Czym jest karta ciąży?

Karta prowadzenia ciąży, książeczka ciąży, książeczka ciążowa czy też karta przebiegu ciąży to różne określenia na ten sam dokument, w którym zapisuje się informacje na temat naszego zdrowia oraz przebiegu ciąży. Książeczka ta zakładana jest na początku ciąży. W karcie ciąży podczas każdej wizyty położna lub lekarz odnotowują wyniki badań wykonywanych w poszczególnych tygodniach ciąży oraz inne ważne informacje.

Jak wygląda książeczka ciążowa?

Jak wygląda karta ciąży? Karta prowadzenia ciąży to tekturowa, składana książeczka, najczęściej w kolorze różowym lub niebieskim. Wzór karty prowadzenia ciąży podejrzeć można w Internecie, wpisując to hasło w wyszukiwarkę. Nie ma jednego, obowiązującego wzoru karty ciąży, zazwyczaj jednak wyglądają one podobnie.

Jakie informacje, badania i oznaczenia wpisywane są w kartę ciąży?

To, co musi się znajdować w karcie przebiegu ciąży określone jest w rozporządzeniu Ministra Zdrowia dotyczącym prowadzenia dokumentacji medycznej. Oprócz określonych w tym rozporządzeniu danych, karta ciąży zawierać może dodatkowe informacje.

Zgodnie z rozporządzeniem, karta przebiegu ciąży zawiera informacje na temat informacji o ogólnym stanie zdrowia, informacje o poradach ambulatoryjnych lub wizytach domowych oraz przede wszystkim informacje na temat ciąży.

Zazwyczaj na pierwszej stronie karty ciąży znajdują się podstawowe informacje, takie jak: imię, nazwisko, adres, pesel oraz telefon kontaktowy, a także pieczątka położnej lub lekarza sprawującego opiekę.

Jakie badania w ciąży są konieczne? Karta przebiegu ciąży posiada miejsce na wpisanie grupy krwi. Jednak uwaga - sam wpis grupy krwi w karcie ciąży nie jest wystarczający. Dokumentem, na podstawie którego można stwierdzić posiadanie danej grupy krwi jest oryginalny wynik grupy krwi z badania laboratoryjnego. Dlatego wynik grupy krwi również należy ze sobą nosić. Kobiety zazwyczaj przypinają wynik grupy krwi właśnie do swojej karty ciąży, aby wszystko było w jednym miejscu.

Karta prowadzenia ciąży zawiera również miejsce na wpisanie informacji dotyczących daty ostatniej miesiączki, przewidywanego terminu porodu czy daty pierwszych odczuwalnych ruchów płodu. Znajduje się również miejsce na wpisanie informacji dotyczących liczby poprzednich ciąż i porodów oraz stanu zdrowia urodzonych wcześniej dzieci.

Zapisać można również informacje na temat przebytych chorób, przyjmowanych leków i przebytych zabiegów operacyjnych. W karcie ciąży znaleźć się muszą również takie informacje: wynik pomiaru masy ciała przed ciążą lub w momencie jej rozpoznania oraz wynik pomiaru masy ciała podczas każdej wizyty, wzrost, czynniki ryzyka dla przebiegu ciąży lub porodu, data rozpoznania ciąży, czyli data pierwszej wizyty związanej z ciążą oraz wyniki badań diagnostycznych związanych z ciążą.

Oznaczenia w karcie ciąży

Wiele wyników badań wpisywanych jest do karty ciąży za pomocą skrótów. W karcie ciąży znaleźć się mogą poniższe oznaczenia:

  • OM – data ostatniej miesiączki
  • TP – termin porodu
  • FHR lub ASP – fetal heart rate, czyli akcja serca płodu
  • RR – ciśnienie tętnicze
  • BPD – wymiar dwuciemieniowy główki dziecka
  • CRL – długość ciemieniowo – siedzeniowy, czyli długość dziecka od czubka główki do kości ogonowej
  • HC – obwód główki
  • AC – obwód brzuszka
  • AFI – indeks płynu owodniowego
  • HBD – tydzień ciąży
  • VDRL, WR – badanie w kierunku kiły
  • RBC (E) – liczba czerwonych krwinek
  • Ht – hematokryt
  • Hb - stężenie hemoglobiny
  • WBC (L)– liczba białych krwinek
  • PLT – liczba płytek krwi
  • CW – ciężar właściwy moczu
  • B – obecność białka w moczu
  • E- obecność erytrocytów w moczu
  • L – obecność leukocytów w moczu
  • C (GLU) – obecność glukozy w moczu

Kto zakłada kartę ciąży?

Kartę ciąży zakłada osoba, która uprawniona jest do prowadzenia ciąży. W Polsce takimi osobami są położna oraz ginekolog. Położnych prowadzących ciążę w naszym kraju jest aktualnie niewiele, jednak te, które to robią – robią to bardzo dobrze. Położne prowadzą ciąże fizjologiczne, czyli takie o prawidłowym przebiegu. W trakcie ciąży prowadzonej przez położną, kobieta ciężarna 3 razy udaje się na kontrolę do lekarza ginekologa. W przypadku wystąpienia jakichś nieprawidłowości – kobieta również odsyłana jest do lekarza. Lekarz ginekolog prowadzić może ciąże zarówno fizjologiczne, jak i powikłane.

Prowadzenie ciąży przez położną obejmuje wykonywanie takich samych badań, jak w przypadku prowadzenia ciąży przez ginekologa. Wszystkie badania, które powinny być wykonywane w trakcie ciąży, opisane zostały w tym artykule: kalendarz badań w ciąży.

