Jakie jest prawidłowe ciśnienie w ciąży? Co warto wiedzieć?

Opublikowano: 01.12.2023Autor: Paulina AmbroziakDrukujUdostępnij

Czym są skoki ciśnienia w ciąży?

Okres ciąży wiąże się z wieloma zmianami w Twoim organizmie, z którymi każda przyszła mama musi sobie radzić. Nie inaczej jest w przypadku regulacji parametrów ciśnienia tętniczego.

W czasie tych dziewięciu miesięcy dochodzi do przemian w układzie krążenia ciężarnej, które stanowią o prawidłowym rozwoju płodu i mają za zadanie ułatwić organizmowi kobiety sprostanie zwiększonemu obciążeniu fizjologicznemu. Takie zmiany mogą utrzymać się do 2-3 tygodni po porodzie.

Do jednych z najważniejszych należą: obniżenie ciśnienia tętniczego (przede wszystkim rozkurczowego) o około 10 mmHg w I trymestrze ciąży oraz ponownego wzrostu ciśnienia w III trymestrze, osiągającego wartości sprzed ciąży.

Musisz jednak pamiętać, iż zbyt niskie oraz bardzo wysokie, utrzymujące się ciśnienie krwi może wiązać się z wystąpieniem powikłań zagrażających Tobie lub dziecku.

Prawidłowe ciśnienie w ciąży

Wszystkie parametry stanu ogólnego mają swoje granice normy. W przypadku omawianego dzisiaj tematu – normy ciśnienia w ciąży zawierają się w wartościach powyżej 100/60 mmHg oraz poniżej 140/90 mmHg. Nie skupiaj się jednak na idealnych wynikach – dopuszczalne ciśnienie krwi w ciąży to również takie, które wynosi 98/58 mmHg lub 142/91 mmHg.

Na początku ciąży ciśnienie krwi może nieznacznie się obniżyć – zwłaszcza wyniki ciśnienia rozkurczowego (szacuje się, że o około 10 mmHg). Twój organizm potrzebuje kilkunastu tygodni do unormowania działania całego układu krążenia, aby – mniej więcej – w 22-24 tygodniu ciąży powrócić do parametrów występujących przed ciążą.

Powinnaś zdawać sobie sprawę również z tego, iż około 32 tygodnia ciąży osiągnięty zostaje maksymalny wzrost objętości krwi krążącej w organizmie. Proces zwiększania ilości krwi w całym krwiobiegu pociąga za sobą przyspieszenie pracy serca o około 10 uderzeń na minutę.

Mierzenie ciśnienia powinno znajdować się codziennie w Twoim kalendarzu. Wielkim plusem jest fakt, iż sama jesteś w stanie zaobserwować prawidłowe parametry oraz szybko zareagować, gdy pojawią się jakieś odstępstwa od normy. Pomiar ciśnienia wykonuj przed jedzeniem, w pozycji siedzącej (bądź leżącej, ale na lewym boku), po chwili odpoczynku, z mankietem założonym na ramieniu, na wysokości serca.

Nie martw się, jeżeli w gabinecie lekarskim lub położniczym Twoje ciśnienie różni się od wyników uzyskiwanych w domu – jest to często pojawiający się syndrom białego fartucha. W sumie nie wiemy, dlaczego mierzenie ciśnienia przy medyku jest dla Was takie stresujące – przecież my nie gryziemy! ;)

Niskie ciśnienie w ciąży

Obniżone ciśnienie na początku ciąży jest zupełnie naturalnym zjawiskiem, nie masz się czym martwić. Niskie ciśnienie (poniżej 100/60 mmHg) zazwyczaj nie zwiastuje niczego złego, jednak może być przyczyną gorszego samopoczucia – większość z nas tego doświadcza przy zmianach pogody, gdy dotykają nas skoki ciśnienia.

Do nieprzyjemnych objawów zalicza się m.in.: ból i zawroty głowy, osłabienie, przemęczenie, kłopoty z koncentracją. Dodatkowo mogą pojawić się zaburzenia widzenia, kołatanie serca, a także ochłodzenie dłoni i stóp.

Utrzymujące się niskie ciśnienie może być spowodowane odwodnieniem organizmu, gdyż dostarczanie zbyt małej ilości płynów skutkuje osłabieniem metabolizmu, może prowadzić do zwiększenia się temperatury ciała, a więc i zwiększonej potliwości – co z kolei pogłębia stan odwodnienia. Pamiętasz, ile zaleca się wypijać płynów dziennie kobietom w ciąży? Są to minimum 2 litry, przy czym możesz sobie wybrać swój ulubiony rodzaj: woda, naturalne soki czy napary ziołowe.

Zbyt wyczerpujący wysiłek fizyczny, długotrwałe utrzymywanie pozycji stojącej, a także bezruch są również przyczynkiem do obniżenia się parametrów ciśnienia. Skonsultuj się ze swoją położną lub lekarzem, którzy powiedzą Ci, jakie jest dopuszczalne ciśnienie krwi w ciąży i jaki rodzaj aktywności fizycznej możesz wykonywać na co dzień. Spacery, joga czy taniec – wybór należy do Ciebie.

Co trzeba wiedzieć o nadciśnieniu w ciąży?

Wiesz już, że prawidłowe ciśnienie w ciąży to takie, gdy podczas kontroli utrzymują się wyniki ≤ 140/90 mmHg, prawda? Wysokie ciśnienie to ukazujące się parametry powyżej podanej normy ciśnienia w ciąży. Diagnostykę rozpoczynamy, gdy wysokie wartości pojawiają się na kolejnych dwóch wizytach u specjalisty lub pomiary wykonane w odstępie minimum 6 godzin są nadal podwyższone.

