Umowa na czas określony a ciąża – wszystko, co musisz wiedzieć
Zmiana pracy dla kobiet, które planują założenie lub powiększenie rodziny, to duży stres. Przecież zazwyczaj na początku nie dostaje się umowy na czas nieokreślony. Co jeśli zajdę w ciążę na umowie na czas określony? A co gdy umowa kończy się przed porodem? Czy można nie przedłużyć umowy w ciąży? I przede wszystkim: czy trzeba powiedzieć o ciąży przed podpisaniem umowy lub o jej ewentualnym zaplanowaniu? Jeśli w twojej głowie kotłują się takie pytania, zapraszamy! Rozwiejemy wszystkie wątpliwości!
Z tego artykułu dowiesz się:
- Umowa na czas określony a ciąża
- Umowa terminowa a ciąża – przedłużenie umowy
- Umowa wygasa w trakcie ciąży – co z macierzyńskim?
- Kiedy poinformować pracodawcę o ciąży – umowa na czas określony
- Urlop macierzyński a umowa na czas określony – kontrole ZUS
- Czy można zwolnić kobietę w ciąży przed 3 miesiącem, czyli kiedy umowa nie będzie przedłużona
Umowa na czas określony a ciąża
Kodeks Pracy przewiduje bardzo wiele różnych sytuacji, w której mogą znaleźć się pracownicy. Jedną z nich jest właśnie to, jak wygląda urlop macierzyński a umowa o pracę na czas określony czy w ogóle umowa terminowa a ciąża.
Jak wskazuje prawo pracy, umowa zawarta na czas określony, może ulec obowiązkowemu przedłużeniu do dnia porodu. Oznacza to, że nie musisz się martwić, że jeśli umowa wygasa w trakcie ciąży, ty pozostaniesz bez pracy. Kobiety w ciąży są ustawowo chronione przez prawo przed zwolnieniem. Wygaśnięcie umowy w ciąży nie oznacza, że nie będziesz miała pracy i żadnych świadczeń. Jest jednak kilka warunków, które mogą sprawić, że przedłużenie umowy nie nastąpi.
Umowa terminowa a ciąża – przedłużenie umowy
Umowa o pracę na czas określony a ciąża to poważne zagadnienie. Wiele kobiet się martwi, że pozostaną w ciąży i po urodzeniu dziecka bez środków do życia. Na szczęście tak nie jest. Jeśli umowa o pracę jest zawarta na czas określony i przekracza jeden miesiąc, jej przedłużenie w czasie ciąży jest obowiązkowe. Kodeks Pracy wskazuje jednak, że wygaśnięcie umowy musi być po 3 miesiącu ciąży. Wcześniej nie ma obowiązku przedłużenia umowy. Jeśli umowa wygada w trakcie ciąży, zostaje automatycznie przedłużona z datą do dnia porodu.
Prawo pracy nie definiuje co oznacza 3 miesiąc ciąży. W praktyce nie bierze się jednak pod uwagę 91 czy 92 dni, a 4 tygodnie, czyli tak jak określa się miesiące ciąży. Jest to wyliczane na podstawie zaświadczenia lekarskiego od lekarza ginekologa prowadzącego ciążę. Wylicza on wiek ciąży na podstawie daty ostatniej miesiączki i taka data wpisana zostaje w książeczkę ciąży.
W czasie przedłużonej umowy do dnia porodu, pracodawca nie może odmówić ciężarnej wykonywania pracy. Musi znaleźć dla niej obowiązki. Kobieta ma także prawo normalnie iść na zwolnienie lekarskie ciążowe, korzystać z urlopu i tak dalej. Zwolnienie lekarskie także jest standardowo płatne – do 33 dni zwolnienia płaci pracodawca, potem ZUS, chyba że firma jest większa ni 20 osób. Można także wykorzystać przysługujące 6 tygodni urlopu macierzyńskiego przed porodem. Sprawdź także ten artykuł na temat umowy na zastępstwo a ciąży.
Umowa wygasa w trakcie ciąży – co z macierzyńskim?
Obojętnie czy jest to pierwsza, czy druga umowa na czas określony, zostaje ona przedłużona do dnia porodu. Nie oznacza to jednak, że kobieta z nowonarodzonym dzieckiem pozostaje bez środków do życia. W takim wypadku oczywiście dostaje ona świadczenie macierzyńskie. Pracodawca nie opłaca go jednak, robi to ZUS, tak jak zwolnienie lekarskie.
Urlop macierzyński może w Polsce trwać aż do 52 tygodni, jeśli przedłuży się podstawowe 20 tygodni o urlop rodzicielski. W tym czasie kobieta może pobierać świadczenie macierzyńskie z ZUS-u, którego wysokość jest wyliczana na podstawie średniej w czasie pracy. Normalnie byłoby to 12 miesięcy, ale w przypadku umowy na czas określony jest to czas trwania tej umowy przed porodem. Jeśli zdecydujesz się na zostanie z dzieckiem przez 52 tygodnie, możesz otrzymywać 80% tej kwoty.
