Czym są bóle porodowe?

Bóle porodowe to nic innego jak intensywne doznania bólowe podczas akcji porodowej, powstające na skutek skurczów macicy, które pomagają w przesuwaniu dziecka przez kanał rodny.  Bóle porodowe obecne są od pierwszych skurczów aż do momentu, kiedy obejmiesz swoje dziecko w ramionach (potrzebne są również do wydalenia łożyska!). W początkowej fazie, kiedy szyjka macicy zaczyna się rozwierać, skurcze są dość łagodne. Jest to moment, kiedy możesz jeszcze porozmawiać, odpocząć i z łatwością zrelaksować się. W miarę postępu porodu skurcze stają się coraz bardziej regularne i intensywne, a co za tym idzie – bóle porodowe nasilają się.

Co to są skurcze porodowe?

Skurcze porodowe to regularne, rytmiczne skurcze mięśni macicy, które odgrywają kluczową rolę w procesie porodu. Są one niezbędne do rozwarcia i skrócenia szyjki macicy, które umożliwiają narodziny dziecka. Skurcze te charakteryzuje stopniowe nasilenie, regularność i wzrost częstotliwości w miarę postępu porodu.

Faza wczesna (latentna) porodu

Na początku skurcze są nieregularne i mniej bolesne. Mogą trwać kilka godzin lub nawet dni, podczas których przygotowują ciało do aktywnej fazy porodu. W tej fazie szyjka macicy zaczyna się rozwierać i skracać (do ok. 3-4 cm).

Faza aktywna

Skurcze stają się bardziej regularne, silniejsze i częstsze. Pojawiają się zazwyczaj co 3-5 minut. Trwają około 45-60 sekund i prowadzą do pełnego rozwarcia szyjki macicy (10 cm). Jest to najbardziej intensywna i bolesna faza porodu.

Mechanizm skurczów

Za skurcze porodowe odpowiada przede wszystkim oksytocyna, która jest wydzielana przez  przysadkę mózgową. Hormon ten stymuluje mięśnie macicy do kurczenia się. Skurcze te stopniowo prowadzą do rozszerzenia szyjki macicy, co umożliwia przejście dziecka przez kanał rodny.

Jak zaczynają się bóle porodowe?

Pierwsze skurcze przed porodem naturalnym wiele kobiet porównuje do bólu menstruacyjnego, z tym, że są one bardziej intensywne. Są one często opisywane jako uczucie mocnego ściskania lub kłucia w dolnej części brzucha, któremu nierzadko towarzyszy ból dolnej części pleców.

Innym aspektem jest to, co ile występują skurcze przed porodem. Na początku skurcze mogą być nieregularne i występować co 15-20 minut – a więc będziesz miała czas na złapanie oddechu i przygotowanie się na kolejną falę. To faza wstępna, kiedy organizm zaczyna przygotowywać się do porodu. Skurcze są wtedy łagodniejsze i krótsze, trwają około 30-45 sekund. W miarę postępu porodu staną się bardziej regularne, co 3-5 minut, i będą trwały około 60-90 sekund. Ta faza jest znana jako aktywna faza porodu i oznacza, że szyjka macicy rozwiera się szybciej, przygotowując się do narodzin dziecka.

W końcowej fazie porodu, znanej jako faza przejściowa, skurcze są najintensywniejsze i występują co 2-3 minuty i trwają około 60-90 sekund. To najbardziej wymagający moment dla przyszłej mamy, ale również najkrótszy. Faza przejściowa oznacza, że szyjka macicy jest całkowicie rozwarta i dziecko jest gotowe do narodzin. W tym momencie skurcze mogą być bardzo bolesne, ale to także sygnał, że poród zbliża się do końca i już niedługo utulisz w swoich ramionach wyczekiwanego maluszka.

Poród w wodzie, bóle porodowe
Położna wyjaśnia, czym są bóle porodowe i jak je odróżnić od skurczy porodowych

Jak sprawdzić, czy to skurcze porodowe?

Skurcze porodowe różnią się od tak zwanych skurczów przepowiadających  (Braxtona-Hicksa). Kiedy wkroczysz w poród, skurcze będą pojawiały się coraz bardziej regularnie, staną się silniejsze, częstsze, oraz będą trwały dłużej. Wymienione czynniki pozwalają odróżnić je od skurczów przygotowujących macicę na poród, które są słabsze, nieregularne, i co najważniejsze – samoistnie zanikają, szczególnie po zmianie pozycji. Jeśli zatem skurcze nie ustępują po odpoczynku, prawdopodobnie są to skurcze porodowe.

Pierwsze skurcze przed porodem to także moment, kiedy warto zacząć wprowadzać techniki łagodzenia bólu. Skup się na spokojnym, głębokim oddechu, zrób ciepłą kąpiel, poproś partnera o masaż i często zmieniaj pozycję, aby znaleźć tę najwygodniejszą. Najważniejsze, abyś słuchała swojego ciała i dostosowywała się do jego potrzeb.

Skurcze porodowe – gdzie są odczuwalne?

