Leczenie niepłodności – od czego zacząć?

Czym jest niepłodność?

Zgodnie z wytycznymi WHO, o niepłodności można mówić w sytuacji, gdy para po roku aktywnych starań (regularne współżycie 2-3 razy w tygodniu) nie spodziewa się dziecka. Wtedy zaleca się konsultację lekarską i diagnostykę w kierunku niepłodności. Jeśli jednak para wcześniej miała problemy z uzyskaniem ciąży, lub gdy kobieta ma więcej niż 35 lat, najlepiej zgłosić się na konsultację po około 6 miesiącach, a w przypadku niepokoju – jeszcze szybciej.

Warto rozróżnić niepłodność od bezpłodności – jak wspomnieliśmy, niepłodność można skutecznie leczyć, podczas gdy bezpłodność jest nieodwracalną przypadłością.

Do jakiego lekarza się zgłosić?

Diagnostykę i leczenie prowadzą placówki wyspecjalizowane w zagadnieniu niepłodności. Skupiają zwykle lekarzy i specjalistów różnych dziedzin związanych z rozrodczością kobiet i mężczyzn. To między innymi ginekolodzy, endokrynolodzy ginekologiczni, androlodzy, embriolodzy, specjaliści genetyki klinicznej, diagności laboratoryjni, a także psycholodzy i seksuolodzy. Przykładem takiej placówki jest klinika leczenia niepłodności Gameta – z placówkami w Warszawie, Łodzi, Gdyni, Kielcach, Bydgoszczy i już wkrótce we Wrocławiu.

Jak wygląda leczenie?

Pierwsza wizyta w klinice to przede wszystkim wywiad lekarski. W trakcie rozmowy lekarz zapyta między innymi o prowadzony styl życia, przebyte choroby i zabiegi, czy ewentualną historię leczenia. Następny krok to wykonanie zestawu badań – indywidualnego dla każdej pary. Diagnostyka obejmuje zwykle oboje partnerów. Po poznaniu przyczyn niepłodności rozpoczyna się leczenie (metody również są dobierane indywidualnie).

Warto zaznaczyć, że leczenie możliwe jest także wtedy, gdy przyczyn niepłodności nie udało się jednoznacznie ustalić (mówimy wtedy o niepłodności idiopatycznej).

Jakie badania wykonuje się w leczeniu niepłodności?

Jak wspomnieliśmy, zestaw badań zależy zawsze od indywidualnej sytuacji pary, w tym przede wszystkim od zakładanej przyczyny niepłodności. Wśród często wykonywanych badań można wymienić:

• Badania laboratoryjne – to wszelkie badania z krwi (np. na nosicielstwo wirusów lub stężenia hormonów związanych z rozrodczością), badanie śluzu szyjkowego czy seminogram (badanie nasienia).
• Badania obrazowe – to na przykład USG narządów rodnych, czy badanie drożności jajowodów przy użyciu specjalnej piany.
• Badania inwazyjne – histeroskopia i laparoskopia diagnostyczna (endoskopowe metody oceny kobiecych narządów rodnych).

Jakimi metodami można leczyć niepłodność?

• Leczenie farmakologiczne – stosowane na przykład w celu stymulacji owulacji, neutralizacji wrogiego śluzu szyjkowego lub wyrównania stężenia hormonów płciowych.
• Leczenie chirurgiczne – współcześnie to małoinwazyjne metody endoskopowe, które nie wiążą się z długim pobytem w szpitalu i nie są obarczone dużym ryzykiem powikłań. Przykłady to chirurgiczna metoda leczenia żylaków powrózka nasiennego czy ekstrakcja plemników z jąder metodą TESE.
• Metody rozrodu wspomaganego – takie jak inseminacja czy metoda in vitro. Ta druga jest uznawana za jedną z najskuteczniejszych metod leczenia niepłodności. Polega na połączeniu plemnika i komórki jajowej w warunkach laboratoryjnych i przeniesieniu zarodka do dróg rodnych kobiety. Komórki rozrodcze pobiera się wcześniej od obojga partnerów. In vitro jest także skuteczne w leczeniu niepłodności idiopatycznej.