Zatrucie pokarmowe w ciąży a bezpieczeństwo ciąży
Zatrucie pokarmowe w ciąży nie różni się specjalnie od zatrucia przeciętnej osoby. Zakażenie daje najczęściej takie objawy zatrucia, jak wymioty i biegunka, jednak nie wszystkie leki na zatrucie pokarmowe w ciąży mogą być przez ciebie stosowane. Jak rozpoznać zatrucie pokarmowe w ciąży? Po jakim czasie pojawiają się objawy zatrucia pokarmowego? Czy zatrucie pokarmowe w ciąży może zaszkodzić dziecku?
Z tego artykułu dowiesz się:
Zatrucie pokarmowe w ciąży – zakażenie
Żywność zanieczyszczona drobnoustrojami chorobotwórczymi może stanowić zagrożenie dla zdrowia człowieka, a najbardziej narażonymi na zakażenie są małe dzieci, osoby starsze, osoby z zaburzoną odpornością i kobiety w ciąży.
Duży wpływ na jakość żywności ma odpowiednie przechowywanie jej, transport i przygotowywanie potraw. Zanieczyszczenia różnymi patogenami mogą powstać już w fazie produkcji i zależą od jakości użytych produktów, wody i opakowań, a dodatkowo od higieny osobistej pracowników, czystości używanego sprzętu i prawidłowego mycia i dezynfekcji urządzeń.
Według definicji WHO zatrucie pokarmowe to każda choroba zakaźna lub zatrucie spowodowane spożyciem pożywienia (foodborne) lub wody (waterborne), objawiające się nie tylko biegunką i/lub wymiotami, ale występującymi również innymi objawami ze strony układu pokarmowego i układu nerwowego.
U każdego z nas wystąpią podobne objawy, jednak mogą różnić się stopniem nasilenia i dokuczliwości. Wszystko zależy od tego jaka liczba patogenów dostała się do naszego organizmu, jaki rodzaj, jak również od tego, jakie mamy pH soku żołądkowego, jak działa nasza perystaltyka i flora bakteryjna jelit oraz od stanu naszego układu odpornościowego.
Listerioza i salmonella w ciąży
Twój organizm w czasie ciąży musi zaadaptować się do nowych warunków funkcjonowania, przez co mogą wystąpić zaburzenia ze strony układu pokarmowego. Nie każde wymioty czy biegunka oznaczają od razu zatrucie pokarmowe w ciąży. Koniecznie zajrzyj do artykułu: Biegunka w ciąży – przyczyny, leczenie, porady.
Zmiany hormonalne w ciąży przyczyniają się do osłabienia układu odpornościowego, co z kolei zwiększa ryzyko różnych infekcji bakteryjnych i wirusowych. Rozwolnienie w ciąży może dopaść cię również z powodu alergii pokarmowej, po różnych lekach czy suplementach oraz z powodu stresu. Dodatkowa ciekawostka do zapamiętania – możesz spodziewać się biegunki w okresie okołoporodowym, gdyż organizm oczyszcza się przed tym wielkim wydarzeniem.
Będąc w ciąży znajdujesz się niestety w grupie podwyższonego ryzyka zarażenia się takimi bakteriami, jak Salmonella i Listeria monocytogenes, które odpowiadają za zatrucie pokarmowe w ciąży. Objawy zakażenia mogą cię trochę zmylić, gdyż przypominają często zwykłą grypę, jednak na początku ciąży mogą prowadzić do nieprzyjemnych konsekwencji.
Salmonella w ciąży jest to choroba wywołana przez bakterię z rodziny Salmonella, którą najszybciej można zarazić się poprzez jedzenie jajek, surowego mięsa, niepasteryzowanego mleka czy kiełków. Czy salmonella jest groźna w ciąży? Tak, ponieważ na początku ciąży może przyczynić się do poronienia lub wzrostu ryzyka powstania wad rozwojowych płodu, natomiast w 3 trymestrze ciąży może wywołać poród przedwczesny. Dlatego radzę odstawić kogel-mogel i tatar na czas po porodzie.
