Jak sobie poradzić z bólem pleców w ciąży? Porady położnej

Opublikowano: 16.04.2024Autor: Kamila Pilawka - MazurekDrukujUdostępnij

Kiedy zaczynają boleć plecy w ciąży? Przyczyny dolegliwości

Gdy jesteś w ciąży, Twoje ciało przechodzi przez fascynującą transformację, która przygotowuje Cię do jednego z najważniejszych momentów w życiu - narodzin Twojego dziecka. Jednak ta podróż może nie być pozbawiona wyzwań. Jednym z nich są często bóle pleców, które mogą pojawić się na różnych etapach ciąży. Zastanówmy się, dlaczego tak wiele przyszłych mam doświadcza tego rodzaju dyskomfortu.

Początek ciąży to czas, gdy ciało zaczyna intensywnie pracować, produkując wiele hormonów, m.in. relaksynę. Jej zadaniem jest zwiększenie elastyczności stawów i więzadeł, co jest kluczowe w przygotowaniu do porodu. To piękne, jak nasze ciało wie, co robić, prawda? Ale ta elastyczność ma swoją cenę - może prowadzić do niestabilności i bólu w dolnej części pleców, nawet w 6. tygodniu ciąży.

Kiedy jesteś w 2 trymestrze ciąży, brzuszek staje się coraz bardziej widoczny, co niesie ze sobą dodatkowe kilogramy. Ta zmiana środka ciężkości ciała i zwiększenie obciążenia odcinka lędźwiowego kręgosłupa potrafią naprawdę dać się we znaki. Ból może być również bardziej ostry i kłujący, szczególnie po długim dniu lub po intensywnym wysiłku.

W trzecim trymestrze Twoje ciało maksymalnie się przygotowuje do porodu. To także moment, gdy ciężar dziecka, macicy oraz płynu owodniowego jest największy, co niestety sprawia, że bóle pleców mogą towarzyszyć Ci niemal codziennie. Niekiedy ból może promieniować nawet do okolicy łopatek, co jest wynikiem zmiany postawy i sposobu chodzenia. Ponadto, pod koniec ciąży ból może przybrać formę bardziej rozproszonego dyskomfortu, obejmującego nie tylko plecy, ale i brzuch. W tym okresie ból pleców i brzucha często występuje razem, co jest sygnałem od Twojego ciała, że termin porodu zbliża się wielkimi krokami.

Wszystkie te etapy pokazują, jak niesamowicie nasze ciała są przystosowane do tworzenia nowego życia, ale również jak ważne jest, abyśmy dbały o siebie podczas tego niezwykłego okresu. Rozpoznanie przyczyn bólu jest pierwszym krokiem do tego, aby móc sobie z nim radzić.

Domowe sposoby – co pomaga na ból pleców w ciąży?

Na szczęście istnieje wiele sprawdzonych domowych sposobów na ból pleców w ciąży, które pomogą Ci cieszyć się nią z większym komfortem. Oto kilka z nich:

1. Ćwiczenia dostosowane do ciąży — Regularna, umiarkowana aktywność fizyczna to klucz do łagodzenia bólu pleców. Ćwiczenia, takie jak joga czy pilates dla ciężarnych nie tylko wzmacniają mięśnie pleców, ale i poprawiają ich elastyczność, a to może znacznie zmniejszyć dyskomfort.
2. Prawidłowa postawa ciała — W miarę jak ciąża postępuje, Twój środek ciężkości zmienia swoje położenie, co może prowadzić do niekorzystnych zmian w posturze. Staraj się zachować prostą postawę, równomiernie rozkładając ciężar ciała, szczególnie podczas stania oraz siedzenia. W sklepach znajdziesz specjalne poduszki do siedzenia, które zapewniają wygodny siad w podparciu.
3. Ciepłe okłady — Aplikacja ciepła na bolące miejsca przynosi ulgę w bólu. Ciepłe okłady lub kąpiele (upewnij się, że temperatura wody nie jest za wysoka!) pomogą zrelaksować napięte mięśnie i w efekcie – zmniejszyć ból.
4. Masaż pleców wykonany przez specjalistę rozluźni Twoje mięśnie i złagodzi bóle krzyża oraz ból odcinka lędźwiowego w ciąży. Dzięki technikom masażu specjalnie dostosowanym do potrzeb kobiet ciężarnych, masaż taki jest bezpieczny oraz przynosi znaczną ulgę. Jednak nie tylko profesjonalny fizjoterapeuta uwolni Cię od bólu! Poproś partnera o delikatny masaż, który rozgrzeje Twoje tkanki – to również poskutkuje ich rozluźnieniem.
5. Odpoczynek — Choć może się to wydawać oczywiste, odpowiednia ilość odpoczynku jest niezbędna do regeneracji Twojego ciała. Upewnij się, że śpisz na odpowiednio dobranej poduszce. W ciąży zaleca się sen na boku (najlepiej lewym), więc wybierz poduszkę średnio wysoką. Ważny jest również materac – powinien zapewniać odpowiednie wsparcie dla całego Twojego szkieletu, aby pozycja, w której śpisz, nie obciążała dodatkowo pleców.