Kiedy poinformować pracodawcę o ciąży – umowa na czas określony
Poinformowanie pracodawcy o tym, że kobieta jest w ciąży, to kolejne zagadnienie, które spędza mamom sen z powiek. Obowiązujące przepisy nie określają, kiedy poinformować pracodawcę o ciąży. Obowiązek ten ma pracownica, ale to do niej zależy, kiedy to zrobić. Na dodatek kobieta ciężarna może liczyć na pewne przywileje w pracy i w niektórych zawodach trzeba poinformować o tym jak najwcześniej, ponieważ w czasie ciąży niektórych rzeczy po prostu nie można robić, na przykład pracować z niektórymi odczynnikami czy aparatami emitującymi nawet minimalne promieniowanie.
Jednak w przypadku umowy na czas określony lepiej poczekać do momentu, aż będziesz chroniona prawnie przed zwolnieniem. Jest to okres 3 miesięcy liczony według daty wyliczonej przez lekarza ginekologa. Przed tym momentem kobieta może zostać zwolniona, później już nie i umowa musi być przedłużona. Warto mieć to na względzie. Moment 3 miesięcy czy 12 tygodni, czyli I trymestru to jest ten moment, kiedy ryzyko poronienia gwałtownie maleje, więc większość rodziców wybiera właśnie go, by poinformować otoczenie o wielkich zmianach w swoim życiu. Jeśli masz taką możliwość, poczekaj do tego momentu. Jeśli jednak nie zdecydujesz się na rozmowę z pracodawcą, a ciąża nie jest widoczna, nie jest on zobowiązany do przedłużenia ci umowy.
Urlop macierzyński a umowa na czas określony – kontrole ZUS
W przypadku, kiedy kobieta zmienia pracę w ciąży lub zachodzi w nią tuż po podpisaniu pierwszej, terminowej umowy, zdarza się, że ZUS wszczyna kontrolę i postępowanie. Dla ZUS-u może to wyglądać jak próba wyłudzenia świadczenia macierzyńskiego, a wcześniej chorobowego. Jednak nie ma się czym przejmować.
Początkowo ZUS wysyła tylko kwestionariusz z pytaniami o rekrutację, wynagrodzenie i obowiązki, który wypełnia zarówno ciężarna, jak i pracodawca. Jeśli macie dowód na to, że świadczyłaś pracę, prawdopodobnie na tym będzie koniec, kontrola zakończy się pomyślnie i otrzymasz swoje pieniądze, chociaż może się zdarzyć, że przez kontrolę trzeba będzie trochę poczekać. Kontrola prowadzona przez ZUS jest teraz standardem, dlatego trzeba uzbroić się w cierpliwość i poczekać.
Czy można zwolnić kobietę w ciąży przed 3 miesiącem, czyli kiedy umowa nie będzie przedłużona
Polskie prawo pracy chroni kobiety w ciąży, jednak warto wiedzieć, że na pracownicy także ciążą obowiązki i może się zdarzyć, że nawet w czasie oczekiwania na dziecko może zostać zwolniona lub jej umowa nie będzie przedłużona. Jest to kilka skrajnych sytuacji, na przykład zwolnienie dyscyplinarne w związku z nieprzychodzeniem do pracy bez poinformowania pracodawcy czy pojawienie się w pracy pod wpływem środków odurzających.
Umowa nie musi zostać przedłużona, jeśli trwała krócej niż miesiąc lub kończyła się przed upływem 3 miesiąca ciąży. Jest to bardzo istotne, ponieważ w takiej sytuacji możesz zostać bez pracy i bez prawa do świadczenia macierzyńskiego. Dla świeżo upieczonych mam, które nie mają takie prawa zostało wprowadzone tak zwane kosiniakowe – świadczenie o wysokości 1000 zł wypłacane przez rok po urodzeniu dziecka.
Bibliografia:
- https://mamopracuj.pl/jak-i-kiedy-poinformowac-pracodawce-o-ciazy/?psafe_param=1&gad_source=1&gclid=CjwKCAiAvJarBhA1EiwAGgZl0F8ZDULomXvHggBZXs8m6LjPDzkxlQjjaA_-suWgLy3FMRi6nIVVqBoCHVIQAvD_BwE dostęp z 27.11.2023
- https://mamopracuj.pl/jestem-w-ciazy-czy-pracodawca-przedluzy-mi-umowe/?gad_source=1&gclid=CjwKCAiAvJarBhA1EiwAGgZl0Jy-v9KqTMNR8LLMOiiJ62yMW72REZ4aYNaqG119GS-_57eGjwgAbRoCL8wQAvD_BwE dostęp z 27.11.2023
- https://mikroporady.pl/pytania-do-eksperta/porady-eksperta/szczegolna-ochrona-kobiet-w-ciazy-zatrudnionych-na-podstawie-umowy-o-prace?gad_source=1&gclid=CjwKCAiAvJarBhA1EiwAGgZl0JoT8UuvUULfbsN_yEyfkDzoabW6_I-SnKZhINJUX8cEEdMZTSY3BRoCx_QQAvD_BwE dostęp z 27.11.2023