Ile trwa poród naturalny, a ile cesarskie cięcie? Położna wyjaśnia
Poród to wydarzenie, podczas którego rodzi się dziecko. Przebieg porodu może być różny i niestety nie da się go do końca zaplanować ani przewidzieć. Zazwyczaj pierwszy poród trwa dłużej niż kolejne porody, jednak i od tej reguły pojawiają się wyjątki. Zdarzają się porody, które w sumie trwają kilkanaście godzin i są dla rodzących kobiet bardzo męczące. Jednak zdarzają się również takie porody, które trwają parę godzin lub nawet kilkadziesiąt minut od pierwszych skurczy odczuwanych przez kobietę. Cięcie cesarskie to operacja, która zazwyczaj (jeśli nie występują komplikacje) trwa zdecydowanie krócej niż poród naturalny. Sam czas od rozpoczęcia cięcia cesarskiego do urodzenia dziecka jest bardzo krótki. Znacznie dłużej trwa kolejna część, podczas której następuje zszycie wszystkich przeciętych warstw powłok brzusznych. Przebieg cięcia cesarskiego jest zupełnie inny niż porodu naturalnego, dlatego najpierw przeczytasz, jak wygląda oraz ile trwa poród naturalny, a następnie jak wygląda i ile trwa cięcie cesarskie. Dowiesz się również, ile czasu mogą trwać poszczególne fazy porodu oraz jaki jest średni czas porodu u pierworódki oraz u wieloródki.
Z tego artykułu dowiesz się:
Ile trwa poród naturalny?
Wyróżniamy 4 fazy porodu. I okres porodu podzielony jest na dwie fazy: fazę utajoną oraz fazę aktywną. Faza utajona trwa od rozpoczęcia się skurczów porodowych do rozwarcia się szyjki macicy na 3-4 centymetry. Kiedy szyjka macicy osiągnie rozwarcie na 3 – 4 centymetry – wtedy rozpoczyna się faza aktywna. Faza aktywna trwa do rozwarcia się szyjki macicy na 10 cm – czyli do pełnego, całkowitego rozwarcia. Faza utajona może trwać nawet kilkanaście godzin. Dlatego zanim zacznie się konkretna, bardziej intensywna akcja porodowa warto oszczędzać siły - próbować spać oraz odpoczywać, a także zadbać o pożywny posiłek. Zachęca się do tego, aby w początkowej fazie porodu przebywać w domu, a do szpitala udać się wtedy, kiedy akcja porodowa jest już dobrze rozwinięta.
Znany jest średni czas trwania fazy utajonej oraz fazy aktywnej pierwszego okresu porodu. Czasy te podzielone są w zależności od tego, czy kobieta rodzi po raz pierwszy – jest pierworódką, czy po raz kolejny – jest wieloródką. Pierwszy okres porodu to czas, kiedy skurcze macicy powodują rozwarcie szyjki macicy. U kobiet rodzących po raz pierwszy szyjka macicy najpierw się skraca, a dopiero wtedy, kiedy jest zgładzona – zaczyna się rozwierać. Kobiety, które mają już minimum jeden poród za sobą, zazwyczaj szybciej przechodzą pierwszy okres porodu. U wieloródek szyjka macicy jednocześnie skraca się oraz rozwiera. Średni czas fazy utajonej w przypadku kobiety rodzącej po raz pierwszy wynosi około 8 – 10 godzin. Natomiast średni czas fazy utajonej w przypadku kobiety rodzącej po raz kolejny wynosi około 6 godzin. Jeśli chodzi o fazę aktywną pierwszego okresu porodu – faza ta trwa krócej i jest bardziej intensywna. Średni czas fazy aktywnej w przypadku pierworódek wynosi 4 – 8 godzin, a w przypadku wieloródek 3 – 4 godziny.