Pamiętaj, że każdy organizm jest inny, a to, co pomaga jednej ciężarnej, może nie być równie skuteczne dla Ciebie. Eksperymentuj z różnymi metodami, aby znaleźć te, które najlepiej działają w Twoim przypadku. Jeśli jednak ból jest intensywny lub utrzymuje się pomimo zastosowania domowych sposobów, warto skonsultować się z lekarzem lub fizjoterapeutą.

Profesjonalne metody leczenia bólu pleców w ciąży – Twój sojusznik w walce z dyskomfortem

Gdy domowe sposoby na ból pleców nie przynoszą wystarczającej ulgi, warto rozważyć profesjonalne metody leczenia. Fizjoterapia w ciąży to bezpieczny i skuteczny sposób na radzenie sobie z bólem pleców, który może znacznie poprawić jakość Twojego życia w tym wyjątkowym czasie.

1. Indywidualnie dostosowana fizjoterapia — Fizjoterapeuta specjalizujący się w opiece nad kobietami w ciąży przygotowuje program ćwiczeń dostosowanych do Twoich indywidualnych potrzeb. Ćwiczenia te skupiają się na wzmacnianiu mięśni pleców i brzucha oraz miednicy – ukierunkowane są na stabilizacji kręgosłupa, co w efekcie przynosi zmniejszenie bólu.
2. Terapia manualna — mobilizacja stawów i miękkich tkanek pomagają w łagodzeniu bólu i zwiększaniu zakresu ruchu naszego ciała.
3. Hydroterapia— Ćwiczenia wykonywane w wodzie są niezwykle korzystne dla przyszłych mam. Woda, poprzez swoją wyporność, zapewnia wsparcie całemu ciału, a zatem zmniejsza się nacisk naszego ciężaru na stawy, co umożliwia bezpieczne wykonywanie ćwiczeń bez obciążenia kręgosłupa.
4. Techniki relaksacyjne i ćwiczenia oddechowe — Profesjonaliści mogą również nauczyć Cię technik oddychania i relaksacji, które pomogą zarówno w radzeniu sobie z bólem na dole pleców, jak i w świadomym przygotowaniu do porodu.

Warto pamiętać, że przed rozpoczęciem jakiejkolwiek formy terapii, szczególnie w ciąży, należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym, aby upewnić się, że wybrana metoda jest bezpieczna dla Ciebie i Twojego dziecka.

Ćwiczenia na ból pleców w ciąży – Twoja codzienna dawka ulgi

Wśród wielu metod łagodzenia bólu pleców w ciąży, ćwiczenia stanowią fundament zdrowego kręgosłupa i dobrego  ogólnego samopoczucia. To, co piękne w aktywności fizycznej podczas tych wyjątkowych miesięcy, to jej zdolność do adaptacji do Twoich potrzeb i możliwości. Niech poniższe propozycje staną się Twoją inspiracją do codziennych chwil aktywności:

1. Spacerowanie – Natura obdarzyła nas zdolnością do chodzenia jako jedną z najprostszych, ale też najskuteczniejszych form aktywności. Regularne spacery pomogą Ci w utrzymaniu kondycji i zmniejszeniu napięcia w dolnej części pleców oraz poprawią Twoje samopoczucie.
2. Pływanie i ćwiczenia w wodzie – Woda to wyjątkowe środowisko, które odciąża stawy i kręgosłup, umożliwiając wykonywanie ćwiczeń bez obciążenia ciężarem własnego ciała. Ruchy wykonywane w basenie mogą pomóc w rozluźnieniu i wzmocnieniu mięśni pleców oraz brzucha.
3. Joga dla ciężarnych – Specjalnie zaprojektowane sesje jogi dla przyszłych mam to doskonały sposób na utrzymanie elastyczności, wzmocnienie mięśni i znalezienie wewnętrznego spokoju. Ćwiczenia takie jak "pozycja kota" czy delikatne rozciąganie mogą znacząco przyczynić się do łagodzenia bólu pleców.
4. Pilates dla ciężarnych – Pilates, koncentrujący się na rdzeniu naszego ciała, czyli na mięśniach miednicy, brzucha i pleców, może być nieoceniony w zapobieganiu i łagodzeniu bólu pleców. Pod okiem doświadczonego instruktora, możesz nauczyć się ćwiczeń, które zwiększą Twoją siłę i stabilność.
5. Ćwiczenia na stabilizację miednicy – Wzmocnienie mięśni miednicy jest kluczowe dla wsparcia kręgosłupa. Nawet delikatne ćwiczenia Kegla, mogą pomóc w utrzymaniu dna miednicy w dobrej kondycji, co przekłada się na mniejszy ból pleców w ciąży.

