Nocne skurcze łydek w ciąży – przyczyny. Jak sobie z nimi radzić?

Opublikowano: 01.12.2023Autor: Paulina AmbroziakDrukujUdostępnij

Co powoduje skurcze łydek w nocy?

Jeżeli jest to jakieś pocieszenie, to pojawiający się ból łydek czy bolesne skurcze, zwłaszcza w nocy, dotykają wiele kobiet w okresie ciąży, nie zmagasz się z tym sama. W ciągu tych 9 miesięcy dochodzi do wielu zmian w twoim organizmie, co może się czasem wiązać z codziennymi niedogodnościami.

Całe twoje ciało musi się przystosować do obecności i wzrostu nowego, małego lokatora, w tym także układ krążenia. Poza zwiększeniem się ilości krwi w organizmie i zmianami w parametrach ciśnienia, zmienia się również sam przepływ krwi, zwłaszcza w kończynach dolnych. Spowolnienie i predyspozycja do zastoju krwi w nogach spowodowana jest powiększającą się macicą, która uciska na żyły obecne w miednicy oraz żyłę główną dolną, która „zbiera” krew z dolnych części ciała i uchodzi bezpośrednio do prawego przedsionka serca.

Zapewne wiele razy słyszałaś od położnej albo ginekologa, aby kłaść się na lewym boku podczas odpoczynku lub badania KTG. Tylko w takim ułożeniu nie dochodzi do ucisku żyły głównej. Staramy się w ten sposób uniknąć konsekwencji pod postacią obrzęków, żylaków, zakrzepicy czy właśnie skurczów łydek. Dlatego też, siedzący lub leżący tryb życia absolutnie nie sprzyja kobietom w ciąży.

Wraz ze wzrostem macicy i powiększaniem się brzuszka ciążowego dochodzi również do przekrzywienia się kręgosłupa, co może skutkować uciskiem nerwów i efekcie końcowym – powodować bolesne skurcze łydek.

Inne przyczyny powodujące skurcze łydek w ciąży, to:

• brak odpowiedniej diety, skutkujący niedoborem magnezu i potasu,
• cukrzyca ciążowa,
• nadwaga i otyłość,
• odwodnienie spowodowane lekami moczopędnymi czy przeczyszczającymi,
• brak lub zbyt wysoka aktywność fizyczna.

Czy i kiedy skurcze w ciąży są niebezpieczne?

Bolesne skurcze mięśni w czasie ciąży są nie do uniknięcia – prędzej czy później maluszek musi przecież przyjść na świat! Mowa tu oczywiście o skurczach mięśnia macicy, które mogą dawać sygnał o przygotowywaniu twojego ciała do porodu.

Skurcze przepowiadające potrafią narobić niemałego zamieszania, niejedna z was pomyli je na pewno ze skurczami porodowymi – nie ma w tym nic dziwnego i absolutnie nie ma się czego wstydzić. Pamiętaj, że w każdej niepokojącej cię sytuacji możesz śmiało udać się na konsultacje do lekarza lub położnej. Chciałabym tylko zwrócić twoją uwagę na sytuację, kiedy sprawy mogą się skomplikować i niezbędna będzie szybka interwencja.

Jeżeli w trakcie skurczów mięśnia macicy odczuwasz dodatkowo silny ból brzucha, czujesz, że pojawianie się ich ma wpływ na ruchy twojego maluszka lub pojawiło się krwawienie z dróg rodnych – nie zwlekaj. Udaj się do swojego lekarza prowadzącego ciążę albo bezpośrednio do szpitala z oddziałem położniczym. Badania pokażą, czy mamy do czynienia z sytuacją wymagającą interwencji, czy po obserwacji stwierdzimy o dobrostanie twoim i twojego maluszka i będziesz mogła spokojnie wrócić do domu.

Dzisiaj jednak naszym tematem jest drętwienie łydek w ciąży i ich bolesne skurcze. Znasz już możliwe przyczyny powstawania skurczów łydek, nad którymi możesz zapanować i zniwelować bolesne skurcze. Sytuacja wymaga szerszej diagnozy, kiedy wprowadzone prozdrowotne zmiany nie przynoszą efektów i wciąż dokuczają ci bolesne skurcze mięśni łydek. W takiej sytuacji twój lekarz ginekolog musi skierować cię na badania, które wykluczą lub potwierdzą istnienie poważniejszego schorzenia.

Jak radzić sobie ze skurczami łydek w ciąży?

Nie zdziwi cię pewnie informacja, iż profilaktyka opiera się na prawidłowej diecie oraz aktywności fizycznej. Pamiętaj o starej dobrej maksymie: zawsze lepiej zapobiegać niż leczyć. Chciałabym, abyś stosowała się do zaleceń jak najlepiej potrafisz, co na bolące łydki zadziała kojąco lub w ogóle zapobiegnie problemom.

