Co się dzieje z pochwą przed porodem? Położna wyjaśnia zmiany
Ciąża to niezwykły czas pełen emocji, oczekiwań i przygotowań na nadejście nowego życia. W tym wyjątkowym okresie ciało kobiety przechodzi wiele zmian, które mają na celu przystosowanie go do porodu. Jednym z najważniejszych obszarów, który ulega znaczącym transformacjom, jest pochwa. Co się dzieje z pochwą przed porodem? Jakie objawy mogą wskazywać na zbliżający się moment narodzin? W tym artykule, wyjaśnię szczegółowo, jakie zmiany zachodzą w pochwie w trakcie ciąży i na krótko przed porodem. Zapraszam do lektury, która rozwieje wszelkie wątpliwości i przygotuje Cię na ten wyjątkowy moment.
Zmiany fizjologiczne pochwy w ciąży
Już od pierwszych tygodni po zapłodnieniu, pod wpływem hormonów takich jak estrogen i progesteron, pochwa zaczyna przystosowywać się zupełnie wyjątkowego stanu, jakim jest ciąża.
Pierwszą zauważalną zmianą jest zwiększenie ukrwienia pochwy. Jej ścianki stają się bardziej nabrzmiałe oraz wzrasta ich elastyczność, co przygotowuje ją do rozciągania się w trakcie porodu drogami natury. Wzmożony przepływ krwi sprawia również, że śluzówka pochwy ulega zasinieniu – jest to jeden z pierwszych zauważalnych naocznie sygnałów świadczących o ciąży. Wzrost ukrwienia powoduje również zwiększenie czucia bodźców, co u wielu pacjentek przekłada się na niezwykle przyjemne doznania seksualne.
Kolejną istotną zmianą jest produkcja śluzu. W trakcie ciąży gruczoły, które odpowiadają za produkcję śluzu wewnątrz pochwy, zwiększają swoją aktywność wydzielniczą, a co za tym idzie – śluzu jest więcej, niż przed ciążą. Śluz ten pełni kilka ważnych funkcji – nawilża pochwę, wyrównuje pH, co chroni ją przed infekcjami oraz wspomaga transport plemników w przypadku niezabezpieczonego współżycia.
Wiele kobiet zauważa biały gęsty śluz w 38 tygodniu ciąży. Jest to naturalna część procesu przygotowawczego do porodu.
Pod koniec ciąży, pochwa staje się bardziej wrażliwa. Niektóre kobiety odczuwają ból pochwy przed porodem lub kłucie w pochwie, co jest efektem zwiększającej się masy dziecka i nacisku, jaki jego czaszka wywiera na kości miednicy mamy. Warto wiedzieć, że te dolegliwości są zazwyczaj przejściowe i ustępują po porodzie.
Wydzielina przed porodem – co warto wiedzieć?
Na kilka tygodni przed porodem, przyszłe mamy mogą zaobserwować zwiększoną ilość śluzu. To naturalne zjawisko, które wynika z przygotowywania się szyjki macicy do zbliżającego się wielkimi krokami finału ciąży. Zwiększona ilość śluzu przed porodem to nie wszystko – może on bowiem zmienić swoją konsystencję oraz kolor. Naturalnym objawem jest zatem mleczna wydzielina z pochwy przed porodem. Tego rodzaju śluz jest całkowicie normalny i nie powinien budzić Twojego niepokoju (oczywiście, jeśli nie towarzyszą temu inne niepokojące sygnały, np. nieprzyjemny zapach, czy pieczenie lub swędzenie).
Jednak nie tylko białe upławy zwiastują nadchodzący poród. Różowy śluz przed porodem również jest dość powszechny i może sygnalizować, że szyjka macicy zaczyna się rozwierać. Wydzielina o mlecznoróżowym zabarwieniu powstaje jako wynik domieszki krwi, pochodzącej z delikatnych naczyń krwionośnych, które na skutek rozciągania tkanek pękają.
Warto również wspomnieć o żółtym zabarwieniu wydzieliny pochwowej. Choć zwykle wywołuje niepokój, często jest po prostu oznaką normalnej aktywności gruczołów pochwowych. Jednakże, jeśli żółta wydzielina ma nieprzyjemny zapach lub towarzyszy jej swędzenie, warto skonsultować się z lekarzem, ponieważ prawdopodobnie doszło do rozwoju infekcji intymnej.