Chcę Cię jednak uspokoić, gdyż według różnych źródeł, do takiego powikłania ciąży dochodzi tylko u około 5-10% ciężarnych. Niestety, wystąpienie jakiejkolwiek postaci nadciśnienia tętniczego w ciąży jest powiązane z ryzykiem powikłań u matki i płodu.

Polskie towarzystwa naukowe wyróżniają następujące typy chorób nadciśnieniowych u ciężarnych:

• nadciśnienie przewlekłe – to takie, które zostało rozpoznane przed ciążą lub przed 20 tygodniem ciąży i zazwyczaj utrzymuje się przez cały okres połogu oraz dłużej,
• nadciśnienie tętnicze wywołane ciążą – rozwija się po 20 tygodniu ciąży i ustępuje w trakcie 6 tygodni po porodzie,
• stan przedrzucawkowy nałożony na przewlekłe nadciśnienie w okresie ciąży.

Wysokie ciśnienie u kobiet w ciąży może powodować takie powikłania, jak:

• ograniczenie wzrastania płodu lub jego obumarcie,
• wystąpienie stanu przedrzucawkowego,
• przedwczesne odklejenie się łożyska,
• konieczność wcześniejszego ukończenia ciąży.
  

Dlatego też, tak ważna jest stała kontrola parametrów, która umożliwia szybką reakcję ze strony personelu medycznego. Pamiętaj o samodzielnym, prawidłowym wykonywaniu pomiarów w domu – lekkie skoki ciśnienia mogą wystąpić w ciągu dnia, nie wpadaj od razu w panikę. Samobadanie ciśnienia jest bardzo proste i pozwala wyeliminować tzw. efekt białego fartucha.

Wyświetlacz aparatu pokazał Ci wysokie ciśnienie? Weź głęboki oddech, wycisz się, napij się wody i po jakimś czasie, już na spokojnie, powtórz badanie. Dopuszczalne ciśnienie krwi w ciąży to również takie z chwilowym odstępstwem od normy.

Proces obniżania permanentnie podwyższonego ciśnienia tętniczego w ciąży rozwijającej się prawidłowo, powinien przebiegać pod okiem ginekologa specjalisty, który uwzględni korzyści z leczenia, zarówno dla matki, jak i dla płodu. Sprawdź także ten artykuł: Przepuklina pępkowa w ciąży – przyczyny, objawy, skutki, leczenie.

Czym jest stan przedrzucawkowy?

Zapewne zauważyłaś, że w temacie nadciśnienia tętniczego w ciąży pojawia się często magiczne hasło, jakim jest stan przedrzucawkowy. Cały zespół medyczny, mający pod opieką kobiety ciężarne, robi wszystko, aby nie dopuścić do pojawienia się tego powikłania, jednakże chcę, abyś wiedziała czym się objawia oraz jak do niego nie dopuścić.

Stan przedrzucawkowy, inaczej preeklampsja, jest jednym z groźniejszych powikłań niekontrolowanego nadciśnienia w ciąży. Składa się z wielu różnych objawów chorobowych, które mogą objawić się po 20 tygodniu ciąży, w okresie okołoporodowym, a nawet w połogu. Charakteryzuje się on:

• podwyższonym (≥ 140/90 mmHg) ciśnieniem tętniczym krwi,
• małopłytkowością,
• białkomoczem,
• nieprawidłowym funkcjonowaniem nerek i wątroby,
• powikłaniami hematologicznymi,
• zaburzeniami funkcji łożyska.

Profilaktyka stanu przedrzucawkowego rozpoczyna się już na samym początku ciąży. Przede wszystkim należy szybko wykryć nieprawidłowości związane z parametrami ciśnienia tętniczego i – w razie konieczności – rozpocząć przyjmowanie kwasu acetylosalicylowego (ASA). Udowodniono już, że wprowadzenie do diety kobiety ciężarnej ASA, przed 16. tygodniem ciąży, znacznie zmniejsza ryzyko wystąpienia preeklampsji. Dlatego tak ważne jest, abyś znała normy ciśnienia w ciąży już od samego jej początku.

Czynniki ryzyka i zapobieganie nadciśnieniu w ciąży

Decydując się na posiadanie potomstwa, powinnaś zadbać o swój organizm jeszcze przed rozpoczęciem starań. Chciałabym, abyś upewniła się, że nie występują u Ciebie jakieś ukryte schorzenia, które mogą wyjść na jaw w ciąży i skomplikować sytuację położniczą.

Współistniejące choroby, takie jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze czy przewlekłe choroby nerek należą do grupy istotnego ryzyka pojawienia się powikłań. Upewnij się, że wyniki Twoich badań są w normie (zwłaszcza parametry stanu ogólnego oraz ilość białka w moczu) i skonsultuj się ze swoim ginekologiem, abyście razem mogli zaplanować odpowiednią opiekę w trakcie ciąży.

Nadciśnienie tętnicze wywołane ciążą pojawia się częściej u kobiet powyżej 40 roku życia oraz z nadwagą i otyłością. Jeżeli znajdujesz się w tej grupie, to proponuję konsultację z dietetykiem, który pomoże Ci obniżyć masę ciała i doradzi z jakich ćwiczeń warto korzystać, aby poprawić swój stan zdrowia i wprowadzić aktywny styl życia.

Na koniec mam dla Ciebie bardzo dobrą wiadomość. Otóż, badania wskazują, iż dobrze kontrolowane wartości ciśnienia tętniczego i uprawianie umiarkowanej aktywności fizycznej wiążą się z wieloma korzyściami dla Ciebie i dziecka – przede wszystkim zmniejszają ryzyko porodu przedwczesnego i wystąpienia nadciśnienia tętniczego wywołanego ciążą. Nic skomplikowanego, prawda?