Lewatywa przed porodem – położna wyjaśnia, po co ją wykonać
Przed zbliżającym się porodem twoje ciało zacznie wysyłać ci sygnały, świadczące o tym, że przygotowuje się do tego wielkiego wydarzenia. Na zbliżający się poród wskazują objawy ogólne, ale również objawy z konkretnych układów, np. układu pokarmowego. Twoje ciało może samo rozpocząć proces oczyszczania, ale możemy mu również w tym pomóc. Dzisiaj odpowiemy sobie na pytania: czym jest enema, jak wygląda lewatywa przed porodem, czy lewatywa przed porodem jest bolesna i czy jest konieczna.
Z tego artykułu dowiesz się:
Przygotowanie do porodu
Każdy miesiąc w ciąży powoduje zmiany w twoim organizmie, od przygotowujących środowisko wewnętrzne do prawidłowego wzrostu płodu, aż do fizjologicznego porodu. Już w 37. tygodniu ciąży możesz zauważyć pierwsze zwiastuny zbliżającego się rozwiązania.
Na początku obniża się cały brzuszek, kiedy dno macicy osiąga wysokość podobną do tej z 32. tygodnia ciąży. Zapewne poczujesz wtedy, jak ponownie łatwiej ci się oddycha i funkcjonuje. Wraz z całą macicą obniża się płód, który dokonuje pierwszego zwrotu – tak nazywamy pierwsze przygięcie bródki do mostka – i wstawia się do płaszczyzny wchodu miednicy.
W ostatnich tygodniach ciąży dochodzi do dojrzewania szyjki macicy do porodu. Staje się ona bardziej miękka i rozciągliwa, skraca się i rozwiera. Dochodzi wtedy również do wydalenia z szyjki czopa śluzowego. W tym okresie będziesz też czuła zwiększone parcie na pęcherz z powodu obniżonej główki płodu.
W pewnym momencie zauważysz u siebie bardziej oczywiste objawy zbliżającego się porodu:
- bóle głowy, niepokój,
- okresowe kołatanie serca, uczucie gorąca,
- bóle okolicy krzyżowej,
- bóle w podbrzuszu, w okolicach pachwin,
- zwiększone upławy,
- uczucie wypełnienia okolicy sromu,
- zmniejszone odczuwanie ruchów płodu,
- wymioty, biegunka, wzdęcia.
Jak sama widzisz, temat dotyka wszystkich układów człowieka i jest to zupełnie naturalne. Aby dowiedzieć się więcej o pierwszych oznakach porodu, z obacz artykuł: Jakie są pierwsze oznaki porodu.
Czym jest wlew doodbytniczy i po co się go wykonuje?
Jednym z objawów porodu jest oczyszczanie się organizmu. W trakcie rozwierania się szyjki macicy możesz doświadczać mdłości i wymiotów, ale nie jest to obligatoryjne. Taka sama sytuacja występuje w przypadku oczyszczania się jelit z mas kałowych. Część kobiet czuje potrzebę nawet kilkukrotnego wypróżnienia się przed porodem, jednak nie wszystkie.
Kwestia wypróżnienia się w trakcie porodu jest jeszcze tematem tabu i niejednokrotnie spędza sen z powiek kobietom w ciąży. Uwierz mi, nie masz się zupełnie czym przejmować! Natura tak nas stworzyła, że maluszek przeciskający się przez kanał rodny, naciska również na jelito, w którym to mogą znajdować się masy kałowe. My, zespół sali porodowej, wiemy na czym rzecz polega i absolutnie nas to nie przeraża.
Jeżeli czujesz taką potrzebę i wiesz, że uzyskasz komfort psychiczny i ułatwi skupienie się na tym co ważne przy porodzie, możesz wykonać sobie sama wlew doodbytniczy w domu lub poprosić o nią położną w szpitalu. W standardzie opieki okołoporodowej lewatywę wykonuje się na życzenie rodzącej.
Wlew doodbytniczy, inaczej nazywany lewatywą, polega na wprowadzeniu końcówki irygatora do odbytu rodzącej i wpuszczeniu do jelit cieczy, która ma za zadanie usunąć resztki pokarmowe oraz złogi kałowe – innymi słowy, ma spowodować wypróżnienie i oczyścić organizm.
Kiedy jest stosowana i ile trwa lewatywa przed porodem?
