Jak leczyć katar w ciąży? Położna doradza, co można zrobić

Przyczyny nieżytu nosa

Najczęstszą przyczyną nieżytu nosa jest przeziębienie, które spowodowane jest wtargnięciem wirusów do naszego organizmu. Jeśli mamy do czynienia z przeziębieniem, to na początku infekcji katar jest wodnisty, następnie staje się gęstszy i utrudnia swobodne oddychanie przez nos. Swobodne oddychanie dodatkowo utrudnione może być przez towarzyszący mu obrzęk nosa. Wydzielina z nosa często spływa po tylnej ścianie gardła, powodując jego podrażnienie i czasami kaszel. Pojawić się może również ból głowy oraz objawy zapalenia spojówek, takie jak: swędzenie powiek, zaczerwienienie czy łzawienie. A więc uporczywy katar, smarkanie oraz ból gardła i ból głowy najczęściej są objawami przeziębienia wywołanego przez wirusy.

Kolejną przyczyną kataru może być alergia wziewna. Reakcja alergiczna to odpowiedź organizmu na kontakt z alergenem. Alergenami mogą być roztocza kurzu domowego, alergeny odzwierzęce, a także pyłki roślin i zarodniki grzybów pleśniowych. Objawem alergii jest wodnisty katar. Nazywa się go katarem siennym. Towarzyszy mu częste kichanie, świąd nosa i oczu, a także obrzęk powiek i zaczerwienienie oczu. Kobiety, które już przed ciążą doświadczały alergicznego nieżytu nosa, w trakcie ciąży mogą doświadczyć zmiany nasilenia objawów.

Jeśli katarowi nie towarzyszą objawy infekcji oraz jeśli katar nie jest spowodowany przez alergię, możemy mieć do czynienia z tak zwanym niealergicznym lub idiopatycznym nieżytem nosa. Okazuje się, że katar wywołany może być także przez czynniki drażniące błonę śluzową nosa. Przykładem takiego czynnika jest dym tytoniowy, spaliny czy zbyt suche powietrze. Przyczyną tego rodzaju kataru (szczególnie w ciąży lub w okresie dojrzewania) mogą być również wahania stężeń niektórych hormonów, o czym przeczytasz poniżej.

Ciążowy nieżyt nosa – katar ciążowy

Zatkany nos jest dosyć częstą dolegliwością zgłaszaną przez kobiety ciężarne. Uczucie to jest dosyć uciążliwe, ponieważ powoduje dyskomfort w oddychaniu oraz może utrudniać spokojny sen. Ciążowy nieżyt nosa (katar hormonalny lub katar ciążowy) to katar długotrwały, który objawia się podobnie, jak w przypadku alergii - oprócz uczucia zatkanego nosa pojawić się może również wodnista wydzielina czy częste kichanie.

Ciążowy nieżyt nosa stwierdza się wówczas, kiedy wyżej wymienione objawy występują przez minimum 6 tygodni w okresie ciąży oraz ustępują w ciągu dwóch tygodni po porodzie. Dodatkowo ciążowy nieżyt nosa stwierdzić można tylko wtedy, kiedy nie występują inne objawy świadczące o zakażeniu dróg oddechowych i kiedy nie stwierdzono, że przyczyną objawów jest alergia.

Szacuje się, że katar ciążowy występuje u 18 – 30% kobiet ciężarnych i najczęściej pojawia się już w pierwszym trymestrze ciąży. Jego przyczyną prawdopodobnie jest podwyższone stężenie hormonów. Organizm części kobiet reaguje w taki sposób na podwyższone stężenie hormonów charakterystycznych dla okresu ciąży. Badania pokazują, że wraz ze wzrostem stężenia estrogenów, zwiększa się przekrwienie błony śluzowej nosa, co przyczynia się do powstawania kataru ciążowego. Sprawdź także ten artykuł: Ból gardła w ciąży - jak leczyć, co wziąć, na co uważać?

Jak leczyć katar w ciąży?

Leczenie kataru w ciąży zależy od jego przyczyny. W przypadku kataru, który spowodowany jest infekcją wirusową – leczenie jest objawowe i ma na celu wspomaganie organizmu w walce z wirusami. W przypadku przeziębienia, katar ustępuje zazwyczaj po około 7 dniach.

W przypadku kataru spowodowanego alergią – zaleca się unikania styczności z alergenami, na które mamy uczulenie. W przypadku uciążliwych objawów alergii zazwyczaj stosuje się doustne leki antyhistaminowe. Niektóre z nich mogą być stosowane przez kobiety ciężarne, jednak zawsze po konsultacji z lekarzem.

W przypadku ciążowego nieżytu nosa należy wiedzieć, że jest on spowodowany zmianami ciążowymi i samoistnie ustępuje po porodzie. W celu zmniejszenia dolegliwości stosuje się przede wszystkim naturalne i domowe sposoby, które opisane zostały w dalszej części artykułu.

Jeśli chodzi o popularne leki, których zadaniem jest złagodzenie objawów nieżytu nosa – większość z nich nie jest w 100% przebadana, aby móc potwierdzić bezpieczeństwo stosowania ich w trakcie ciąży. Ogólną zasadą, którą stosujemy w trakcie ciąży jest unikanie przyjmowania leków wtedy, kiedy się da, a wtedy, kiedy lek trzeba zastosować - stosuje się go w jak najmniejszej dawce, która jest skuteczna. Oczywiście leków w ciąży nie powinniśmy przyjmować na własną rękę – zawsze powinniśmy zasięgnąć porady specjalisty.

Popularne leki na zatkany nos zazwyczaj zawierają pseudoefedrynę. Pseudoefedryna to substancja, który zmniejsza przekrwienie błony śluzowej nosa i jest pomocna w leczeniu kataru, jednak w okresie ciąży jest przeciwwskazana i może być stosowana jedynie w szczególnych przypadkach po konsultacji lekarskiej. 

Jakie są zatem bezpieczne sposoby, aby zwalczyć katar w ciąży? Produktami, które są bezpieczne do stosowania w okresie ciąży oraz w okresie karmienia piersią są woda morska oraz sól fizjologiczna. Woda morska oraz sól fizjologiczna to produkty, które pomagają w szybszym udrożnieniu nosa oraz w zmniejszeniu obrzęku błony śluzowej nosa. W aptekach kupić można gotowe zestawy do płukania nosa, które oprócz soli fizjologicznej czy wody morskiej zawierają butelkę, za pomocą której wtłoczyć można do nosa roztwór pod dużym ciśnieniem i dzięki temu dokładnie usunąć zalegającą wydzielinę. Do płukania nosa użyć można również strzykawki.

W aptekach dostępne są także preparaty na katar dedykowane kobietom ciężarnym. Są one stworzone ze składników bezpiecznych dla okresu ciąży, które mają właściwości wspomagające leczenie kataru. Dostępne są w formie sprayu, żelu czy aerozolu. Jeśli chcesz poznać preparaty na katar, które mogą być stosowane w okresie ciąży, przeczytaj ten artykuł: leki na zatkany nos.