Jak zajść w ciążę? Położna radzi, na co zwrócić uwagę

Opublikowano: 01.12.2023Autor: Agnieszka MazelanikDrukujUdostępnij

Jak zajść w ciążę?

Tak naprawdę czasami do zajścia w ciążę nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Świadczą o tym ciąże, które powstały w sposób nieplanowany, bez żadnego przygotowania. Jednak zajście w ciążę nie zawsze jest takie proste, o czym świadczy spory odsetek par mierzących się z problemem niepłodności. Wiemy, że przygotowanie się do zajścia w ciążę ma pozytywny wpływ na nasz stan zdrowia oraz stan zdrowia naszego przyszłego dziecka. W artykule opisane zostały czynniki, które mają wpływ na naszą płodność – przede wszystkim te, które mają wpływ na nasz układ hormonalny oraz te, które mają wpływ na jakość nasienia mężczyzn. Zatem na co warto zwrócić uwagę?

Wiek

Aktualnie występuje tendencja do okładania rodzicielstwa w czasie. Warto wiedzieć, że wraz z wiekiem szanse na zajście w ciążę maleją. Dotyczy to głównie kobiet. Wiek to jeden z najważniejszych czynników, które mają wpływ na płodność. Największe szanse na zajście w ciążę mają kobiety w wieku 20 – 25 lat. Możliwość zajścia w ciążę maleje po 30 roku życia. Nie znaczy to, że zajście w ciążę w późniejszym wieku jest niemożliwe, jednak jest trudniejsze. Szacuje się, że tylko 10% kobiet po 40 roku życia jest fizycznie zdolna do zajścia w ciążę

Dieta płodności

Chyba wszyscy już wiedzą, że dieta ma ogromny wpływ na cały nasz organizm, na to jak się czujemy i jak funkcjonujemy. Dobrze jest również wiedzieć, że spożywanie niektórych produktów ma bezpośredni wpływ na naszą płodność. Nieprawidłowa dieta, a szczególnie spożywanie żywności wysoko przetworzonej przyczynia się do powstawania zaburzeń płodności. Składniki pokarmowe wpływają na funkcjonowanie układu hormonalnego, który musi prawidłowo działać, aby dochodziło do owulacji. Żywność ma również wpływ na ilość i jakość nasienia, które powinno mieć odpowiednie parametry (takie jak ilość plemników, ich ruchliwość czy ich prawidłowa budowa), aby mogło dojść do zapłodnienia.

Zatem jak zwiększyć swoje szanse na zajście w ciążę za pomocą diety?

• Tłuszcze - w naszym jadłospisie powinny się znaleźć tłuszcze roślinne bogate w jednonienasycone i wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Badania pokazują, że spożywanie jednonienasyconych kwasów tłuszczowych przyczynia się do polepszenia wrażliwości na insulinę, co pozytywnie wpływa na płodność kobiet. Przykładem jednonienasyconych kwasów tłuszczowych jest oliwa z oliwek. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe to głównie kwasy omega – 3 i omega - 6. Kwasy te pozytywnie wpływają na funkcjonowanie całego organizmu, na przykład obniżając ryzyko zachorowania na otyłość czy cukrzycę typu II. Kwasy omega – 3, a w szczególności kwas alfa – linolenowy pozytywnie wpływają na ilość i jakość plemników. Spożywanie nienasyconych kwasów tłuszczowych ma szereg korzystnych działań dla naszego organizmu, dlatego powinny być głównym źródłem tłuszczy, które spożywamy. Istnieją również nasycone kwasy tłuszczowe – to tłuszcze pochodzenia głównie zwierzęcego (tłuste mięso, masło, śmietana, smalec). Nie trzeba całkowicie rezygnować ze spożywania tych produktów, ale zaleca się ograniczenie ich spożywania.
• Węglowodany – powinny być przyjmowane w odpowiedniej ilości. Spożywanie zbyt dużej ilości węglowodanów prostych oraz produktów wysoko przetworzonych może prowadzić do zaburzeń gospodarki hormonalnej, a przez to do zaburzeń owulacji. Węglowodany proste (czyli jasne pieczywo, biały ryż, słodycze, napoje słodzone) warto jak najczęściej zamieniać na węglowodany złożone (np. produkty z pełnego ziarna, niskoprzetworzone). Produkty te posiadają niski indeks glikemiczny, co wpływa na regulację poziomu cukru i poprawę wrażliwości tkanek na insulinę.
• Białko – diecie płodności sprzyja przyjmowanie białka roślinnego. Z białka zwierzęcego nie trzeba zupełnie rezygnować, jednak warto wiedzieć, że codzienny dodatek porcji mięsa do posiłków zwiększa ryzyko zaburzeń niepłodności, a codziennie wzbogacanie posiłków warzywami wysokobiałkowymi wiąże się z obniżeniem ryzyka niepłodności. Warto zatem jak najczęściej na rzecz białka zwierzęcego spożywać białko roślinne, które zawarte jest między innymi w fasoli, soczewicy, ciecierzycy, soi i jej przetworach.
• Witaminy – ich odpowiedna ilość również ma wpływ na naszą płodność. Za szczególnie ważne uznaje się witaminy z grupy B, witaminy D oraz witaminy A, C, E. Te wymienione jako ostatnie są źródłem antyoksydantów, a zwiększona podaż antyoksydantów pozytywnie wpływa na płodność. Źródłem witamin są przede wszystkim świeże warzywa i owoce.
• Minerały – również przyczyniają się do prawidłowego funkcjonowania układu rozrodczego. Dla prawidłowego funkcjonowania potrzebna jest odpowiednia ilość żelaza, które wpływa na proces owulacji. Źródłem żelaza są przede wszystkim: mięso, jaja, suche nasiona roślin strączkowych oraz natka pietruszki. Bardzo ważna jest również prawidłowa podaż cynku, który warunkuje prawidłowy przebieg całego cyklu miesiączkowego, a także prawidłowe funkcjonowanie męskiego układu rozrodczego. Źródłem cynku są między innymi: ciemne pieczywo, kasza gryczana oraz jaja. Należy zadbać również o odpowiednią podaż selenu, którego niedobór może przyczyniać się między innymi do poronień. Selen w połączeniu z witaminą E wpływa korzystnie na parametry nasienia. Selen znajduje się w produktach zbożowych, owocach morza, jaja oraz drożdżach. Bardzo ważnym składnikiem mineralnym jest również jod, który odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie tarczycy. Hormony tarczycy oddziałują na żeńskie komórki rozrodcze. Nieprawidłowe funkcjonowanie tarczycy wpływa na zakłócenia cyklu miesiączkowego oraz na zaburzenia samej owulacji. Źródłem jodu są przede wszystkim ryby takie jak dorsz czy halibut.

