jest na tyle niski, że szanse na powodzenie zabiegu in vitro z wykorzystaniem własnych jajeczek i donoszenie zdrowej ciąży wynoszą ok. 1%. Ciąża w tym wieku jest możliwa jedynie przy zastosowaniu komórek jajowych dawczyni, ale powinna być prowadzona pod  ścisłym nadzorem specjalistów kliniki niepłodności, ponieważ szanse na jej donoszenie nie są wysokie. Teoretycznie nie ma więc granicy, do jakiego wieku można zajść w ciążę, natomiast szczególnie istotne w późnej ciąży są przesłanki zdrowotne oraz współpraca z wykwalifikowanym zespołem kliniki niepłodności.

Fakty i mity na temat późnej ciąży

FAKT: Prawdopodobieństwo wad płodu w ciąży po 35 roku życia jest wyższe.

Ogólne, u zdrowych i młodych mam ryzyko urodzenia dziecka z aberracją chromosomową jest niewielkie. Wraz z wiekiem wzrasta jednak ryzyko urodzenia dziecka z brakującymi, uszkodzonymi lub dodatkowymi chromosomami. Może to prowadzić do chorób genetycznych, takich jak zespół Downa (trisomia 21), zespół Patau (trisomia 13) i zespół Edwardsa (trisomia 18).

Podczas gdy prawdopodobieństwo wystąpienia zespołu Downa u 25 – letniej matki wynosi 1:250, to u 35-letniej kobiety ryzyko rośnie do 1:350. W wieku 40 lat prawdopodobieństwo urodzenia dziecka z trisomią 21 chromosomu wynosi aż 1:100.

MIT: Kobieta jest jednakowo płodna przez cały okres rozrodczy.

Jak już wspomniałam, okres maksymalnej płodności kobiety przypada na 20 – 25 rok życia. Po trzydziestce zdolności reprodukcyjne powoli maleją, a po 37. roku życia zaczynają szybko spadać. Dzieje się tak, ponieważ starzenie organizmu znacząco obniża jakość oocytów - zależy ona od wieku biologicznego kobiety. Towarzyszące starzeniu zmiany neuroendokrynne również mają decydujący wpływ na ograniczone możliwości rozrodu.