II okres porodu to okres, w którym szyjka macicy jest już całkowicie rozwarta i rozpoczynają się skurcze parte. To faza, podczas której rodzi się dziecko. W czasie pasażu dziecka przez kanał rodny, wykonuje ono konkretne ruchy, które wymuszone są na nim przez kształt kanału rodnego kobiety. To w jakim czasie dziecko przemieści się w kanale rodnym zależy od wielu czynników – od tego jaka jest częstotliwość i siła skurczów macicy, od masy ciała dziecka i jego wymiarów, a także od budowy kanału rodnego. Wpływ mają również inne czynniki, takie jak na przykład ułożenie dziecka. Czasami noworodek rodzi się z rączką przy twarzy lub z owiniętą pępowiną wokół szyi lub rączki, co też może wpływać na wydłużenie czasu porodu. Pod koniec II okresu porodu główka dziecka znajduje się już na tyle nisko, że zaczyna napierać na krocze. Powolne rodzenie się główki jest bardzo ważne, ponieważ dzięki temu tkanki krocza mają czas na adaptację. Mimo tego, że dałoby się urodzić główkę dziecka bardzo szybko – czasami położna prosi o wstrzymanie parcia oraz o „przeoddychanie” jednego lub kilku skurczów. Położna prosi o to, ponieważ stara się ochronić krocze przed pęknięciem. Czas trwania drugiego okresu porodu zazwyczaj różni się w zależności od tego czy jest to pierwszy, czy drugi poród. Kobiety rodzące po raz kolejny zazwyczaj szybciej rodzą, jednak nie zawsze tak musi być. Istnieje wiele czynników, które wpływają na czas drugiego okresu porodu. Czasami zdarza się więc również tak, że kobiety rodzące po raz pierwszy rodzą szybciej niż kobiety rodzące po raz kolejny. Jeśli chodzi o ramy czasowe, w jakich II okres porodu w szpitalu powinien trwać – są to dwie godziny oraz trzy godziny w przypadku, kiedy stosowane jest znieczulenie.
Po II okresie porodu rozpoczyna się III okres – łożyskowy. Czas w trzecim okresie porodu upływa zazwyczaj już zupełnie inaczej niż wcześniej, ponieważ w ramionach znajduje się mały skarb - noworodek. Według standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej III okres porodu nie powinien trwać więcej niż 1 godzina. Średni czas porodu łożyska to zazwyczaj 10 – 15 minut od urodzenia się dziecka.
IV okres porodu posiada już sztywne ramy czasowe. Czwarty okres porodu to czas wczesnego połogu. W tym czasie mama i noworodek (oraz osoba towarzysząca) przebywają w obrębie sali porodowej i w dalszym stopniu objęci są opieką położnej. Te dwie godziny to czas kontroli i nadzoru parametrów takich jak: krwawienie z dróg rodnych, przebieg laktacji, obserwacja stanu krocza, tętna, ciśnienia oraz temperatury. IV okres porodu to również czas na zaopatrzenie ran krocza (jeśli oczywiście do nich doszło). Po IV okresie, poród jest zakończony, a kobieta razem z noworodkiem przechodzą na oddział położniczy, gdzie sprawowana jest nad nimi dalsza opieka. Więcej na temat tego, jak wygląda poród przeczytasz tutaj: Jakie są fazy porodu naturalnego?
Ile trwał najkrótszy poród, a ile trwał najdłuższy poród? Cóż, najkrótsze porody to zapewne te, kiedy dziecko rodzi się przed dotarciem do planowanego miejsca narodzin, na przykład w samochodzie. Te sytuacje nie zdarzają się często, jednak zdarzają się – zdecydowanie częściej w przypadku porodu któregoś z kolei (szczególnie jeśli poprzednie porody również były bardzo szybkie). Jeśli chodzi o najdłuższe porody – aktualne wytyczne są takie, aby nie dopuszczać do bardzo długiego czasu trwania porodu, ponieważ może się to wiązać z konsekwencjami dla matki lub dla dziecka. Szyjka macicy powinna rozwierać się nie wolniej niż 0,5 cm na 1h – to znaczy, że pierwszy okres porodu może trwać nawet 20h. W przypadku, kiedy pierwsza faza porodu postępuje zbyt wolno i stwierdza się brak postępu porodu – stosowane są procedury, które mają na celu przyspieszenie tego procesu. Jednym z nich jest podaż kroplówki z syntetyczną oksytocyną – hormonem, który odpowiada za czynność skurczową macicy. Drugi okres porodu nie powinien trwać dłużej niż 2h, a jeśli stosowane jest znieczulenie, to nie powinien trwać dłużej niż 3h. III okres porodu nie powinien trwać dłużej niż 1 godzinę. Jeśli przedłuża się poród, który ma miejsce w domu lub w domu narodzin, po tym czasie rodząca kobieta transportowana jest do szpitala, gdzie następuje dalsza część porodu.
Ile trwa cięcie cesarskie?
Cięcie cesarskie to operacja, którą wykonuje się wtedy, kiedy: poród siłami natury jest niemożliwy, jeśli poród siłami natury stwarza zagrożenie dla zdrowia lub życia matki i/lub dziecka oraz wtedy, kiedy konieczne jest szybkie ukończenie ciąży. Czas trwania cięcia cesarskiego różni się w zależności od tego, czy cięcie cesarskie było wcześniej zaplanowane, czy może jest wykonywane nagle. Czas może się również różnić w zależności od tego, czy cała operacja idzie zgodnie z planem, czy występują jakieś komplikacje. Jeśli chodzi o planowane cięcie cesarskie – pracownicy szpitala ustalają harmonogram operacji na dany dzień i według niego operacje te są wykonywane. Przed wejściem na salę operacyjną, kobieta w ciąży musi zostać odpowiednio przygotowana - położne podają leki oraz (zazwyczaj) golą wzgórek łonowy kobiety ciężarnej. Przed operacją konieczne jest również założenie cewnika do pęcherza moczowego. W niektórych szpitalach cewnikowanie odbywa się jeszcze przed przejściem na salę porodową, a w niektórych szpitalach cewnikowanie odbywa się na sali operacyjnej, po podaniu znieczulenia. Po przejściu na salę porodową kobieta ciężarna siada na stole operacyjnym, gdzie podane zostaje znieczulenie. W większości przypadków jest to znieczulenie podpajęczynówkowe, które anestezjolog „zakłada do kręgosłupa”.