Druga bakteria, o której warto wspomnieć to Listeria monocytogenes, która wywołuje listeriozę – chorobę z objawami grypopodobnymi oraz dolegliwościami ze strony układu pokarmowego. Możesz zarazić się nią po zjedzeniu nieumytych owoców i warzyw, surowego mięsa czy ryb, a także z produktów mlecznych niepasteryzowanych i bez obróbki cieplnej. Zerknij również do artykułu: Ser feta w ciąży – czy można go bezpiecznie jeść?
Prawie każde zatrucie pokarmowe w ciąży ma cięższy przebieg niż u przeciętnej osoby, a wymioty i biegunka bardziej prawdopodobnie doprowadzą do odwodnienia organizmu, dlatego musisz szczególnie zadbać o swoje nawodnienie i możliwie jak najczęstsze przyjmowanie elektrolitów, aby w czasie choroby wciąż dostarczać maluszkowi niezbędnych substancji odżywczych.
Zatrucie pokarmowe w ciąży – objawy
Zapewne już nieraz miałaś do czynienia z zatruciem pokarmowym lub potocznie zwaną „jelitówką”. Typowymi objawami są te manifestujące się poprzez układ pokarmowy:
- wymioty,
- rozwolnienie,
- ból brzucha,
- wzdęcie,
- gorączka,
- dreszcze,
- bóle mięśni,
- osłabienie i zmęczenie.
W przypadku ostrych stanów mogą dodatkowo pojawić się takie objawy, jak podwójne widzenie, zawroty głowy, a nawet niedowład mięśni twarzy. Nigdy nie lekceważ takich objawów, gdyż wskazują one na walkę twojego organizmu z jakimś poważnym zakażeniem.
Ile trwa zatrucie ciążowe?
Objawy zatrucia pokarmowego pojawiają się zazwyczaj po kilku godzinach od zjedzenia zakażonego pokarmu i ustępują po 2-3 dniach. U ciężarnych przebieg zatrucia może być nieco bardziej dokuczliwy i są one zdecydowanie bardziej narażone na odwodnienie – czego za wszelką cenę trzeba uniknąć!
W przypadku salmonelli okres inkubacji bakterii wynosi od 6h do 48h, a czas trwania dolegliwości to 2–7 dni. Listerioza objawia się zdecydowanie później, bo jej okres intubacji może trwać od 11 do nawet 70 dni, a objawy będą się utrzymywać, w zależności doboru terapii i reakcji organizmu, około 4 dni lub więcej.
Leki na zatrucie pokarmowe w ciąży
Leczenie ciężarnej polega przede wszystkim na odpowiednim nawadnianiu organizmu. Nie powinnaś rozstawać się z butelką niegazowanej wody i popijać ją często małymi łyczkami. Bez problemu dostaniesz w aptece specjalne płyny nawadniające, zawierające w sobie magnez, wapń, sód, potas i glukozę, które pomogą ci utrzymać gospodarkę wodno-elektrolitową na prawidłowym poziomie.
Ciężarne mają niestety ograniczone pole manewru, jeśli chodzi o przyjmowanie leków. W takim razie, jak leczyć zatrucie pokarmowe w ciąży? Twój lekarz może przepisać ci sprawdzony w takich przypadkach węgiel aktywny. Dodatkowo stosuje się takie leki, jak diosmektyt i nifuroksazyd. Bardzo dobrze sprawdzają się również probiotyki, które odbudowują florę bakteryjną jelit.
Co robić, kiedy objawy są na tyle silne, że nie jesteś w stanie przyjmować żadnych płynów? Najlepiej będzie w takim wypadku zgłosić się do szpitala. Leczenie szpitalne będzie również polegało na nawadnianiu cię, ale podaż płynów odbywać się będzie drogą dożylną, a więc ułatwi to przyswajanie składników odżywczych przez twój organizm.