Aktywność fizyczna

Aktywność fizyczna pomaga w utrzymywaniu prawidłowej masy ciała, która jest czynnikiem wpływającym na płodność. Tkanka tłuszczowa wydziela hormony odpowiedzialne za funkcje rozrodcze. Dlatego, aby nasz układ rozrodczy funkcjonował prawidłowo. Warto jest dążyć do posiadania prawidłowej masy ciała. Kobiety o zbyt niskim indeksie BMI częściej doświadczają trudności z zajściem w ciążę. Zbyt niska masa ciała generować może problemy z hormonami, a także prowadzić do niedoborów witaminowych. Z kolei u kobiet otyłych często dochodzi do insulinooporności, która może powodować zaburzenia czynności jajników. Aktywność fizyczna pozytywnie wpływa również na jakość nasienia oraz poziom testosteronu u mężczyzn. Zazwyczaj zalecana jest umiarkowana aktywność fizyczna. Codzienna aktywność fizyczna, która trwa minimum 30 minut pozytywnie wpływa nie tylko na układ hormonalny i rozrodczy, ale również na układ nerwowy zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Nie trzeba wybierać bardzo męczących ćwiczeń. Warto odnaleźć taki rodzaj aktywności, który będziemy chętnie wykonywać. Może być to na przykład jazda na rowerze lub pływanie. Warto wprowadzić również ćwiczenia rozciągające. Sprawdź także ten artykuł: Badania przed ciążą, które warto wykonać – lista, ceny, porady.

Wspomaganie organizmu

Jeśli odżywiamy się prawidłowo – to znaczy dostarczamy naszemu organizmowi wszystkie potrzebne składniki odżywcze, witaminy i minerały, a także jeśli nie mamy żadnych niedoborów, to nie musimy stosować suplementacji. Jednak jest mały wyjątek – w naszym kraju z powodu zbyt małej ilości słońca, zaleca się suplementację witaminy D. Witamina ta ma wpływ na funkcjonowanie całego organizmu. Receptory witaminy D znajdują się również w jajnikach. Niewystarczające stężenie witaminy D3 naszym organizmie może prowadzić między innymi do zaburzeń owulacji, zwiększenia poziomu męskich hormonów płciowych u kobiet oraz do zahamowania miesiączki. Aktualne zalecenia dotyczące zdrowych osób dorosłych mówią o tym, aby zażywać 1000 – 2000 IU witaminy D dziennie przez cały rok.

Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników zaleca, aby każda kobieta w okresie rozrodczym suplementowała kwas foliowy. Suplementacja kwasu foliowego przede wszystkim wpływa na zmniejszenie niektórych wad wrodzonych u płodu, ale także wpływa na proces zajścia w ciążę oraz zmniejsza ryzyko poronienia. Zgodnie z rekomendacjami, kobiety z grupy niskiego ryzyka powinny codziennie zażywać 0,4 mg kwasu foliowego. Aby stężenie kwasu foliowego w naszym organizmie było na odpowiednio wysokim poziomie, należy suplementować kwas foliowy na minimum 12 tygodni przed planowanym zajściem w ciążę.

Jeśli interesują nas domowe sposoby, jakimi możemy wspomóc naszą płodność - spróbować można spożywania oleju z wiesiołka. Olej z wiesiołka pozytywnie wpływa na układ hormonalny. Wspomaga regulowanie cyklu miesiączkowego, łagodzi objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego, a także wpływa na poprawę jakości i ilości śluzu, który ma za zadanie ułatwiać dojście plemników do komórki jajowej.