Brunatna wydzielina może pojawić się tuż przed porodem i jest często efektem wydalenia czopu śluzowego, który chronił wnętrze macicy przed niekorzystnymi czynnikami zewnętrznymi przez całą ciążę. Brunatne zabarwienie jest wynikiem obecności krwi, która przed wydostaniem się na zewnątrz ciała zdążyła ulec procesowi krzepnięcia i utleniania. Jest to kolejny sygnał, że poród jest blisko.
Po czym poznać, że poród się zbliża? Oto najważniejsze sygnały
Narodziny dziecka to moment, na który czekają wszyscy rodzice. Jednak jak rozpoznać, że poród jest tuż-tuż? Istnieje kilka charakterystycznych objawów, na których podstawie można oszacować, że już niedługo będziesz mogła wziąć w objęcia swoje maleństwo!
Jednym z najważniejszych objawów są zmiany wyglądu wydzieliny pochwowej. Jak już wcześniej wspomniałam, różowy śluz przed porodem jest jednym z pierwszych sygnałów, że szyjka macicy zaczyna się rozwierać. Obfity śluz również wskazuje na zbliżający się poród.
Kolejnym ważnym objawem są skurcze Braxtona-Hicksa. Choć mogą one pojawić się już w drugim trymestrze, to pod koniec ciąży będą towarzyszyły Ci zdecydowanie częściej, możliwe również, że ich intensywność wzrośnie. Rolą skurczów przepowiadających jest przygotowanie mięśni budujących macicę na wysiłek, jaki czeka ją podczas porodu. Skurcze te są często mylone z rozpoczynającą się akcją porodową. Aby trafnie je odróżnić, należy wziąć pod uwagę czynniki, takie jak regularność oraz bolesność – skurcze przepowiadające są bowiem mniej intensywne oraz nieregularne i, co najważniejsze, samoistnie przemijają po odpoczynku lub zmianie pozycji.
Ból pochwy w ciąży przed porodem oraz kłucie w pochwie pod koniec ciąży to kolejne symptomy, na które warto zwrócić uwagę. Dolegliwości te wynikają z nacisku główki dziecka na kości miednicy oraz obciążenia, jaki wywiera na szyjkę macicy. Choć bywają naprawdę uciążliwe, są one naturalnym elementem końcowej fazy ciąży.
Zmiany w odczuwaniu ruchów płodu również mogą sugerować zbliżający się poród. Około 38 tygodnia ciąży ruchy mogą stać się mniej intensywne, co wynika z ograniczonej przestrzeni dla płodu w macicy. Jednak jeśli ruchy staną się bardzo sporadyczne lub zupełnie ustąpią, należy natychmiast skonsultować się z lekarzem!
Niektóre kobiety zauważają również, że tracą na wadze lub ich waga przestaje wzrastać na kilka tygodni przed porodem. Jest to wynikiem zmniejszenia objętości płynu owodniowego oraz zwiększonej aktywności metabolicznej ciała mamy przygotowującego się do porodu.
Jak zapewne wiesz, odejście wód płodowych to jedno z kluczowych wydarzeń sygnalizujących początek porodu. U niektórych kobiet dochodzi do nagłego pęknięcia błon płodowych, co skutkuje obfitym wypływem płynu owodniowego z pochwy, który niczym w filmach, chlusta gwałtownym strumieniem, zalewając bieliznę i podłogę. W innych przypadkach odejście wód płodowych przebiega w postaci powolnego wycieku, który można pomylić z obfitymi upławami, zwłaszcza jeśli płyn sączy się małymi ilościami przez dłuższy czas. Płyn owodniowy jest zazwyczaj bezbarwny lub lekko żółtawy i bezzapachowy lub ma lekko słodkawy zapach.
Jeśli zauważysz, że wody płodowe odeszły, zachowaj spokój i skontaktuj się ze swoim lekarzem lub położną, aby uzyskać dalsze instrukcje. Ważne jest również, aby zwrócić uwagę na kolor płynu. Jeśli jest zielony lub brązowy, może to wskazywać na obecność smółki, co wymaga natychmiastowego transportu do szpitala.
