Uznanie ojcostwa przed porodem - jak to zrobić i dlaczego?
Z punktu widzenia prawa, jeśli para nie jest małżeństwem, ojcostwo dziecka nie jest oczywiste. Dlatego należy przeprowadzić tak zwane uznanie ojcostwa. Jest to procedura, która odbywa się w USC i zajmuje tylko kilka minut. Nie ma to nic wspólnego z ustaleniem ojcostwa czy pozwem o ojcostwo, chociaż czasami może się to mylić. Co to jest uznanie ojcostwa? I dlaczego warto to zrobić jeszcze przed porodem? Podpowiadamy!
Uznanie ojcostwa przed porodem – co to jest?
Kto jest ojcem nienarodzonego dziecka?
Według polskiego prawa, jeśli mama pozostaje w związku małżeńskim, nienarodzone dziecko, które jest w jej łonie, jest automatycznie dzieckiem jej męża. Dlatego nie ma potrzeby uznawania ojcostwa i przeprowadzania całej tej procedury. Mąż matki może udać się do USC i po prostu zgłosić narodziny dziecka.
W momencie narodzin pierwszego dziecka małżeństwa, rodzice mogą wybrać dziecku nazwisko – po mamie lub tacie. Wyboru można dokonać, kiedy dziecko jeszcze jest w łonie lub w czasie zgłaszania narodzin dziecka. Taką informację podaje się także urzędnikowi w czasie zawierania ślubu cywilnego. Jeśli rodzice nie dokonają żadnego wyboru, to nazwisko po ojcu jest nadawane każdemu dziecku. Prawo mówi także jasno, że każde kolejne dziecko zrodzone z tego związku musi mieć takie same nazwisko. W przypadku urodzenia dziecka z małżeństwa, oboje rodzice od razu nabywają w stosunku do niego prawa rodzicielskie.
Warto to wiedzieć, ponieważ oznacza to, że automatycznie mąż matki staje się ojcem dziecka. Nawet, jeśli nim nie jest. Działa to także w momencie, jeśli małżonkowie się rozstali, ale nie są jeszcze rozwiedzeni. Uznaje się, że dziecko jest także byłego męża, jeśli urodzi się w ciągu 300 dni od rozwodu lub po jego śmierci. By ustalić stan faktyczny konieczna jest inna procedura. Uznanie ojcostwa przed porodem jest dedykowane dla rodziców, którzy nie mają związku małżeńskiego.
Uznanie ojcostwa – najważniejsze informacje
Uznanie ojcostwa to stosunkowo prosta procedura, do której potrzebna jest wizyta w USC. Może być przeprowadzona tylko przez kierownika urzędu stanu cywilnego. Oświadczenie składa się, jeśli rodzice dziecka nie są małżeństwem. W razie pozostawania pary w nieformalnym związku konieczne jest zgłoszenie się do urzędu. Muszą być przy tym oboje rodzice – ojciec oświadcza, że jest ojcem dziecka, a mama to potwierdza.
Oświadczenie o uznaniu ojcostwa można zrobić przed porodem lub już po urodzeniu dziecka. Jest na to aż 18 lat, czyli do momentu uzyskania przez potomka pełnoletności. Mogą uczestniczyć w tym panowie, którzy mają więcej niż 18 lat. W innym przypadku konieczne jest orzeczenie sądu rodzinnego. O ojcostwo mogą ubiegać się mężczyźni, którzy ukończyli 16 rok życia.
Uznanie ojcostwa przed porodem daje tacie szereg praw i obowiązków. Przede wszystkim uzyskuje on władzę rodzicielską i jest postrzegany przez prawo jako ojciec dziecka. Wiąże się to zarówno z prawem do informacji medycznych, decydowania o leczeniu i tak dalej, jak i o przyszłości i edukacji dziecka. Do tego ojciec dostaje obowiązek utrzymania dziecka. Wiążą się tym także skutki prawne, na przykład jeśli chodzi o dziedziczenie. Co ważne, dopiero po uznaniu ojcostwa ojciec może przejść na urlop rodzicielski lub tacierzyński i otrzymać dwa tygodnie urlopu ojcowskiego.
Uznanie ojcostwa przed porodem
Jak zgłosić ojcostwo przed porodem?
Zarówno przed porodem, jak i po nim zgłoszenie ojcostwa jest bardzo proste. Nie jest potrzebny żaden wniosek. Najłatwiejszą drogą jest stawienie się przed kierownikiem USC. Trzeba umówić się na wizytę w dowolnym urzędzie stanu cywilnego.
