Śluz a pierwsze objawy ciąży - na co zwrócić uwagę? Położna doradza

Śluz

Czym właściwie jest śluz? Śluz szyjkowy to wydzielina, która tworzona jest przez gruczoły szyjki macicy. Składa się przede wszystkim z wody, a także z lipidów, węglowodanów oraz białek. Produkcja śluzu stymulowana jest poprzez estrogeny, których stężenie zmienia się w trakcie cyklu miesiączkowego, a także w trakcie ciąży. Rolą śluzu jest nawilżenie błon śluzowych dróg rodnych, oczyszczanie oraz ochrona przed przedostawaniem się patogenów do górnego odcinka narządów rodnych (śluz w swoim składzie posiada substancje, które działają przeciwko bakteriom, wirusom i innym patogenom). Rolą śluzu szyjkowego jest również wspomaganie plemników w przedostawaniu się do komórki jajowej podczas dni płodnych.

Trudno jednoznacznie określić jaki śluz zwiastuje ciążę. Ze względu na wzrost stężenia hormonów płciowych w czasie ciąży oraz zwiększony przepływ krwi przez narządy rodne, śluz może stać się bardziej obfity, jednak nie u wszystkich kobiet tak się dzieje. Jednym z pierwszych objawów ciąży jest pojawienie się plamienia implantacyjnego. Ale znowu – nie u każdej kobiety plamienie to występuje. Różnice pomiędzy śluzem występującym przed miesiączką, a po zapłodnieniu mogą być bardzo subtelne. Dlatego zmiany w śluzie szyjkowym nie są wiarygodnym wskaźnikiem ciąży – aby sprawdzić, czy jesteśmy w ciąży lepiej w pierwszej kolejności wykonać test ciążowy.

Zwiększona ilość śluzu – czy zawsze jest oznaką ciąży?

Śluz produkowany jest przez komórki szyjki macicy. W trakcie ciąży stężenie estrogenów wzrasta oraz dochodzi do zwiększania przepływu krwi przez narządy rodne. Z tego względu śluzu może być zauważalnie więcej. Jednak zwiększona ilość śluzu nie jest równoznaczna z tym, że jesteśmy w ciąży. Istnieją również inne sytuacje, kiedy śluzu może pojawić się więcej. Jedną z nich jest ektopia szyjki macicy. Szyjka macicy zbudowana jest z dwóch rodzajów nabłonka. Kanał szyjki macicy zbudowany jest z nabłonka gruczołowego, natomiast zewnętrzna część szyjki (tarcza szyjki macicy) pokryta jest nabłonkiem płaskim. Między tymi dwoma rodzajami nabłonków istnieje granica. O ektopii mówimy wtedy, kiedy nabłonek z szyjki macicy przemieszcza się na zewnętrzną część - tarczę szyjki macicy. Czyli wtedy, kiedy granica pomiędzy dwoma nabłonkami jest przesunięta. Zjawisko to dotyczy około 30 % kobiet. Ektopię zazwyczaj przypadkowo wykrywa się podczas badania ginekologicznego. Ektopię szyjki macicy uznaje się za stan prawidłowy i jeśli nie jest przyczyną krwawień, infekcji intymnych oraz wynik cytologii jest prawidłowy, to nic z nią nie robimy. Objawem ektopii może być właśnie zwiększona wydzielina z pochwy. Dlatego pojawienie się zwiększonej wydzieliny z pochwy nie jest równoznaczne z zajściem w ciążę, ponieważ taki śluz pojawić się może także w innych okolicznościach.

Wygląd śluzu

Wygląd śluzu po zapłodnieniu może ulec zmianie. Jednak, aby zmianę tę można było zauważyć, warto wcześniej rozpocząć jego obserwację. Wygląd śluzu zmienia się w trakcie cyklu miesiączkowego, ale zmienić się może również wtedy, kiedy nasz układ płciowy zmaga się z jakąś infekcją. Prawidłowy śluz jest bezwonny lub (zazwyczaj) posiada delikatny zapach. Ilość śluzu różni się w zależności od fazy cyklu miesiączkowego. Kolor śluzu zmienia się od przeźroczystego po biały, mleczny, kremowy lub jasnożółty. Zmiana koloru śluzu na inny niż wymienione, pojawienie się brzydkiego zapachu oraz pojawienie się nieprzyjemnych objawów takich jak: świąd, pieczenie czy wysypka zazwyczaj są objawem infekcji lub alergii. Obserwacja śluzu jest bardzo przydatna, ponieważ przyczynia się do lepszego poznania własnego organizmu, własnej płodności oraz umożliwia szybkie wychwycenie ewentualnych nieprawidłowości. Dodatkowym parametrem, który możemy obserwować w trakcie cyklu miesiączkowego razem z obserwacją śluzu jest położenie, konsystencja oraz rozwarcie szyjki macicy. Po zakończonej miesiączce szyjka macicy jest nisko położona, twarda oraz zamknięta. Wraz ze zbliżającą się owulacją szyjka macicy unosi się, robi się miękka oraz otwarta.