Jak wygląda pochwa w czasie porodu?
Podczas porodu, pochwa, będąca częścią kanału rodnego, ulega znacznemu rozszerzeniu. Jest to możliwe dzięki elastyczności, która wzrasta na skutek działania relaksyny. Gdy skurcze porodowe stają się regularne i intensywne, szyjka macicy stopniowo się rozwiera, umożliwiając główce dziecka przejście do kanału rodnego.
W trakcie porodu, pochwa staje się bardziej obrzęknięta i wilgotna. Wynika to z intensywnego przepływu krwi do tego obszaru oraz zwiększonej produkcji śluzu. Obfity śluz niweluje tarcie pomiędzy ciałem rodzącego się dziecka, a tkankami wyściełającymi pochwę, co znacznie usprawnia poród.
Kiedy główka dziecka zaczyna przechodzić przez pochwę, wiele kobiet odczuwa intensywny nacisk i rozciąganie. Jest to moment, w którym pochwa musi maksymalnie się rozszerzyć. Pojawia się wtedy uczucie pieczenia i rozciągania. Jest ono krótkotrwałe i zazwyczaj ustępuje, gdy główka dziecka całkowicie przejdzie przez pochwę.
Podczas tego etapu, położne często stosują różne techniki ochrony krocza, aby wspomóc proces wyłaniania się główki i zminimalizować ryzyko nacięć lub pęknięć tkanek. Kluczem jest brak parcia – należy je powstrzymać, aby główka dziecka nie wyłoniła się zbyt gwałtownie. Kiedy sytuacja tego wymaga, wykonuje się epizjotomię, czyli nacięcie krocza, aby ułatwić przejście dziecka i zapobiec poważniejszym uszkodzeniom kanału rodnego. Po narodzinach dziecka, pochwa zaczyna z powrotem się obkurczać, choć proces ten trwa przez kilka tygodni połogu.
Czy pochwa wraca do stanu sprzed porodu?
Bezpośrednio po porodzie pochwa jest zazwyczaj obrzęknięta i rozciągnięta. To wynik intensywnego wysiłku fizycznego, jaki musiała podjąć, aby umożliwić przejście dziecka przez kanał rodny. Obrzęk i rozciągnięcie powodują uczucie dyskomfortu, ale te objawy zazwyczaj ustępują w ciągu kilku dni.
W ciągu kilku tygodni po porodzie, pochwa zaczyna się obkurczać i wraca do swojego wcześniejszego stanu. Proces ten jest wspierany przez naturalne mechanizmy regeneracyjne organizmu oraz ćwiczenia, które pomagają wzmocnić mięśnie dna miednicy. Regularne ćwiczenia Kegla mogą znacząco usprawnić ten proces, poprzez poprawę elastyczność i siły mięśni pochwy – warto wprowadzić je do codziennej rutyny już kilka dni po porodzie!
Wiele kobiet zastanawia się również, czy zmiany w pochwie wpłyną na ich życie seksualne. Na początku, seks może być nieco bolesny z powodu wciąż trwającego procesu gojenia się. Z czasem jednak wszystko zaczyna wracać do normy. Ważne jest, aby dać sobie czas na regenerację i nie spieszyć się z powrotem do aktywności seksualnej, zanim ciało i głowa będą na to gotowe. Minimalny czas na powrót do współżycia to 6 tygodni.
Równie istotne jest dbanie o higienę i zdrowie pochwy w tym okresie. Regularne podmywanie łagodnym mydłem i osuszanie czystym ręcznikiem papierowym, unikanie drażniących środków chemicznych i noszenie przewiewnej bielizny zmniejsza ryzyko infekcji i podrażnień.
Bibliografia:
- https://www.whattoexpect.com/pregnancy/symptoms-and-solutions/labia-changes-during-pregnancy-and-childbirth/ [dostęp z 21.05.2024]
- https://www.healthline.com/health/vaginal-health/how-pregnancy-affects-vaginal-health [dostęp z 21.05.2024]
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK559197/ [dostęp z 21.05.2024]