Aby podać ten rodzaj znieczulenia, lekarz wykonuje nakłucie w odcinku lędźwiowym oraz podaje lek do przestrzeni podpajęczynówkowej. Czas, który może upłynąć od wejścia na salę operacyjną do podania znieczulenia jest różny. Często zależy od budowy ciała konkretnej osoby. Czasami znieczulenie to założone zostaje w kilka minut, a czasami procedura ta może trwać dłużej. Podczas zakładania znieczulenia anestezjolog prosi o przyjęcie odpowiedniej pozycji ciała, która wydłuża kręgosłup. Pozycja ta to tak zwany „koci grzbiet”. Po podaniu znieczulenia kobieta traci czucie oraz zdolność poruszania. Znieczulenie działa poniżej miejsca podania znieczulenia – czyli w obrębie brzucha oraz nóg. Tym samym znieczulenie nie działa powyżej miejsca znieczulenia – kobieta ma czucie w klatce piersiowej oraz może normalnie poruszać rękami. Po podaniu znieczulenia zostaje zniesione uczucie bólu oraz ciepła i zimna, jednak w dalszym stopniu odczuwa się wykonywane przez operatorów ruchy takie jak szarpnięcia czy pociągnięcia. Ruchy te są normalnymi czynnościami wykonywanymi podczas cięcia cesarskiego i to, że kobiety je odczuwają mimo znieczulenia również jest zjawiskiem normalnym. W nagłych przypadkach lub w sytuacji, kiedy znieczulenie w kręgosłup nie może zostać podane, stosuje się znieczulenie ogólne. Sytuacje te występują stosunkowo rzadko. Podaż takiego znieczulenia jest bardzo szybka, ponieważ wystarczy jedynie podać lek drogą dożylną, a już po chwili osoba znieczulona zasypia. Sprawdź także ten artykuł: Jak przebiega poród naturalny – położna opowiada krok po kroku.
Cięcie cesarskie polega na nacięciu powłok brzusznych nad spojeniem łonowym. Przecinana jest skóra, tkanka podskórna, powięź mięśni, po czym rozsuwane są mięśnie brzucha, nacina się otrzewną, a na końcu samą macicę. Powłoki brzuszne są delikatnie nacinane, a następnie poszerzane za pomocą palców operatorów wykonujących operację. Ten sposób otwierania jamy brzusznej gwarantuje lepsze gojenie się ran. Mimo, że tyle warstw musi zostać naruszonych, czynność ta trwa bardzo krótko i już po kilku minutach od rozpoczęcia operacji, noworodek zostaje wydobyty. Po urodzeniu się noworodka odcinana jest pępowina oraz wydobywane jest łożysko. Kiedy macica jest „opróżniona”, operatorzy zszywają ją, a następnie zszywają wszystkie warstwy, które zostały wcześniej rozcięte. Ta część operacji trwa zdecydowanie dłużej. Po zakończonym szyciu na ranę zakłada się opatrunek, który zazwyczaj ściągany jest w drugiej dobie. Czas trwania cięcia cesarskiego wynosi średnio 40 minut. Po cięciu cesarskim (w zależności od konkretnego szpitala) kobieta albo zostaje pod obserwacją w obrębie sali pooperacyjnej albo zostaje przewieziona na oddział położniczy, gdzie znajduje się pod czujną obserwacją. W tym czasie położne dbają o prawidłowe nawodnienie dożylne po operacji, o podaż leków przeciwbólowych oraz pomagają w przystawieniu noworodka do piersi. Po około 6 godzinach zaleca się pionizację, czyli pierwszą próbę wstania z łóżka.
Bibliografia:
- Naworska B., Stawicka K, Kotlarz B.: Poród siłami i drogami natury. Naworska Beata, Kotlarz Barbara (red.) Poród. Przebieg, zasady prowadzenia i kompetencje położnicze. Podręcznik dla studentów kierunków medycznych. Śląski Uniwersytet Medyczny, 2015.
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 sierpnia 2018r. w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej. https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180001756/O/D20181756.pdf.