Skurcze porodowe, a raczej ból, jaki im towarzyszy, zmienia swoją lokalizację wraz z postępem porodu. Jak już wspomniałam, początkowo dyskomfort będzie obejmował podbrzusze, zupełnie jak przy miesiączce. Następnie ból przybierze na sile. Gdy główka dziecka obniży się w kanale rodnym i zacznie uciskać struktury miednicy, dyskomfort pojawi się prawdopodobnie również w okolicy krzyżowej kręgosłupa. Najlepszym sposobem na ulgę, będzie przybranie pozycji kolankowej, aby grawitacyjnie zniwelować wspomniany ucisk. Skurcze w zaawansowanym porodzie obejmują cały brzuch, a w ostatnim etapie, kiedy główka dziecka napiera na wychód miednicy, ból może pojawić się w kroczu, a nawet w udach.

Choć bóle porodowe są jednymi z najsilniejszych, z jakimi mierzy się organizm ludzki, można nad nimi zapanować. Niezbędne do tego jest odpowiednie przygotowanie psychofizyczne, dzięki któremu nie wpadniesz w panikę i będziesz znała narzędzia, które pomogą Ci odciągnąć swoje myśli od silnego dyskomfortu. Kluczem do dobrego porodu jest również współpraca z doświadczoną położną, która wskaże odpowiednie pozycje i zaproponuje dostępne w danym szpitalu metody łagodzenia bólu porodowego. Dzięki temu poziom stresu i strachu obniży się, a Ty będziesz czuła się pewniej i spokojniej. Poród to niezwykłe doświadczenie, a wiedza o tym, co Cię czeka, sprawi, że będziesz mogła bardziej cieszyć się tym wyjątkowym momentem.

Ile czasu od pierwszych skurczy do porodu?

Na pytanie, ile czasu mija od pojawienia się czynności skurczowej do urodzenia dziecka nie ma jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ każdy poród jest inny. U pierworódek (kobiet rodzących po raz pierwszy) cały proces porodu może trwać od 12 do 24 godzin. U wieloródek (kobiet, które już rodziły) poród często przebiega szybciej i trwa zazwyczaj od 6 do 12 godzin. Jednak czas ten może różnić się w zależności od wielu czynników, takich jak ułożenie dziecka, zdolności adaptacyjne organizmu mamy, budowa jej miednicy kostnej oraz ewentualne czynniki śródporodowe. 

Warto pamiętać, że skurcze porodowe są naturalnym procesem, który pomaga dziecku przyjść na świat. Jeśli skurcze stają się regularne, silniejsze i częstsze, to znak, że poród zbliża się wielkimi krokami i warto skontaktować się z położną lub udać się do szpitala.

Kobieta rodząca wspierana przez męża
Bóle porodowe a skurcze porodowe - kiedy się pojawiają i jak je odróżnić

Bóle porodowe bez skurczy – czy to możliwe?

Bóle porodowe bez skurczy brzmią jak sprzeczność, ponieważ skurcze porodowe są głównym mechanizmem napędzającym poród.

W niektórych przypadkach, ból może wynikać z innych dolegliwości związanych z ciążą, takich jak bóle pleców, bóle bioder czy bóle więzadeł macicznych, które mogą nasilać się w późniejszych etapach ciąży, kiedy ciężar dziecka daje się we znaki. Mogą to być również problemy zdrowotne, które wymagają uwagi, takie jak infekcje dróg moczowych, zaparcia, czy problemy żołądkowe.

Jeśli więc odczuwasz silny ból, któremu nie towarzyszą regularne skurcze, warto skontaktować się z położną lub lekarzem, aby wykluczyć inne potencjalne przyczyny bólu. Oni najlepiej ocenią sytuację i doradzą, co robić dalej.

Do czego można porównać ból porodowy?

Poród to jedno z najbardziej intensywnych doświadczeń cielesnych w życiu kobiety, a ból porodowy jest jego nieodłącznym elementem. Często pada więc pytanie, do czego można go porównać? Choć każda kobieta odczuwa go inaczej, istnieją pewne podobieństwa, które mogą pomóc zrozumieć jego naturę.

Silny ból menstruacyjny jest porównywany do tego, jak bolą pierwsze skurcze porodowe – jest tępy i ciągnący.

Innym słusznym porównaniem jest ból towarzyszący kolce nerkowej. Ten rodzaj bólu jest ostry, przeszywający i może promieniować w dół pleców i do bioder. Podobnie skurcze porodowe mogą być odczuwane jako intensywne fale bólu, które promieniują od dolnej części brzucha do pleców.

Niektóre kobiety opisują ból porodowy jako intensywne uczucie rozciągania i nacisku. To uczucie może być porównywane do tego, co czujemy, gdy mamy silne skurcze mięśni po intensywnym wysiłku fizycznym. Skurcze porodowe to przecież rytmiczne, mocne napinanie mięśni macicy!

Ciekawym porównaniem są zaparcia i trudności w oddaniu stolca. Choć może brzmieć to nietypowo, dla niektórych kobiet intensywny ból i ucisk w dolnej części brzucha przypomina właśnie to doświadczenie.

Pamiętaj – ból porodowy mimo, że jest trudny do zniesienia, ma swój cel – pomaga dziecku przyjść na świat. Wiedza o tym, że każda fala skurczu przybliża cię do spotkania z twoim dzieckiem, może dodać siły i odwagi.

Bibliografia:

  1. https://www.healthline.com/health/pregnancy/how-painful-is-childbirth [dostęp z 20.05.2024]
  2. Labor S, Maguire S, The Pain of Labour,Rev Pain. 2008 Dec; 2(2): 15–19.
  3. Whitburn L, Jones L, The nature of labour pain: An updated review of the literature, Women Birth . 2019 Feb;32(1):28-38.
ikona podziel się Przekaż dalej