Zanim jednak rozpoczniesz jakikolwiek program ćwiczeń, skonsultuj się ze swoim lekarzem lub położną, aby upewnić się, że wybrana forma aktywności jest bezpieczna w ciąży. Pamiętaj, że każdy ruch, nawet najmniejszy, to krok w kierunku lepszego samopoczucia i zdrowszego kręgosłupa w ciąży.

Kiedy ból pleców w ciąży jest niebezpieczny?

Podczas gdy ból pleców jest dość powszechnym objawem u ciężarnych, istnieją okoliczności, kiedy może on wskazywać na coś więcej niż tylko typowe dolegliwości związane z ciążą. Kluczowe jest, aby wiedzieć, jaki ból pleców powinien niepokoić. Oto kilka sytuacji, które powinny Cię skłonić do skontaktowania się z lekarzem:

1. Nagły, intensywny ból – Jeśli doświadczasz nagłego, ostry bólu pleców, który nie ustępuje i różni się od dotychczas odczuwanego dyskomfortu, może to być znak alarmowy.
2. Ból pleców z towarzyszącymi objawami – Ból pleców połączony z gorączką, dreszczami, krwawieniem lub wyciekiem płynu z pochwy, zawsze jest sygnałem, który powinien skłonić Cię do natychmiastowej wizyty w szpitalu.
3. Zaburzenia czucia – Jeśli oprócz bólu pleców zauważysz drętwienie, mrowienie lub osłabienie czucia w nogach, rękach czy wokół genitaliów, może to być oznaka ucisku na nerwy lub inne poważne komplikacje.
4. Ból nieustępujący przy zmianie pozycji – Ból pleców, który nie łagodzi się po odpoczynku lub zmianie pozycji, zwłaszcza w połączeniu z bólem brzucha, może wymagać konsultacji z lekarzem prowadzącym ciążę.
5. Trudności w oddawaniu moczu lub wypróżnianiu się, szczególnie jeśli są połączone z bólem pleców wskazują na problem wymagający pilnej interwencji lekarskiej.

Jakie leki na ból kręgosłupa w ciąży?

Ból pleców w ciąży jest powszechną dolegliwością, jednak nie wszystkie środki przeciwbólowe są bezpieczne do stosowania w tym wyjątkowym czasie.

Najważniejszą zasadą  jest unikanie samoleczenia i konsultacja z lekarzem przed zażyciem jakichkolwiek leków! Paracetamol uznawany jest za relatywnie bezpieczny w ciąży i może być zalecany na łagodny ból pleców, ale tylko po uprzedniej konsultacji z lekarzem lub położną. Ważne jest, aby nie przekraczać zalecanej dawki i stosować lek tylko wtedy, gdy jest to absolutnie konieczne.

Leki przeciwzapalne, takie jak ibuprofen, zwykle nie są zalecane w ciąży, szczególnie w jej trzecim trymestrze, ze względu na potencjalne ryzyko dla zdrowia dziecka. Analogicznie, silniejsze środki przeciwbólowe mogą być przepisywane tylko w szczególnie uzasadnionych przypadkach, pod ścisłą kontrolą lekarską.

Pamiętaj, że najlepszym podejściem do leczenia bólu pleców w ciąży jest połączenie bezpiecznych praktyk, takich jak ćwiczenia, odpowiednia postawa, techniki relaksacyjne i, w razie potrzeby, konsultacje z fizjoterapeutą. Takie holistyczne podejście zwykle minimalizuje potrzebę sięgania po leki.

Bibliografia:

1. https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/pregnancy-week-by-week/in-depth/pregnancy/art-20046080 [dostęp z 23.03.2024]
2. https://www.acog.org/womens-health/faqs/back-pain-during-pregnancy [dostęp z 23.03.2024]
3. Salari N, Mohammadi A, Hemmati M, The global prevalence of low back pain in pregnancy: a comprehensive systematic review and meta-analysis, BMC Pregnancy Childbirth. 2023; 23: 830.