Lewatywę wykonuje się na życzenie rodzącej, a więc w momencie, kiedy ona sama poczuje taką potrzebę. Kiedyś uważano, iż lewatywa przyspiesza poród, jednak opinie Światowej Organizacji Zdrowia są zgoła inne. Uważają oni, iż lewatywa nie jest konieczna przed porodem i nie ma żadnego wpływu na jego przebieg.
Jak to wygląda na Sali porodowej? Bardzo różnie. Czasami lewatywa przyspiesza poród, a czasami kompletnie nic nie zmienia. Z własnych obserwacji mogę powiedzieć, że bardzo często rodzące czują się lepiej po wypróżnieniu (zwłaszcza, jeżeli nie udało im się załatwić od 24h), a spokojniejsza głowa równa się ze spokojniejszym porodem. Decyzja należy tylko i wyłącznie do ciebie.
Warto zaznaczyć, iż wykonanie lewatywy nie gwarantuje, że podczas przechodzenia główki przez kanał rodny nie dojdzie do wypróżnienia. To jest tak mocny ucisk na jelito, że zawsze istnieje prawdopodobieństwo wyciśnięcia jakichś resztek kału.
Podczas porodu możesz oddać mocz, może sączyć się płyn owodniowy, może dojść do wypróżnienia – to jest sama natura. W szpitalu jesteśmy na to przygotowani, mamy jednorazowe podkłady, nerki, gaziki, nic nas nie zaskoczy.
Jeżeli zdecydujesz się na wykonanie lewatywy, położna pracująca na Sali porodowej wyjaśni ci cały przebieg zabiegu. Jest on mało komfortowy, ale za to szybki i bezbolesny. W zależności od wyposażenia szpitala, sprzęt do lewatywy może się różnić. W jednym wypadku jest to worek z silikonowym wężykiem, do której wlewa się specjalny roztwór, a w drugim mamy do czynienia z enemą.
Enema jest to nazwa własna produktu leczniczego, który ma postać roztworu do wlewu doodbytniczego. Jest to zwykła, plastikowa buteleczka ze specjalnym zakończeniem, umożliwiającym bezbolesne wprowadzenie do odbytu. Następnie płyn obecny w butelce wciska się do jelita. Rodzące przyznają, że jest to niespotykane uczucie, ale absolutnie nie boli.
Cała procedura trwa około 15 minut, od momentu wprowadzenia płynu, do wypróżnienia. Wszystko zależy od tego, jak szybko poczujesz potrzebę oddania stolca, chociaż zaleca się odczekanie chociaż kilku minut, aby dać szansę roztworowi na zadziałanie.
Jak długo trwa wypróżnienie przed porodem? Ciężko jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Lewatywę wykonuje się również przed różnymi zabiegami operacyjnymi i w takim wypadku, procedura wykonywana jest wieczorem, dzień przed operacją, a wypróżnienia mogą się powtarzać parę razy w ciągu kilku godzin.
Enema w ciąży jest zazwyczaj wykonywana w trakcie trwającego już I okresu porodu, kiedy obserwuje się regularną czynność skurczową mięśnia macicy. W takim wypadku, rodzące najczęściej wypróżniają się jednorazowo lub dwa razy do momentu porodu. Wszystko zależy od tego czy prostaglandyna (hormon) zadziałała już wcześniej na układ pokarmowy i pojawiła się biegunka, czy ciężarnej dokuczały zaparcia do samego końca. Aby poszerzyć swoją wiedzę na temat układu pokarmowego w ciąży, sprawdź artykuł: Zdrowa dieta w ciąży – co powinna jeść kobieta ciężarna.
Przeciwwskazania i alternatywy dla lewatywy
Jak każda procedura medyczna, również ta ma swoje przeciwwskazania, do których należą:
- choroby serca,
- nadciśnienie tętnicze,
- choroby nerek,
- wrzodziejące zapalenie jelita grubego.
W przypadku występowania u rodzącej hemoroidów, lewatywa może być bolesna, ze względu na obecność guzków krwawniczych, ale nie są one przeciwwskazaniem do wykonania jej. Stosuje się w takiej sytuacji grubszą warstwę wazeliny na końcówce irygatora i na odbycie. Więcej o hemoroidach w ciąży przeczytasz tutaj.