W którym tygodniu ciąży zakłada się kartę ciąży?

Kiedy zakłada się kartę ciąży? Książeczka ciąży zakładana jest podczas wizyty potwierdzającej ciążę. Zazwyczaj ma to miejsce mniej więcej w 6 – 8 tygodniu ciąży. W tym czasie największa grupa kobiet przychodzi na swoją pierwszą wizytę. Jednak, jeśli pierwsza wizyta odbywa się później, karta ciąży również będzie wtedy założona. Niemniej jednak pierwsza wizyta powinna się odbyć do 10 tygodnia ciąży.

Gdzie kupić kartę ciąży?

Gdzie kupić książeczkę ciążową? Kartę ciąży zakupić można na przykład przez Internet, jednak nie jest to konieczne, gdyż karta przebiegu ciąży zakładana jest oraz wydawana przez ginekologa lub położną w ramach wizyty.

Czy karta ciąży jest obowiązkowa?

Czy trzeba mieć kartę ciąży? Nie ma takiego przepisu, który mówiłby o tym, że każda kobieta ciężarna musi posiadać kartę ciąży. Jednak istnieje przepis, który mówi o tym, że osoba sprawująca opiekę nad kobietą ciężarną zobligowana jest do prowadzenia karty przebiegu ciąży.

Istnieje niewielki procent kobiet, które nie posiadają karty ciąży z prostego powodu –nie prowadzą ciąży ani u lekarza, ani u położnej i tym samym nie posiadają również karty ciąży. Kobiety, które znajdują się pod opieką ginekologa czy też położnej mają zakładaną kartę ciąży. Jeśli osoba prowadząca ciążę nie założyła karty ciąży, koniecznie upomnij się o nią na najbliższej wizycie. 

Karta ciąży bardzo usprawnia pracę personelu medycznego pracującego zarówno w szpitalu, jak i w ambulatorium. Wypełniona karta ciąży ułatwia pracę, gdyż pozwala na ocenę zapoznanie się z przebiegiem konkretnej ciąży w bardzo szybkim czasie. Dzięki karcie ciąży personel medyczny nie musi przeglądać wszystkich wyników badań oraz innych dokumentów, których w trakcie ciąży jest dosyć dużo. Dzięki temu dokumentowi procedury medyczne mogą być dzięki niej szybciej przeprowadzane.

Zachęca się do tego, aby kartę ciąży zawsze nosić przy sobie. Dzięki niej, w przypadku wystąpienia jakiejś nagłej sytuacji, będziemy posiadać ze sobą podstawowe informacje na temat naszego stanu zdrowia oraz przebiegu naszej ciąży. Dlatego mimo braku obowiązku posiadania karty ciąży, dokument ten warto posiadać i ze sobą nosić.

Kobieta w zaawansowanej ciąży podczas badania brzucha, a także karta ciąży krok po kroku
Karta ciąży krok po kroku, czyli informacje od położnej na temat jej założenia i prowadzenia

Co jeśli nie mam karty ciąży?

W przypadku na przykład zgubienia karty ciąży, należałoby udać się do osoby prowadzącej ciążę i poprosić o założenie jej duplikatu. Większość informacji do karty ciąży można wpisać z prowadzonej dokumentacji medycznej oraz z wyników przeprowadzonych wcześniej badań.

Jednak spokojnie, w przypadku zgubienia karty ciąży oraz na przykład nagłej konieczności udania się do szpitala, świadczenia medyczne są normalnie udzielane. Nie mniej jednak, w przypadku zgubienia karty ciąży powinno się skontaktować z osobą prowadzącą. 

Czy sama karta ciąży wystarczy do porodu?

Oprócz karty ciąży, do porodu powinno się zabrać ze sobą również dokumentację medyczną oraz wyniki wszystkich badań wykonanych w trakcie ciąży. Szczególnie ważne są:

  • Oryginalny wynik grupy krwi,
  • Wyniki badań USG,
  • Wynik badania HIV
  • Wynik badania GBS,
  • Wyniki morfologii oraz badania moczu z ostatniego miesiąca,
  • Wynik badania HBS,
  • Odczyn WR (badanie w kierunku kiły),
  • Wypisy ze szpitala (jeśli w trakcie obecnej ciąży miała miejsce hospitalizacja),
  • Inne istotne dla przebiegu ciąży wyniki badań,
  • Dokument tożsamości.

Listę potrzebnych dokumentów najlepiej sprawdzić również na stronie danego szpitala, w którym chcemy rodzić. Do przyjęcia do szpitala nie trzeba mieć skierowania. Jeśli chcesz wiedzieć więcej na temat wyprawki do szpitala, przeczytaj ten artykuł: wyprawka do szpitala.

Do czego uprawnia karta ciąży?

Karta ciąży jest dokumentem potwierdzającym, że jesteś w ciąży. Kobieta w okresie ciąży, niezależnie od tego czy jest ubezpieczona czy też, nie ma prawo do:

  • Korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej poza kolejnością,
  • Korzystania z usług farmaceutycznych poza kolejnością,
  • Świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej oraz leczenia szpitalnego,
  • Wsparcia psychologicznego,
  • Poradnictwa laktacyjnego.

Bycie w ciąży oprócz karty ciąży potwierdza również zaświadczenie od osoby prowadzącej ciążę lub zaświadczenie od lekarza pierwszego kontaktu.

Bibliografia:

  1. Iwanowicz – Palus G., Bień A.: Edukacja przeporodowa. PZWL Wydawnictwo Lekarskie. Warszawa 2020.
  2. https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/dbamy-o-mamy
ikona podziel się Przekaż dalej