GBS w ciąży - co to jest, kiedy wykonać badanie, wynik, cena
Badanie GBS polega na pobraniu wymazu z pochwy kobiety ciężarnej, w celu wykrycia obecności paciorkowców grupy B w jej organizmie. Paciorkowce grupy B to rodzaj bakterii, które mogą powodować infekcje u noworodków podczas porodu, niezależnie od sposobu jego przeprowadzenia (naturalny poród, czy cesarskie cięcie). Celem badania jest określenie ryzyka zakażenia noworodka oraz podjęcie odpowiednich środków zapobiegawczych. Kiedy się badać? Jak wykonać posiew z pochwy? Skąd się bierze pozytywny wynik GBS? Wyjaśniamy.
Co to jest badanie GBS w ciąży?
Badanie GBS ma na celu wykrycie paciorkowców grupy B w pochwie kobiety ciężarnej. Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, badanie to powinno być przeprowadzone u przyszłych mam między 35. a 37. tygodniem ciąży. Wynika to z faktu, że podczas porodu paciorkowce grupy B mogą zostać przeniesione na noworodka, co stanowi poważne zagrożenie dla jego zdrowia. Dlatego tak ważne jest, aby potencjalne ryzyko zostało wykryte odpowiednio wcześnie, co umożliwia podjęcie odpowiednich środków profilaktycznych i leczniczych.
Na podstawie wyników badania GBS lekarze mogą opracować indywidualny plan leczenia, który pomoże zminimalizować ryzyko zakażenia dziecka. W przypadku stwierdzenia obecności paciorkowców grupy B, kobieta ciężarna może zostać poddana leczeniu antybiotykami przed porodem, aby zmniejszyć ryzyko zakażenia noworodka. Dzięki temu, odpowiednie środki zapobiegawcze i lecznicze mogą pomóc w ochronie zdrowia dziecka i matki w trakcie porodu.
Paciorkowce grupy B są bakteriami, które naturalnie występują w przewodzie pokarmowym. Jednakże, ze względu na bliskość dróg rodnych i układu moczowego, istnieje ryzyko, że bakterie te mogą migrować do pochwy i cewki moczowej. Szacuje się, że nawet 10-30% kobiet jest nosicielkami paciorkowców grupy B, często nieświadomie. Kobiety ciężarne są szczególnie narażone na zakażenie tymi bakteriami ze względu na warunki panujące w ich drogach rodnych.
Paciorkowce grupy B zazwyczaj nie powodują objawów chorobowych i dlatego tak ważne jest ich wykrycie za pomocą badania GBS. Badanie to powinno być przeprowadzone w trakcie ciąży, niezależnie od rodzaju planowanego porodu. Choć nie ma konieczności wprowadzania natychmiastowego leczenia po wykryciu GBS, ważne jest, aby mama i niemowlę byli chronieni podczas porodu antybiotykiem. Jest to konieczne ze względu na szybkie namnażanie się paciorkowców grupy B i ryzyko przeniesienia infekcji na noworodka podczas porodu. Dlatego kluczowe jest, aby zidentyfikować potencjalne ryzyko i wdrożyć odpowiednie środki profilaktyczne i lecznicze, aby ochronić zdrowie matki i dziecka.
GBS w ciąży – kiedy się badać?
Zastanawiasz się, w którym tygodniu ciąży powinnaś wykonać wymaz z pochwy i odbytu w kierunku obecności GBS? Badaniu powinna poddać się każda kobieta ciężarna, ale nie wcześniej niż między 35. a 37. tygodniem ciąży. Jest to konieczne, ponieważ zakażenie paciorkowcami GBS nie wywołuje typowych objawów, dlatego specjalistyczne badanie jest niezbędne do wczesnego wykrycia obecności tych bakterii w drogach rodnych matki.
Badanie na obecność paciorkowca w ciąży – jak się przygotować?
Przygotowanie do badania GBS nie wymaga podejmowania specjalnych kroków. Aby uzyskać dokładny wynik, kobieta powinna przestrzegać kilku zasad. Należy unikać stosunku płciowego przez trzy dni przed testem, a badanie najlepiej jest wykonać rano. Przed badaniem nie należy używać silnie odkażających mydeł ani żeli do higieny intymnej, ponieważ mogą one zaburzyć naturalną florę bakteryjną pochwy. Na wyniki testu mogą również wpływać przyjmowane leki. Jeśli kobieta brała antybiotyki, powinna odczekać 7 dni po odstawieniu leku przed pobraniem wymazu. Jeśli lekarz zaleca pobranie wymazu z cewki moczowej, kobieta powinna powstrzymać się od oddawania moczu przez co najmniej 3 godziny przed badaniem.
GBS w ciąży - jak wykonać i na czym polega badanie?
Badanie przeprowadza się u ginekologa lub w gabinecie położnej. W celu przeprowadzenia badania na obecność paciorkowców grupy B u kobiety ciężarnej, personel medyczny (położna lub ginekolog) używa cienkiego patyczka z wacikiem, zwanego wymazówką, aby pobrać wymaz z pochwy i odbytu. Pobieranie wymazu nie wymaga użycia wziernika, a pozyskany materiał jest umieszczany w probówce lub na szkiełku i wysyłany do laboratorium.