Rozpoczniemy od aktywności fizycznej, która powinna być obecna w twoim życiu jeszcze przed ciążą i trwać dalej po porodzie. Mamy tak wspaniałe czasy, że już wszędzie dookoła nas mówi się i edukuje na temat zdrowotnego wpływu ruchu na nasz organizm. Na pewno sama napotkałaś się już wielokrotnie na różne osoby, które zawodowo zajmują się trenowaniem indywidualnym, ale także tworzą treningi dla nas wszystkich online. Mamy wręcz nieskończone możliwości wyboru ćwiczeń.

Dbanie o siebie w ciąży różni się trochę od tego, co nasz organizm jest w stanie zrobić w tym okresie. Jeżeli jesteś osobą, która uprawiała jakiś sport od dawna – masz już o niebo łatwiejszą sytuację. Twoja systematyczność i rutyna sportowa tylko ułatwiają zachowanie odpowiedniego ruchu w ciąży i przyczynią się do szybkiego powrotu do formy po porodzie.

Jeżeli jednak prowadzisz siedzący tryb życia, to właśnie teraz przyszedł najlepszy czas na zmiany. W miarę mijających miesięcy ciąży, twój brzuch będzie się powiększał i zacznie sprawiać niemałe problemy. Jeśli zaczniesz dbać o swoje ciało już na początku, to w 8 miesiącu ciąży nie będzie ci straszne dźwiganie, dużego już, maluszka w brzuchu, a twoje ciało będzie przygotowane na czekające je wyzwania. Sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły na temat dolegliwości w ciąży.

Jakie wykonywać ćwiczenia na skurcze łydek w ciąży?

Ćwiczenia na skurcze łydek nie mogą być zbyt wymagające. Rozpocznij od codziennych, półgodzinnych spacerów, zrezygnuj z przemieszczania się wszędzie autem. Taka forma aktywności nie wymaga od ciebie żadnego dodatkowego sprzętu ani wkładu pieniężnego, więc możesz wędrować gdziekolwiek jesteś i dokądkolwiek chcesz.

Kobietom w ciąży poleca się bardzo uczęszczanie na basen. Woda wyśmienicie wpływa na nasze stawy i kręgosłup – bardzo przydatne w ciąży, kiedy to właśnie te części ciała są najbardziej obciążone. Odpowiednie ćwiczenia w wodzie korzystnie wpływają na krążenie krwi w organizmie, zwłaszcza w nogach, a przy okazji rozciągają mięśnie i zwiększają ruchomość w stawach. Korzystanie z takiej formy aktywności fizycznej ma dodatkową korzyść – możesz nauczyć się prawidłowego oddychania przeponowego, które jest niezbędne przy porodzie drogami i siłami natury.

Kolejnym wspaniałym ćwiczeniem jest jazda na rowerze stacjonarnym. Dlaczego nie na zwykłym rowerze? Ponieważ grozi to upadkiem i zrobieniem krzywdy sobie lub uszkodzeniem płodu i łożyska. Rower stacjonarny jest stabilny i działa na ciało dokładnie tak samo (no może, nie ma tego wiatru we włosach, ale chyba z tym możesz się na chwilę pogodzić, prawda?). Jazda na rowerze poprawia przepływ krwi w nogach, niweluje ból łydki z tyłu i silne skurcze łydek w ciąży, redukuje obrzęki, a co w tym wszystkim jest najlepsze – nie obciąża kolan. Wg badań, aktywowanie mięśni dna miednicy w czasie treningów na rowerze jest dobrą profilaktyką wysiłkowego nietrzymania moczu, który może pojawić się po porodzie, zwłaszcza fizjologicznym. Czy już udało mi się przekonać cię do rowerowego treningu?

Na własnej skórze przetestowałam i bardzo polecam zajęcia jogi. Bardzo dużo joginek i joginów prowadzi zajęcia dedykowane kobietom w ciąży. Taki rodzaj ćwiczeń pomaga zachować pełną ruchomość wszystkich stawów, poprawia przepływ krwi w całym organizmie, sprawia, że twoje ciało staje się bardziej gibkie, mięśnie rozciągnięte i silniejsze, a ponad to wpływa na znaczne obniżenie stresu, koi nerwy i pomaga się zrelaksować.

Każdy rodzaj aktywności fizycznej jest dobry. Skonsultuj się ze swoim lekarzem prowadzącym i po otrzymaniu zielonego światła, spróbuj różnych możliwości i wybierz tą, która najbardziej ci odpowiada. Po jakimś czasie sama będziesz wiedziała, jak sobie radzić z dolegliwościami. Pamiętaj tylko, aby nie przesilać organizmu, ciąża to nie jest moment na gubienie zbędnych kilogramów, czy budowanie mięśni.

Dieta na skurcze łydek w ciąży

Już od dawna wiadomo, iż nie ma czegoś takiego jak dieta ciężarnej czy mamy karmiącej. Możesz jeść to, na co masz ochotę, z zachowaniem odpowiedniej ilości substancji odżywczych w posiłkach. Otyłość, cukrzyca i niedostateczne dostarczanie organizmowi mikro- i makroelementów to przyczyny wielu zaburzeń, między innymi skurczów łydek.