Używki, czyli co zmniejsza szansę na zajście w ciążę

Jak już wiemy - zajściu w ciążę służy zdrowy styl życia. Zdrowy styl życia to nie tylko racjonalna dieta i aktywność fizyczna, ale również rezygnacja z używek. Aby zwiększyć szansę i wspomóc zajście w ciążę należy odstawić używki takie jak alkohol i papierosy, ponieważ istotnie wpływają na płodność zarówno kobiet, jak i mężczyzn.

Staranie się o ciążę

Co można zatem zrobić, aby zwiększyć szanse na zajście w ciążę? Dla osób, które starają się o dziecko zaleca się współżycie co 2 – 3 dni. Uważa się, że taki odstęp czasu najbardziej sprzyja prawidłowej jakości nasienia. Częstsza ejakulacja wiążę się z mniejszą ilością nasienia, jednak nie wpływa to negatywnie na ilość i jakość znajdujących się w nim plemników. Rzadsza ejakulacja natomiast wiążę się z większą ilością nasienia, jednak plemniki w nim zawarte są mniej żywotne. Zatem nie trzeba robić dłuższych przerw pomiędzy stosunkami (oczywiście jeśli tego nie potrzebujemy), ponieważ abstynencja może mieć niekorzystny wpływ na parametry nasienia. Plemniki potrafią przeżyć w pochwie nawet do 5-7 dni, dzięki czemu nawet jeśli współżyjąc co 2-3 dni ominiemy moment owulacji, to może dojść do zapłodnienia. Jednak, jeśli mamy ochotę współżyć częściej oraz obserwujemy, że zbliża się owulacja – jak najbardziej zaleca się częstsze współżycie w tym okresie. W zasadzie współżycia co 2-3 dni chodzi głównie o to, aby nie celować tylko w moment owulacji, który czasami bywa trudny do uchwycenia.

Część kobiet jednak na tyle zna już swój organizm, że z dużym prawdopodobieństwem jest w stanie przewidzieć występowanie dni płodnych. Monitorowanie swojego cyklu miesiączkowego jest bardzo przydatne – nie tylko do zajścia w ciążę, ale po prostu do głębszego poznania własnego organizmu. Każda faza cyklu wiążę się z odczuwaniem różnych objawów, które spowodowane są działaniem hormonów. W trakcie owulacji dochodzi do zmian takich jak: podwyższenie podstawowej temperatury ciała, zmiany konsystencji i wyglądu śluzu, który przybiera postać białka jaja kurzego, do lepszego ukrwienia narządów płciowych, przez co współżycie staje się przyjemniejsze oraz zwiększa się nasze libido. W trakcie owulacji kawałek naszego jajnika pęka, aby uwolnić komórkę jajową. Część kobiet bardzo wyraźnie odczuwa to jako ból z jednej strony podbrzusza.

Co trzeba zrobić po stosunku, żeby zajść w ciążę? Ile trzeba leżeć po stosunku, żeby zajść w ciążę? Cześć osób obawia się, że wypłynięcie nasienia z pochwy spowoduje, że nie dojdzie do zapłodnienia. Nic bardziej mylnego – to zupełnie normalne i naturalne, że nasienie wypływa z pochwy. Pochwa jest pomarszczona, posiada zakamarki, dzięki czemu spora ilość plemników może się w niej zatrzymać i przeżyć nawet do 7 dni. Natura tak sprawiła, aby możliwość zapłodnienia była możliwa pomimo działania siły grawitacji. Nie ma zatem potrzeby leżenia z nogami w górze po stosunku. Nie ma dowodów na to, aby zwiększało to szanse na zapłodnienie. Sam sposób odbywania stosunku seksualnego nie ma większego znaczenia na zwiększenie szans na zajście w ciążę. Ważne, aby o ciążę starać się z przyjemnością oraz tak, jak jest nam wygodnie.

Na koniec bardzo ważny aspekt, jakim jest stres. Mało kto stresu nie odczuwa, dlatego dobrze jest odnaleźć sposób na radzenie sobie z nim. W zajściu w ciążę nie pomaga również przepracowanie i zmęczenie. Może warto skorzystać z urlopu i wybrać się na wakacje? Może akurat wakacyjna atmosfera okaże się najlepszym sposobem na zajście w ciążę.

Bibliografia:

1. Bojanowska M., Kostecka M.: Dieta i styl życia jako czynniki wpływające na płodność. KOSMOS Problemy Nauk Biologicznych, 2018.
2. Stadnicka G. (red.): Opieka przedkoncepcyjna. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2009.
3. Płudowski P., Kos - Kudła B., Walczak M. i wsp.: Guidelines for Preventing and Treating Vitamin D Deficiency: A 2023 Update in Poland. Nutrients. 2023; 15(3): 695.
4. Ostrowska L., Karecka U.: Wpływ diety i aktywności fizycznej na płodność kobiet. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2017.