Wynik badania jest gotowy już po kilku dniach i powinien zostać dołączony do dokumentów z okresu ciąży. Jeśli wynik badania jest pozytywny, czyli potwierdza obecność paciorkowców grupy B, lekarz zaleci wykonanie antybiogramu, aby określić, na jakie antybiotyki bakteria reaguje. W przypadku braku przeciwwskazań, podczas porodu ciężarna otrzymuje penicylinę w formie kroplówki, aby zmniejszyć ryzyko zakażenia okołoporodowego.
Pobranie materiału do badania jest szybką i prostą procedurą, a próbkę można pobrać samodzielnie lub w gabinecie ginekologa, czy położnej. Czas oczekiwania na wynik to około 5 dni, a wynik powinien zostać okazany przed rozpoczęciem porodu.
Cena badania GBS
Cena badania na obecność paciorkowców grupy B poprzez posiew z pochwy zależy od różnych czynników, w tym od lokalizacji placówki medycznej, gdzie chce się wykonać badanie. Zwykle koszt takiego testu u ciężarnych oscyluje w okolicach 50-80 złotych.
Co oznacza dodatni wynik GBS w ciąży?
Dodatni wynik GBS oznacza, że przyszła matka jest zakażona paciorkowcami grupy B. W takim przypadku lekarz może zalecić wykonanie antybiogramu, aby określić, na które antybiotyki bakteria jest wrażliwa, szczególnie jeśli kobieta nie może być leczona penicyliną. W przypadku porodu, jeśli wynik testu jest dodatni, kobieta otrzymuje antybiotyk podczas porodu, aby zmniejszyć ryzyko zakażenia noworodka.
Ujemny wynik GBS w ciąży
GBS ujemny oznacza, że w pochwie kobiety nie znajdują się paciorkowce z grupy GBS. Sprawdź także ten artykuł: Antygen HBs w ciąży - co to za badanie i kiedy je wykonać?
Jak można się zarazić GBS?
Zakażenie dróg rodnych paciorkowcami grupy B zazwyczaj pochodzi z przewodu pokarmowego, a kolonizacja bakterii może rozprzestrzeniać się z odbytu na drogi rodne. Kobiety narażone na zakażenie drogą pokarmową, poprzez spożycie niepasteryzowanych produktów mlecznych, są podatne na zakażenie GBS. Według szacunków, aż 10-30% kobiet w ciąży jest zakażonych tymi bakteriami.
Paciorkowce mogą być również przenoszone drogą kropelkową lub płciową. Niewłaściwy styl życia i brak higieny również sprzyjają zakażeniu, np. brak mycia rąk. Zagrożenie związane z paciorkowcami grupy B występuje również w miejscach o dużym skupisku ludzi, takich jak szkoły, czy szpitale.
Kiedy jechać do szpitala z dodatnim GBS?
Ważne jest, aby pamiętać, że standardowym postępowaniem w przypadku wykrycia paciorkowców grupy B jest podanie antybiotyku podczas porodu. Dlatego, gdy wiesz, że jesteś nosicielką bakterii, nie możesz czekać w domu, aż skurcze będą występowały co 2-3 minuty. Zamiast tego, powinnaś udać się do szpitala, gdy bóle będą występować co około 7-10 minut. To pomoże uniknąć ryzyka zakażenia dziecka podczas porodu.
Czy GBS jest wskazaniem do cesarki?
Nosicielstwo paciorkowców grupy B nie jest wskazaniem do wykonania cięcia cesarskiego. Podanie antybiotyku przed porodem jest jedynie działaniem profilaktycznym mającym na celu zmniejszenie ryzyka zakażenia noworodka podczas porodu. Decyzja o rodzaju porodu powinna być podejmowana na podstawie innych czynników, takich jak stan zdrowia matki i dziecka, a nie obecność paciorkowców grupy B.
GBS – postępowanie po porodzie
Noworodki, których matki poddane zostały antybiotykowej profilaktyce okołoporodowej w celu zwalczania paciorkowca grupy B, powinny być ściśle obserwowane. Zgodnie z zaleceniami, taka obserwacja powinna trwać przynajmniej 24 godziny po porodzie, a w przypadku pojawienia się objawów zakażenia, dziecko powinno zostać poddane badaniom i leczeniu przeciwko GBS. Dla dzieci, które urodziły się po co najmniej 34 tygodniach ciąży, bez jakichkolwiek objawów zakażenia i których matki otrzymały antybiotykową profilaktykę co najmniej 4 godziny przed porodem, zalecane jest pobyt w szpitalu przez 24-48 godzin w celu obserwacji. Nie wymaga się wówczas dodatkowych badań w celu wykluczenia zakażenia GBS. W przypadku braku objawów zakażenia w tym czasie, dziecko może zostać wypisane do domu.
- Górska, E. (2012). Infekcje układu moczowo-płciowego w ciąży. Przegląd Menopauzalny, 11(5), 359-362.
- Heczko, P., & Adamski, P. (2017). Profilaktyka przedporodowa okołoporodowa zakażeń wewnątrzpochodnych. Ginekologia Polska, 88(3), 156-162.
- Szych, Z. (2013). Diagnostyka i terapia bakteryjnego zakażenia uro-płciowego u kobiet w ciąży. Postępy Nauk Medycznych, 26(7), 534-540.
- Kotarski, J., & Sawicki, S. (2017). GBS w ciąży – objawy, diagnostyka i leczenie. Medycyna Praktyczna Ginekologia i Położnictwo, 4, 28-31.