Jak już wiemy – za produkcje śluzu odpowiedzialne są estrogeny, których stężenie zmienia się w trakcie trwania cyklu miesiączkowego oraz w trakcie ciąży. Cykl miesiączkowy rozpoczyna miesiączka. Pod koniec trwania miesiączki krew może mieszać się ze śluzem, w związku z czym normalnym jest pojawienie się brązowego lub różowego śluzu. Taka sytuacja może mieć również miejsce tuż przed rozpoczęciem się menstruacji. Wydzielina podbarwiona krwią pojawić się może również w okolicy owulacji, a także w połogu. Po zakończeniu miesiączki ilość produkowanego śluzu jest dosyć mała. Czasami wydawać się może, że śluzu tego nie ma wcale. Część kobiet odczuwać może w tym czasie suchość w pochwie. Po kilku dniach ilość śluzu zaczyna się zwiększać, jednak śluz ten jest w dalszym ciągu niepłodny – lepki, gęsty, kleisty oraz nierozciągliwy. Jego kolor to zazwyczaj biały lub jasnożółty. Wraz z kolejnymi dniami śluz będzie stawał się coraz to bardziej kremowy i mniej lepki. Wraz ze zbliżającą się owulacją stężenie estrogenów w naszym organizmie będzie rosło, a śluz będzie przeźroczysty oraz wodnisty. W tym czasie zamiast suchości, odczuwać będziemy, że jest dosyć mokro. W okresie owulacji śluz przypomina wyglądem oraz swoją konsystencją białko jaja kurzego. Jest bardzo elastyczny i rozciągliwy. Jeśli nabierzemy go na nasze palce i spróbujemy go rozciągnąć, to okaże się, że jest rozciągliwy nawet na kilka centymetrów. Taki śluz jest śluzem płodnym. Pomaga on w przemieszczaniu się plemników. Po owulacji śluz będzie znowu będzie stawał się mętny, a jego kolor z przeźroczystego powróci do białego, kremowego lub jasnożółtego.

Jak wygląda śluz na początku ciąży? Jeśli dojdzie do zapłodnienia, to ilość śluzu może być zwiększona i możemy poczuć, że jest nam bardziej mokro niż zwykle. Powinien to być jednak biały śluz, kremowy, mleczny lub jasnożółty. W czasie ciąży śluz ma dodatkową funkcję jaką jest ochrona przed wtargnięciem patogenów do jamy macicy, w której znajduje się płód. Dlatego w czasie ciąży szyjkę macicy zamyka czop śluzowy. Czop śluzowy zapewnia ochronę przez cały okres ciąży i wraz ze zbliżającym się porodem dochodzi do jego odejścia.

Dodatkowo, jeśli doszło do zapłodnienia, to po kilku lub kilkunastu dniach pojawić się może plamienie. Plamienie to pojawienie się wydzieliny z domieszką krwi. Wydzielina ta może przyjmować kolor od jasnoróżowego po ciemnobrązowy. Plamieniem nazywamy również pojawienie się wydzieliny zawierającej nitki krwi. Plamienie, które pojawia się kilka - kilkanaście dni po zapłodnieniu nazywamy plamieniem implantacyjnym. Występuje ono u około 30% kobiet ciężarnych i świadczy o zagnieżdżaniu się zarodka w jamie macicy. Implantacja zarodka polega na przyczepieniu się zarodka do błony śluzowej macicy. W związku z tym, że błona śluzowa macicy jest mocno przekrwiona i rozpulchniona, podczas zagnieżdżania się zarodka może dojść do niewielkiego pęknięcia naczynia krwionośnego. To właśnie stąd pojawić się może plamienie, które nazwane jest plamieniem implantacyjnym. Plamienie to jest prawidłowym, normalnym objawem wczesnej ciąży, nie powinno być powodem do niepokoju i może trwać od kilku godzin do 3 dni. Czasami jest bardzo delikatne i ledwo zauważalne przez kobietę. Czasami bywa tak, że kobiety, które nie wiedzą, że są w ciąży, mylą plamienie implantacyjne ze skąpą miesiączką. Dzieje się tak dlatego, że okres plamienia implantacyjnego przypadać może na termin spodziewanej miesiączki. Sprawdź także ten artykuł: Śluz w ciąży - po zapłodnieniu i w trakcie ciąży.

Oznaki ciąży

Sama zmiana w wyglądzie śluzu szyjkowego może być bardzo subtelna, jednak istnieją inne oznaki ciąży, które są zdecydowanie bardziej zauważalne przez kobiety. Pierwsze objawy ciąży to zazwyczaj senność oraz zmęczenie. Pojawić się może również rozdrażnienie lub wahania nastroju. Objawy te spowodowane są wzrostem stężenia progesteronu. Wczesne objawy ciąży to przede wszystkim brak miesiączki, pojawić się może również delikatny ból brzucha. Po zapłodnieniu nie będzie dochodzić do złuszczania się błony śluzowej macicy i jej wydalenia w postaci miesiączki. Zamiast złuszczania się, błona śluzowa będzie stawać się jeszcze bardziej ukrwiona i odżywiona po to, aby być jak najlepszym miejscem do zagnieżdżenia się zarodka. Mdłości oraz wymioty to również często pojawiające się początkowe objawy ciąży.