Będąc pod opieką wyspecjalizowane zespołu medycznego, który wie, jak ci pomóc i jak leczyć, na pewno przyniesie ci dodatkową ulgę psychiczną w tej niemiłej sytuacji. Jeżeli tylko pojawią się jakieś dodatkowe, niepokojące cię objawy – nie zwlekaj, tylko udaj się do szpitala.
Zatrucie pokarmowe w ciąży – co można jeść?
W przypadku dolegliwości ze strony układu pokarmowego należy zastosować dietę lekkostrawną. Brak apetytu i mdłości mogą utrudnić ci spożywanie jakiegokolwiek pokarmu, ale w miarę możliwości staraj się dostarczać organizmowi jakieś lekkie posiłki:
- podgotowane owoce i warzywa,
- kisiel lub kleik,
- rozgotowany ryż,
- sucharki,
- biszkopty,
- puree bananowe.
Do picia wybieraj wodę niegazowaną lub dodatkowe płyny nawadniające. Koniecznie omijaj słodkie napoje gazowane i mleko.
Jeżeli poczujesz się trochę lepiej i najdzie cię ochota na przykład na lody, to proszę powstrzymaj się od jedzenia ich. Zatrucie lodami w ciąży nie jest wcale takie rzadkie, jakby się wydawało. Cała sprawa obraca się wokół pasteryzacji produktów mlecznych, a w przypadku lodów dochodzi jeszcze kwestia ich prawidłowego przechowywania. Więcej na ten temat przeczytasz w artykule: Lody w ciąży – czy można bezpiecznie spożywać lody w ciąży?
Co robić, aby zapobiegać zatruciom – domowe sposoby
Do znudzenia będę powtarzać – lepiej zapobiegać niż leczyć! Poza dbaniem o właściwy dobór składników odżywczych w swojej diecie, musisz również zwrócić uwagę na parę zasad bezpiecznego przygotowywania i przechowywania pożywienia, aby zapobiec namnażaniu się patogenów.
1. Czystość
Zawsze myj ręce po skorzystaniu z toalety, zmienianiu pampersa, zabawie ze zwierzakami czy dotykaniu surowego mięsa. Pamiętaj o regularnym myciu sprzętów kuchennych gorącą wodą z płynem lub w zmywarce. Starannie myj warzywa i owoce pod bieżącą wodą.
2. Oddzielanie grup pożywienia
Trzymaj surowe mięso, owoce morza i produkty gotowe do spożycia osobno, aby uniknąć wzajemnego zanieczyszczenia. Używaj osobnych desek do mięsa i ryb i osobnej do świeżych owoców i warzyw. Do ugotowanych czy usmażonych już produktów używaj czystego talerza.
3. Chłodzenie
Dbaj, aby lodówka chłodziła do 4°C, a zamrażarka była ustawiona na około -18°C. Rozmrażaj produkty w lodówce, a nie na blacie kuchennym. Pamiętaj o zasadzie 2h – produkty łatwo psujące się wyrzucaj, jeśli były poza lodówką więcej niż dwie godziny.
4. Unikanie
Zwracaj uwagę na produkty mleczne, aby przechodziły proces pasteryzacji. Unikaj surowego mięsa, ryb, owoców morza i jajek. Soki owocowe i warzywne najlepiej przygotowuj sobie sama. Unikaj jedzenia z puszek o wypukłym wieczku.
Bibliografia:
- M. Posniak, B. Sokół-Leszczyńska, M. Luczak, Profilaktyka zatruć pokarmowych o etiologii bakteryjnej. Cz. I, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2006, 39(4), str. 293-298.
- J.T. Cox, Sh. T. Phelan, Bezpieczne odżywianie w czasie ciąży: obiektywna ocena ryzyka, Ginekologia po Dyplomie, 2010, 1, str. 12-18.
- https://dietetycy.org.pl/biegunka-w-ciazy/ dostęp: 18.02.2024.
- https://www.izielnik.pl/blog/zatrucie-pokarmowe-w-ciazy dostęp: 18.02.2024.