Niska hemoglobina w ciąży – objawy, przyczyny, leczenie

Niedokrwistość, czyli anemia w ciąży

Anemia (niedokrwistość) jest stanem chorobowym, który charakteryzuje się obniżoną liczbą erytrocytów oraz pomniejszoną ilością hemoglobiny krążącej we krwi, odpowiedzialnych za prawidłowe utlenowanie tkanek w całym organizmie. Ciąża jest wyjątkowym czasem, kiedy twój organizm musi pracować za dwa, a więc wymaga szczególnego traktowania.

Czy widziałaś o tym, że w ciąży objętość krwi w organizmie zwiększa się nawet o 45%? Dodatkowo sama masa erytrocytów (krwinek czerwonych) wzrasta o około 20%. Taki nierównomierny wzrost może powodować spadek wartości tzw. hematokrytu, czyli procentowego obniżenia się ilości krwinek czerwonych w całej objętości krwi krążącej w organizmie.

Około 75% przypadków anemii w ciąży spowodowanych jest przez niedobór żelaza – nazywamy to niedokrwistością mikrocytową. Generalnie niska hemoglobina w ciąży występuje bardzo często, gdyż jest to jedna z konsekwencji zmian, jakie zachodzą w tym czasie. Rozpoznanie objawów, badanie oraz odpowiednie leczenie pozwolą uniknąć ci przykrych powikłań, a poznając temat lepiej, będziesz wiedziała, jak zapobiegać pojawieniu się anemii. Sprawdź także: Anemia w ciąży - przyczyny, leczenie, porady położnej.

Jaka hemoglobina w ciąży jest prawidłowa – normy hemoglobiny

Ze względu na występujący niski poziom hemoglobiny skorelowany z ciążą, Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników zaleca wykonywanie badania morfologii krwi w ciąży co miesiąc lub, maksymalnie, co dwa miesiące. Granice normy dla kobiety ciężarnej będą różnić się od podanych na wynikach, dlatego należy konsultować je ze swoim ginekologiem. Jeżeli chodzi o kontrolę wykładników anemii w ciąży, patrzymy przede wszystkim na ilość krwinek czerwonych (RBC, E) oraz hemoglobiny (HGB, HB).

Dla przeciętnej osoby norma erytrocytów (RBC) mieści się w przedziale 4,2–5,4 mln/mikrolitr, natomiast w ciąży jest ona obniżona do 3,5–4,5 mln/mikrolitr. W przypadku hemoglobiny (HB) norma dla kobiety wynosi 11,5–15,5 g/dl, a dla ciężarnej 11,5–13,5 g/dl. Jak widzisz, granice norm nachodzą na siebie, jednak nie interpretuj wyników samodzielnie. Pomimo tak małych różnic, każde odchylenie od normy musi być skonsultowane z lekarzem.

Jaka hemoglobina w ciąży – badania dodatkowe

Normy hemoglobiny już poznałaś, ale czy wiesz, że niedokrwistość w ciąży z niedoboru żelaza diagnozuje się już przy stężeniu hemoglobiny równym 11 g/dl? Obniżona hemoglobina wymusza do kontroli innych wskaźników z krwi, takich jak:

• MCV – określa średnią objętość krwinek czerwonych,
• Ferrytyna – wskazuje zapas żelaza w organizmie,
• Żelazo – jego stężenie w organizmie,
• TIBC – całkowita zdolność wiązania żelaza,
• Wysycenie transferryny żelazem.

W takim razie, ile powinno wynosić żelazo w ciąży? Norma dla kobiety zawiera się w przedziale 55–180 µg/dl, jednak stężenie ferrytyny w ciąży dopiero powyżej 70 µg/dl odzwierciedla prawidłowe ilości tego pierwiastka w organizmie.

Jaki poziom hemoglobiny jest niebezpieczny w ciąży?

Nie każdy stopień anemii oznacza zagrożenie dla ciebie i twojego maluszka, jednak musisz ustalić z lekarzem czy istniejącą niedokrwistość będziesz w stanie pokonać odpowiednią dietą i wystarczy uzupełnianie jej suplementami, czy będziesz potrzebowała specjalistycznych leków.

Dla kobiet w ciąży obowiązuje następująca klasyfikacja wartości hemoglobiny:

• brak niedokrwistości: ≥ 11,0 g/dl,
• łagodna niedokrwistość: 10,0–10,9 g/dl,
• umiarkowana niedokrwistość: 7,0–9,9 g/dl,
• ciężka niedokrwistość: < 7,0 g/dl.

W pierwszym trymestrze ciąży anemia podwyższa ryzyko poronienia lub nieprawidłowego zagnieżdżenia się jaja płodowego w macicy. W drugim trymestrze stawiamy na szali zdrowie i rozwój dziecka, gdyż niedokrwistość może prowadzić do uszkodzenia płodu, zahamowania wzrastania płodu i wielu nieprzyjemności z tym związanych.

W trzecim trymestrze wzrasta ryzyko porodu przedwczesnego, co w konsekwencji wiąże się z problemami dotyczącymi wcześniaków. Okołoporodowo mogą wystąpić zaburzenia skurczów macicy i obkurczania się jej po porodzie. Myślę, że istotną i pozytywną informacją jest ta, która mówi, że anemia u kobiety ciężarnej nie stanowi przeciwwskazania do pobrania krwi pępowinowej w czasie porodu.

Przyczyny i objawy anemii w ciąży

Najczęściej występującą anemią w ciąży jest ta, którą powoduje niedobór żelaza (około 75% przypadków). Ile powinno wynosić żelazo w ciąży podpowiedziałam ci powyżej, ale czy zdajesz sobie sprawę z tego, dlaczego dochodzi do niedoborów tego pierwiastka?

Przeciętny człowiek pokrywa zapotrzebowanie na żelazo dzięki codziennej diecie – szacuje się, że dieta zachodnia zawiera 15 mg żelaza przyjmowanego na dobę. W przewodzie pokarmowym zostaje wchłonięte zaledwie 10% zawartego w pożywieniu żelaza, więc nie ma szans, aby pokryć zwykłą dietą zapotrzebowanie kobiety ciężarnej:

• I trymestr: 1–2 mg na dobę,
• II trymestr: 4 mg na dobę,
• III trymestr: 6 mg na dobę.

Jak widzisz, szanse są znikome na pokrycie tego zapotrzebowania zwykłą dietą, ale dobrze dobrana i skomponowana dieta potrafi zdziałać cuda. Zaledwie 9% kobiet w pierwszym trymestrze boryka się z niedokrwistością, w drugim to około 14%. Najwięcej ciężarnych, bo aż 37% dotyka anemia w trzecim trymestrze.

Objawy niedoboru żelaza możesz wychwycić sama, obserwując swój organizm. Drażliwość, słaba koncentracja, zmęczenie, spadek aktywności – są to objawy niedoboru żelaza, ale możliwe, że bez niedokrwistości. Idealny moment na interwencję i uzupełnianie swoje diety.

Niedokrwistość daje o sobie znać następującymi objawami:

• słaba tolerancja wysiłku,
• duszność wysiłkowa,
• bóle głowy,
• kołatanie serca, podwyższone tętno,
• problemy z przełykaniem pokarmu,
• bladość powłok skórnych,
• czerwony i wygładzony język,
• wypadanie i rozdwajanie się włosów,
• zajady,
• łyżeczkowate paznokcie.

Jeżeli zaobserwowałaś u siebie powyższe objawy, koniecznie udaj się do swojego lekarza prowadzącego ciąże, gdyż konieczne będzie wprowadzenie farmakoterapii.