Uznanie ojcostwa następuje na drodze oświadczenia, nie jest potrzebny żaden wniosek. Mężczyzna, tata dziecka, potwierdza, że jest jego ojcem. Matka musi to potwierdzić. Może zrobić to od razu albo w ciągu trzech miesięcy od złożenia oświadczenia. Więc rodzice w urzędzie stanu cywilnego nie muszą być razem. Jednak zawsze pierwsze oświadczenie musi być taty, dopiero potem mama może to potwierdzić. Jest to bardzo prosta procedura, a całość trwa kilkanaście minut. To samo można zrobić już po porodzie dziecka, wtedy rodzice otrzymają akt urodzenia. Podczas uznania ojcostwa przed porodem można przeprowadzić nadanie nazwiska dziecku przed porodem – para wybiera, czy maluch ma mieć nazwisko mamy i taty. Od tego momentu wszystkie dzieci zrodzone z tego związku będą miały takie samo nazwisko.
Istnieje jeszcze możliwość uznania ojcostwa przed notariuszem lub innym urzędnikiem państwowym (na przykład wójtem, burmistrzem lub prezydentem miasta czy kraju, a także starosty, marszałka czy sekretarza powiatu). Jest to możliwe tylko w przypadku niebezpieczeństwa, które grozi zdrowiu lub życiu matki albo ojca. Wtedy oświadczenie jest szczególnie istotne, ponieważ zabezpiecza dziecko na przyszłość. Oświadczenie, które rodzice złożą przed notariuszem albo urzędnikiem zostaje złożone w USC właściwym do miejsca urodzenia matki. Protokół zostaje podpisany przez osoby, które składają oświadczenie i przez urzędnika. Na jego podstawie można sporządzić akt urodzenia dziecka po jego narodzinach. Sprawdź także ten artykuł: 9 miesiąc ciąży krok po kroku - dolegliwości, zalecenia, objawy porodu.
Jakie dokumenty są potrzebne do uznania ojcostwa?
Do uznania ojcostwa nie są potrzebne żadne szczególne dokumenty. Rodzice muszą mieć przy sobie dowody tożsamości, czyli dowody osobiste albo paszporty. Jeśli dziecko jeszcze się nie urodzi, trzeba okazać zaświadczenie lekarskie, że kobieta jest w ciąży albo kartę ciąży. Po urodzeniu dziecka konieczny jest akt urodzenia, chyba że jest on wydany w tym samym momencie co oświadczenie. Wtedy odbywa się to na podstawie dokumentów przesłanych ze szpitala.
Akt uznania ojcostwa można przeprowadzić do skończenia przez dziecko 18 roku życia. Jeśli wiąże się to ze zmianą nazwiska dziecka, dzieci powyżej 13 roku życia muszą wyrazić na to zgodę.
Cała procedura jest bezpłatna, dlatego nie trzeba wnosić żadnych opłat ani składać dowodów wpłaty w kasie.
Dlaczego warto zrobić oświadczenie o uznaniu ojcostwa przed porodem?
Uznanie ojcostwa można zrobić przed porodem lub po nim, kiedy następuje zgłoszenie dziecka do urzędu. Jednak tę procedurę warto przeprowadzić wcześniej, i to jeszcze zanim ciąża jest bardzo zaawansowana. Można uznać ojcostwo dziecka w łonie matki w Urzędzie Stanu Cywilnego.
Dlaczego warto zrobić to tak wcześnie? Niestety poród wiąże się czasami z różnymi konsekwencjami i problemami. W razie jakichkolwiek problemów zdrowotnych matki lub dziecka, jego ojciec a zarazem partner mamy nie ma żadnych praw. A to oznacza, że nie może podejmować decyzji medycznych. Jeśli mama nie będzie mogła wyjść ze szpitala razem z maleństwem, tata nie będzie mógł go zabrać. Teoretycznie nie będzie mógł także być poinformowany o przebiegu procedur medycznych i nie będzie mógł sprawować opieki nad dzieckiem. Nie będzie mógł także zgłosić narodzin dziecka czy przeprowadzić procedurę nadanie nazwiska dziecku przed porodem. Dlatego warto złożyć oświadczenie o uznaniu ojcostwa dostatecznie wcześnie.
Tego rodzaju problemy zdarzają się bardzo rzadko, ale lepiej dmuchać na zimne i zabezpieczyć się na wszelki wypadek. To może być znaczne ułatwienie w załatwianiu formalności i dla mamy, która będzie dochodzić do siebie po porodzie, i dla ojca.