Jakie są pierwsze oznaki porodu? Położna wyjaśnia

Co sprawia, że poród się zaczyna?

Poród to wydarzenie, które wywołane jest wieloma czynnikami. Już w starożytności zastanawiano się na tym, co sprawia, że dziecko rodzi się w określonym czasie. Dzisiaj wiemy, że za rozpoczęcie porodu odpowiadają prawdopodobnie zarówno czynniki matczyne, łożyskowe, immunologiczne, mechaniczne oraz endokrynologiczne.

Jak zachowuje się dziecko tuż przed porodem? Zazwyczaj pod koniec ciąży zmniejsza się liczba odczuwanych ruchów dziecka. Ruchy te są mniej intensywne – dziecko bardziej przeciąga się niż daje kopniaki. Spowodowane jest to faktem, że dziecko pod koniec ciąży ma mniej miejsca na wykonywanie swobodnych ruchów. Jednak uwaga – jeśli zmiana w odczuwaniu ruchów jest nagła – należy to skonsultować. Zauważenie gwałtownych i szybkich ruchów płodu, innych niż dotychczas powinno budzić niepokój. Tak samo brak odczuwania ruchów płodu jest objawem niepokojącym. Objawy te powinny być skonsultowane z położną lub ginekologiem i często są powodem hospitalizacji. Takie sytuacje zazwyczaj bardzo martwią przyszłe mamy, jednak należy spróbować zachować spokój. Na szczęście w wielu przypadkach po krótkiej obserwacji w szpitalu okazuje się, że wszystko jest w porządku.

Skurcze przepowiadające

Skurczami przepowiadającymi nazywamy skurcze, które przygotowują macicę do porodu. Skurcze te różnią się od skurczy porodowych tym, że nie powodują rozwierania się szyjki macicy. Skurcze przepowiadające to wczesne symptomy zbliżającego się porodu. U niektórych kobiet występują na miesiąc przed porodem, u innych pojawić się mogą na tydzień lub dwa. Podczas występowania tego rodzaju skurczy, kobieta może odczuwać ból w podbrzuszu – nad spojeniem łonowym, a także w dolnym odcinku kręgosłupa. Skurcze te często przypominają bóle miesiączkowe. Skurcze przepowiadające mogą występować również przed samym porodem i przejść płynnie w skurcze porodowe. Jak odróżnić skurcze przepowiadające od skurczy porodowych?  Skurcze przepowiadające są nieregularne, nie nasilają się oraz nie wydłużają się. Odczuwane są zazwyczaj w podbrzuszu i ustępują po ciepłym prysznicu lub ciepłej kąpieli. Natomiast skurcze porodowe są regularne, nasilają się i nie ustępują, a czas ich trwania wydłuża się. Gdzie boli jak są skurcze porodowe? Skurcze porodowe zazwyczaj odczuwalne są najpierw w podbrzuszu, a następnie przechodzą na cały brzuch. Więcej na temat skurczy oraz innych dolegliwości występujących w trzecim trymestrze ciąży przeczytasz tutaj: skurcze w ciąży.

Odejście czopa śluzowego

W trakcie ciąży, komórki szyjki macicy pod wpływem hormonów produkują więcej śluzu szyjkowego. Śluz ten zamyka światło kanału szyjki macicy i stanowi mechaniczny korek. Nazywamy go czopem śluzowym. Czop śluzowy jest mętny oraz dosyć gęsty. Oprócz tego, że stanowi mechaniczną blokadę, dzięki swoim właściwościom jest także chemicznym zabezpieczeniem przed wtargnięciem patogenów ze środowiska pochwy do jałowego środowiska macicy, w którym znajduje się płód. Ochrona przed wtargnięciem patogenów do jamy macicy w trakcie ciąży jest bardzo ważna, ponieważ infekcja wewnątrzmaciczna jest głównym czynnikiem powodującym na przykład poród przedwczesny. Czop śluzowy pełni swoją funkcję przez cały okres ciąży i zazwyczaj na kilka dni przed porodem zostaje wydalony na zewnątrz, co nazywamy właśnie odejściem czopa śluzowego. Odejście czopa śluzowego u niektórych kobiet ma miejsce wcześniej, nawet na 2 – 3 tygodnie przed porodem, przez co trudno jest dokładnie oszacować jaki czas może upłynąć od odejścia czopa śluzowego do rozpoczęcia się porodu. Część kobiet pod koniec ciąży zauważa również występowanie bardziej wodnistej wydzieliny z pochwy. Kiedy poród jest już naprawdę blisko, czasami w wydzielinie zauważyć można niewielką ilość krwi – mogą być to nitki krwi w wydzielinie lub śluz podbarwiony krwią. Dzieje się tak dlatego, że skurcze porodowe powodują skracanie i rozwieranie szyjki macicy. Podczas rozwierania się szyjki macicy może dojść do niewielkiego pęknięcia naczynka krwionośnego, co właśnie może objawiać się jako plamienie.

Biegunka

Jednym z objawów, które świadczyć może o tym, że poród rozpocznie się za kilka dni lub nawet kilka godzin jest biegunka. Objaw ten pod koniec ciąży jest normalny i świadczy o samooczyszczaniu się jelit przed porodem. Oprócz biegunki pojawić się mogą również nudności lub nawet wymioty. Takie objawy występują szczególnie u kobiet, u których biegunki i wymioty występowały podczas miesiączek. Pod koniec ciąży u wielu kobiet zmniejsza się masa ciała.