Przeciwwskazaniem jest oczywiście brak zgody ciężarnej. Każdy z nas ma prawo mieć swoje opinie na ten temat, a my nikogo do niczego nie chcemy i nie będziemy zmuszać. Alternatywną dla enemy są czopki glicerynowe, które można zastosować dwa lub trzy naraz. Ich zadaniem jest umożliwienie i przyspieszenie wypróżnienia.
Po aplikacji należy odczekać dłuższą chwilę, aby zdążyły się rozpuścić i zadziałać w jelicie. Jeżeli zbyt szybko pójdziesz do toalety, najprawdopodobniej po prostu je wydalisz. Najlepiej zastosować czopki dzień przed porodem, na wieczór.
W trakcie porodu, w miarę obniżania się główki w kanale rodnym, będzie ona naciskać na jelito i powodować uczucie parcia na stolec. Jest więc całkiem możliwe, iż twój maluszek pomoże ci w tej sytuacji. Nie bój się tego odczucia, tylko na spokojnie skieruj się do toalety i spróbuj się wypróżnić. Sprawdź także ten artykuł: Jak wygląda poród? Położna wyjaśnia krok po kroku.
Czy istnieje coś takiego jak domowa lewatywa?
Wszystko zależy od tego, co rozumiemy pod hasłem domowa lewatywa. Czy możesz sama przeprowadzić tę procedurę w domu? Oczywiście! Czy możesz sama przygotować roztwór do lewatywy? Lepiej nie. W aptece, bez recepty, są dostępne specjalnie przygotowane do tego specyfiki, które działają przeczyszczająco, ale nie podrażniają jelit.
Przeszukując Internet możesz natknąć się na różne pomysły domowych lewatyw, przygotowanych z: kawy, soku z cytryny, rumianku, czosnku, mydła. Dotyczą one wykonywania lewatyw generalnie u wszystkich ludzi, jednak pamiętaj, że w ciąży twoje ciało działa na trochę innych warunkach. Czy warto kombinować i ryzykować? Wszystkie wyżej wymienione składniki (oprócz mydła oczywiście!) możesz z powodzeniem spożywać „normalną” drogą i korzystać z ich prozdrowotnych właściwości.
Jeżeli chcesz sama wykonać lewatywę, to masz w aptece do wyboru kilka różnych opcji. Irygator może wyglądać jak zwykła buteleczka ze specjalną końcówką, może to być silikonowa gruszka lub może składać się z zestawu, w którego skład wchodzi pojemnik i kaniula.
Najczęściej wybieraną jest wspomniana wyżej Enema, która naprawdę mało kosztuje a jest bardzo poręczna. Można spotkać również gruszki do lewatywy wielokrotnego użytku, najczęściej w sklepach z gadżetami erotycznymi. W ciąży zalecam jednak używać tych jednorazowych, aby zmniejszyć ryzyko jakiegokolwiek zakażenia do minimum.
Lewatywę możesz wykonać sama lub poprosić kogoś bliskiego o pomoc. Połóż się na boku, posmaruj odbyt i końcówkę irygatora wazeliną i powoli wprowadź go do odbytu. Następnie wprowadź płyn do jelita poprzez naciskanie na butelkę lub gruszkę. Postaraj się zacisnąć zwieracze zaraz po wyciągnięciu irygatora z odbytu, aby jak najwięcej płynu pozostało w środku. Odczekaj kilka minut, a kiedy poczujesz taką potrzebę, udaj się do toalety.
Przed wykonaniem lewatywy w domu, skonsultuj się ze swoim lekarzem prowadzącym ciążę, który da ci zielone światło do działania lub zasugeruje wstrzymanie się z zabiegiem. Pamiętaj też, że nie należy lewatywy wykonywać za każdym razem, kiedy będziesz miała problem z wypróżnieniem. Nie jest to procedura, którą stosuje się na co dzień.
Bibliografia:
- J. W. Dudenhausen, W. Pschyrembel, Położnictwo praktyczne i operacje położnicze, tłum. K. Powolny wydanie V, Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2009.
- https://www.medme.pl/artykuly/lewatywa-przed-porodem-czy-jest-bezpieczna-i-czy-warto,69418.html dostęp: 10.08.2023.
- https://dziecko.medonet.pl/porod/przygotowanie-do-porodu/lewatywa-przed-porodem-dlaczego-jest-wykonywana/dhjdnhf dostęp: 10.08.2023.