Ciąża nierozerwalnie wiąże się z przyrostem masy ciała, który doprowadza do stanu hiperinsulinemii, czyli sytuacji, kiedy uczucie głodu jest znacznie wyższe niż dotychczas. Więcej jesz, mniej się ruszasz i katastrofa gotowa.

Mówi się, że w ciąży kobieta je za dwóch i jest to prawda. Musisz dostarczać organizmowi więcej składników odżywczych, gdyż twój maluszek też musi być dobrze odżywiony, aby prawidłowo rosnąć. Jednak, jedzenie za dwóch nie oznacza powiększania swoich porcji dwukrotnie, tylko skupienie się na tym co znajduje się na twoim talerzu i czy twój posiłek zawiera wszystko to, co potrzebujesz ty i twoje dziecko.

Poniżej przedstawiam ci niezbędne składniki twojej diety:

• tłuszcze (z przewagą nienasyconych kwasów tłuszczowych) – oleje roślinne, oliwa z oliwek, ryby morskie, nasiona słonecznika, orzechy,
• białko (nie powinno przekraczać 25% dziennego zapotrzebowania) – ryby, mięso, jaja, produkty mleczne, fasola, groch, bób,
• węglowodany (przede wszystkim węglowodany złożone) – mąki pełnoziarniste, płatki owsiane, makarony, pieczywo, kasze, ryż, ziemniaki, owoce,
• witaminy – A, D, E, K, B6, C, kwas foliowy.

W ciąży zmienia się również zapotrzebowanie na konkretne substancje mineralne, takie jak: żelazo, wapń, magnez, potas i cynk. To właśnie magnez, a raczej jego niedobór, powoduje drętwienie łydek w ciąży czy silne, nocne skurcze łydek.

Magnez na skurcze łydek

W obecnych czasach mamy dostęp do wielu posiłków, które są źródłem magnezu (ryby, orzechy, szpinak itd.), jednak nie zawsze jego ilość, dostarczana podczas jedzenia, jest wystarczająca. Musisz zwrócić szczególną uwagę na ten pierwiastek, gdyż jego niedobór nie tylko powoduje skurcze łydek w ciąży, ale również wiąże się z powstawaniem takich chorób, jak miażdżyca, choroba wieńcowa czy nowotwory.

Kobieta na co dzień powinna dostarczać swojemu organizmowi około 280 mg magnezu, a ciężarna potrzebuje go jeszcze o 40 mg więcej. Codzienna dieta, która zawiera fosfor, wapń i tłuszcze (one obniżają wchłanianie tego pierwiastka), nie jest w stanie zapewnić ci odpowiedniej podaży magnezu.

Skonsultuj się ze swoim lekarzem ginekologiem na temat suplementacji, co jeść, co brać na skurcze, jaki magnez wybrać w aptece. Jest wiele dostępnych na rynku produktów, które są bezpieczne dla kobiet w ciąży i posiadają odpowiednią ilość tego pierwiastka, a dodatkowo mogą zawierać jeszcze witaminę B6 czy potas, które również niwelują bolesne skurcze łydek w dzień czy w nocy.

Co na ból łydek w ciąży?

Na koniec, mam dla ciebie jeszcze parę wskazówek, które podpowiedzą ci co robić i pomogą w walce ze skurczami łydek:

• pamiętaj o nawadnianiu organizmu – w ciąży należy wpijać 2-2,5l płynów,
• ogranicz spożywanie kawy – zbyt duża jej ilość wypłukuje magnez z organizmu,
• stosuj wieczorne, ciepłe kąpiele w wannie,
• znajdź zajęcie, które cię odstresowuje – napięcie emocjonalne wiąże się z napięciem całego ciała,
• ubieraj wygodne, luźne spodnie i nie zakładaj zbyt ciasnych butów,
• odpoczywaj na lewym boku, z poduszką między nogami.

Znajdź najlepsze wyjście dla siebie i usuń ze swojej codzienności przyczyny bolących łydek. Będę trzymać za ciebie mocno kciuki.

Bibliografia:

1. G. H. Bręborowicz, Położnictwo, tom 1, wydanie III, red. naukowa G.H. Bręborowicz, K. Czajkowski, Warszawa 2020.
2. M. Gablankowska, S. Radziszewska, Aktywność fizyczna kobiet w ciąży, w trakcie porodu oraz połogu, Sztuka Leczenia, 2019; nr 1, str. 59-64.
3. B. Bancerz, M. Duś-Żuchowska, W. Cichy, H. Matusiewicz, Wpływ magnezu na zdrowie człowieka, Przegląd Gastroenterologiczny, 2012, 7 (6): 359-366.
4. N. Fuerst, K. Adamczewska, Znaczenie aktywności fizycznej i zalecane formy ćwiczeń ruchowych u kobiet w ciąży, Kultura Fizyczna, 2017, XVI, nr 3, str. 139-151.
5. R. Muchacka, M. Kukla, Odżywianie kobiet w czasie ciąży, Prace Naukowe WSZiP, 2017, nr 42, str. 61-73.
6. https://www.medme.pl/artykuly/skurcze-lydek-w-ciazy-przyczyny-co-stosowac-i-jesc,87336.html, dostęp: 20.06.2023.