Obniżenie się brzuszka

Zazwyczaj na około dwa tygodnie przed porodem zauważyć można obniżenie się dna macicy, co spowodowane jest obniżeniem się dziecka w kanale rodnym. Kobiety, które będą rodziły po raz pierwszy dziecko wstawia się główką do wchodu miednicy na około 2 tygodnie przed porodem. U kobiet, które już wcześniej rodziły, obniżenie się dziecka w kanale rodnym ma miejsce później, zazwyczaj na kilka dni przed porodem lub nawet na samym początku porodu. Część kobiet nie zauważa obniżenia się brzuszka. Czasami objaw ten zauważyć można łatwiej poprzez fakt, że oddychanie staje się dużo łatwiejsze. Sprawdź także ten artykuł: Jak przebiega poród naturalny – położna opowiada krok po kroku.

Odczuwanie większego parcia na pęcherz

Obniżenie się dziecka w kanale rodnym wiązać się może nie tylko z łatwiejszym oddychaniem, ale i z częstszym odczuwaniem parcia na pęcherz. Wstawiająca się główka do kanału rodnego może bardziej uciskać sąsiadujący z macicą pęcherz moczowy. Częstsze oddawanie moczu związane jest również ze zmianami hormonalnymi – jest to normalny objaw w okresie zbliżającego się porodu. Oprócz tego objawu pojawić się może również dyskomfort w okolicy spojenia łonowego lub stawów biodrowych. Niektóre kobiety odczuwają również ból w okolicy wewnętrznej części ud oraz krocza. Objawy te zazwyczaj są nieprzyjemne, jednak są one normalne dla końcowego etapu ciąży. W celu ich łagodzenia warto wykonywać ćwiczenia rozluźniające i rozciągające, które pozwolą również na lepsze przygotowanie ciała do porodu.

Skracanie się i rozwieranie się szyjki macicy

W czasie ciąży szyjka macicy ustawiona jest w kierunku kości krzyżowej (inaczej mówiąc ustawiona jest do tyłu). Wraz ze zbliżającym się porodem szyjka macicy stopniowo ustawia się coraz bardziej w osi kanału rodnego (czyli bardziej pionowo). Dodatkowo szyjka macicy może stać się bardziej miękka oraz rozciągliwa. Za zmiany te odpowiadają hormony. Zmiany zachodzące w szyjce macicy bardziej wyraźne są u kobiet, które wcześniej już rodziły. U niektórych kobiet przed rozpoczęciem się porodu może występować nawet niewielkie rozwarcie. U kobiet, które rodzić będą po raz pierwszy szyjka macicy najpierw będzie się skracać, a następnie rozwierać. Natomiast szyjka macicy kobiet, które mają już chociaż jeden poród za sobą będzie się skracać oraz rozwierać jednocześnie. Zmiany związane z szyjką macicy zaobserwować można dzięki badaniu wewnętrznemu, które przeprowadza położna lub ginekolog.

Jak wygląda początek porodu?

Rozpoczęcie porodu rozpoznaje się wtedy, kiedy czynność skurczowa macicy jest regularna i powoduje skracanie oraz rozwieranie się szyjki macicy. W większości przypadków poród rozpoczyna się właśnie przez wystąpienie regularnych skurczów. Czasami skurcze porodowe pojawiają się nagle, a czasami skurcze porodowe poprzedzone są skurczami przepowiadającymi. Wiele kobiet potrzebuje trochę czasu, aby stwierdzić czy akcja porodowa faktycznie się rozpoczęła, czy jeszcze nie. Jednym z domowych sposobów, który pomaga w stwierdzeniu czy występujące skurcze są tymi porodowymi, jest kąpiel lub prysznic. Kąpiel w ciepłej wodzie wycisza skurcze przepowiadające, nie wyciszy jednak skurczy porodowych. W przypadku skurczów porodowych, po wyjściu z wanny lub prysznica skurcze te mogą być nawet bardziej nasilone.

Czy czuć, jak robi się rozwarcie szyjki macicy? Część kobiet już od samego początku porodu doświadcza bólu, który jest dla nich bardzo mocny i intensywny. Istnieją również kobiety (jednak jest to mniejszość), dla których skurcze w początkowym okresie porodu nie są niczym specjalnym. Często bywają sytuacje, że kobiety podczas badania rozwarcia szyjki macicy są zaskoczone jego wynikiem – zarówno w jedną, jak i drugą stronę. Odczucia kobiet są różne i zależą nie tylko od indywidualnego progu bólowego, ale także od konkretnego porodu. Niektóre kobiety na rozwieranie się szyjki macicy reagują mdłościami i wymiotami. Mimo, że są to nieprzyjemne objawy – mdłości i wymioty w trakcie porodu zazwyczaj nas cieszą, ponieważ świadczą o tym, że szyjka macicy się rozwiera.

W mniejszości przypadków do rozpoczęcia się porodu dochodzi jak na filmach, czyli poprzez odejście wód płodowych. Do odejścia wód płodowych dochodzi najczęściej na granicy pierwszego i drugiego okresu porodu. Bywają jednak sytuacje, że pęcherz płodowy pęka jeszcze przed pojawieniem się skurczy. Sytuacja ta ma miejsce u około 10% kobiet ciężarnych. W takim przypadku, jeśli wszystko jest w porządku, to nic nie robimy, tylko czekamy aż pojawią się skurcze. Jeśli jednak płyn owodniowy jest koloru zielonego lub jeśli kobieta ciężarna jest nosicielką bakterii Streptococcus agalactiae (GBS +), to po odpłynięciu wód płodowych należy udać się do szpitala. Do szpitala należy udać się również wtedy, kiedy od odpłynięcia czystego płynu owodniowego mija kilka godzin, a skurcze jeszcze się nie rozpoczęły.